O Γιώργος Μπαρτζώκας φοράει ένα ζευγάρι κοκκινοπράσινα_x000D_
γυαλιά, όταν μελετάει. Το μήνυμα ξεκινάει από την αθλητική ουδετερότητα και_x000D_
καταλήγει στην πολιτική τοποθέτηση, αφού: «Έχω ψηφίσει πολλούς διαφορετικούς_x000D_
σχηματισμούς της αριστεράς, αλλά ποτέ δεξιά»!
Η οικογένειά του ζει στη Βαρκελώνη, αλλά η δική του θητεία στη Μπάρτσα υπήρξε τραυματική και βραχυχρόνια, «Βατερλώ» με δικά του λόγια. Μετά το διαζύγιό του με τη Χίμκι, ο 54χρονος προπονητής με τον ευρωπαϊκό τίτλο στο βιογραφικό του είναι περιζήτητος νυμφίος, σε μία πιάτσα ωστόσο για λίγους και εκλεκτούς. «Δεν θέλω να γίνω κοράκι και να περιμένω να αδειάσει θέση», τονίζει. «Εύχομαι για όλους τους συναδέλφους τα καλύτερα, ειδικά για τους Έλληνες. Η κληρονομιά του πατέρα μου με έκανε βαθιά ουμανιστή».
-Αποχωρήσατε από τον Ολυμπιακό το φθινόπωρο του 2014 και έκτοτε εργάζεστε στο εξωτερικό. Η φυγή σας, έξω, ήταν ένα βήμα προς…
Θεωρητικά, προς το άγνωστο. Ουσιαστικά, βήμα προς τα εμπρός. Δεν υπήρχε πια δουλειά για εμένα στην Ελλάδα. Πήγα στη Ρωσία μοναχός, χωρίς την οικογένειά μου, αλλά εκεί μου άνοιξαν ορίζοντες. Ταξίδεψα σε άγνωστους προορισμούς, γνώρισα μία κουλτούρα της οποίας την ύπαρξη αγνοούσα. Οι Ρώσοι είναι μία κλειστή κοινωνία, παγωμένοι υποτίθεται και όχι έξω καρδιά σαν εμάς, αλλά συνεχώς μου χάριζαν δώρα, κυρίες έφτιαχναν κουλουράκια με το πρόσωπό μου πάνω, ακόμα και σήμερα φτιάχνουν και μου στέλνουν βίντεο με ευχές στα ελληνικά για τα γενέθλιά μου. Στη Βαρκελώνη, που έμοιαζε ιδανικός προορισμός για να εγκατασταθεί η οικογένειά μου για χρόνια, πήγαν όλα στραβά και αναγκάστηκα να φύγω γρήγορα. Αλλά η πρόταση της Χίμκι μου ξανάφτιαξε τη ζωή. Δεν είμαι άνθρωπος που του αρέσουν οι πολλές αλλαγές.
Καθαρίζει το μυαλό, μακριά από την Ελλάδα.
Καταλαβαίνεις αμέσως τη διαφορά στην κουλτούρα των φιλάθλων, αλλά και των πολιτών γενικά. Η κρίση στην Ελλάδα είναι όχι οικονομική, αλλά κοινωνική, κρίση αξιών. Εάν εμφανιστείς στο γήπεδο με λάθος φανέλα θα καταλήξεις στο νοσοκομείο. Το ίδιο θα συμβεί αν διαφωνήσεις σε συνέδριο πολιτικής νεολαίας! Χωρίς να θέλω να μειώσω την ποιότητα των συμπατριωτών μου, είμαστε ο πιο αντιφατικός λαός του κόσμου. Διαθέτουμε περίσσευμα ταλέντου, ανθρωπιάς και νοημοσύνης και ταυτόχρονα παρουσιάζουμε έναν εντελώς αντίθετο εαυτό. Μέση κατάσταση δεν υπάρχει. Κάπου, χάσαμε κάποιο τρένο. Όπως είπε ο Ηλίας Λογοθέτης σε μία συνέντευξή του, «ο Έλληνας θέλει να έχει δύο πράγματα, λεφτά και δίκιο»!
-Ο Ολυμπιακός έχει δίκαιο, όταν επικαλείται άνιση μεταχείριση;
Θέλεις τη γνώμη μου; Εχει 100% δίκιο! Άσχετα με τη μέθοδο που επέλεξε για να διαμαρτυρηθεί. Δεν θέλω να πάρω θέση, στη διαμάχη δύο κολοσσών, γιατί φοβάμαι ότι θα γίνω αντικείμενο χλεύης. Μου είπαν ότι φανατίζομαι υπερβολικά επειδή μεγάλωσα ως οπαδός του Ολυμπιακού, αλλά δεν ισχύει αυτό. Παθιάζομαι με όλες τις ομάδες όπου δουλεύω και τις υποστηρίζω ακόμα και όταν αποχωρήσω, χωρίς να υπολογίζω πικρίες. Στη δουλειά μου επιβιώνουν οι σκληροί και θεωρώ τον εαυτό μου σκληρό, αλλά πρώτα απ’ όλα είμαι συναισθηματικός άνθρωπος. Μόνο συναισθηματικός! Ακόμα και κόντρα στη λογική,
-Εξαναγκαστήκατε σε παραίτηση μετά από μία ήττα από τον Παναθηναϊκό, μολονότι πρωταθλητής Ευρώπης.
Όταν σε μία ομάδα λαϊκής βάσης απαιτούν οι φίλαθλοι να φύγεις, πρέπει να φύγεις. Δεν γίνεται διαφορετικά. Εκείνοι το απαίτησαν. Δεν δέχονται να χάνουν από τυον Παναθηναϊκό. Οι Αγγελόπουλοι μου ζήτησαν να μείνω και μάλιστα περισσότερες από 2-3 φορές. Αλλά αποφάσισα με γνώμονα το συναίσθημα. Ξέρω ότι ο κόσμος του Ολυμπιακού δεν είναι αυτοί οι λίγοι που ήρθαν στο πάρκινγκ, αλλά δεν το έχω μετανιώσει ούτε θεωρώ ότι ήταν θυσία. Και πάλι έτσι θα το χειριζόμουν, αν γύρζα τον χρόνο πίσω. Η αλλαγή προπονητή έκανε καλό στην ομάδα, αφού αποφορτίστηκε και ξαναβρήκε την ηρεμία της. Θα ήταν λάθος για τη διοίκηση που βάζει 10-12 εκατομμύρια τον χρόνο, να έχει τον κόσμο στα χαρακώματα. Κάποιος θα πει ότι οι δυνατοί δεν παραιτούνται. Αλλά υπάρχει και η ευθιξία. Επίσης άφησα στο τραπέζι πολλά χρήματα. Δεν γνωρίζω πολλούς που θα το έκαναν αυτό. Μετριέται και έτσι, ξέρετε, η ευθιξία!
-Τελικά, μπορεί να σας βγήκε σε καλό.
Με επηρέαζαν πολύ όσα διάβαζα στα social media, που πλέον είναι το πεδίο αντιοπαράθεσης του Έλληνα. Σε κάποιες εφημερίδες, από τις σοβαρές, κάθε ήττα συνοδευόταν από δική μου φωτογραφία, ενώ στις νίκες έβαζαν πάντα τους παίκτες! Μου καταλόγιζαν ότι δεν μπορούσα να νικήσω τον Παναθηναϊκό, αλλά ήρθα και τον κέρδισα 3 φορές σε 4 αγώνες με τη Λοκομοτίβ! Τώρα, βέβαια, όπου με συναντούν με χειροκροτούν και μου λένε «γύρνα». Η καριέρα μου στον Ολυμπιακό ξεκίνησε με εφιαλτικό «πρέπει». Η ομάδα είχε αναδειχθεί πρωταθλήτρια Ευρώπης, με τον Ντούντα, κερδίζοντας το λόττο! Νίκησε έναν τελικό τον οποίο είχε παρατήσει. Kαι μπράβο της, μαγκιά της. Κατόπιν πήρε και το ελληνικό πρωτάθλημα. Την επόμενη σεζόν, συνεπώς, ήταν αδύνατο να συμβιβαστεί με κάτι λιγότερο από το back-to-back.
-Θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφική για την καριέρα σας, η φυγή από τον Ολυμπιακό.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ικανών προπονητών, που εξαφανίστηκαν μετά από 1-2 κακές χρονιές. Ανάμεσά τους και Έλληνες, δικοί μας άνθρωποι. Εγώ πήγα σε μία ομάδα χωρίς ιδιαίτερο ανάστημα, τη Λοκομοτίβ Κουμπάν, και χρειάστηκε να κάνω επανεκκίνηση. Να ξαναφτιάξω το μέγεθός μου από την αρχή. Μπήκαμε στην Ευρωλίγκα με wild card και φτάσαμε ως το φάιναλ-φορ. Αυτό το κατόρθωμα ήταν μεγαλύτερο ακόμα και από τον ευρωπαϊκό τίτλο που κατέκτησα με τον Ολυμπιακό! Στάθηκα τυχερός, που έμεινα αλώβητος. Πλέον νιώθω πιο ώριμος και έμπειρος. Η νοοτροπία του Έλληνα, είναι να υποβιβάζει οτιδήποτε προέρχεται από τον τόπο του. Έξω γίνεσαι πρέσβης και σε εκτιμούν όλοι, ενώ στη μαμά πατρίδα ζεις μέσα στην τοξικότητα. Το ξέρεις ότι οι ξένοι πρόεδροι μου ζητούν να πάρω Έλληνες παίκτες; Φαντάσου να ερχόταν ο Αντετοκούνμπο στον Ολυμπιακό. Η μισή Ελλάδα όχι μόνο θα έπαυε να τον θαυμάζει, αλλά θα τον μισούσε και από πάνω. Στη χώρα μας βρίσκει εφαρμογή η ρήση για την κατσίκα του γείτονα.
-Κάποιος με το δικό σας βιογραφικό δεν μπορεί να δουλέψει σε μικρή ομάδα. Δεν σας τρώει την ψυχή, να ξέρετε ότι υπάρχουν μόνο 10-15 θέσεις εργασίας για εσάς;
Και ίσως λιγότερες! Δεν χωνεύεται εύκολα, αυτή η κατάσταση. Μετά τον Ολυμπιακό, ας πούμε, δεν γίνεται να εργαστείς στον Παναθηναϊκό. Το ίδιο και με τις Μπαρτσελόνα, Ρεάλ. Δεν είμαι κοράκι, να προσεύχομαι για την αποτυχία κάποιου συναδέλφου. Λένε ότι όσοι είναι απ’ έξω παρακαλάνε να τρυπώσουν με κάθε τρόπο, ενώ εκείνοι που είναι μέσα ανυπομονούν να ξεφύγουν από το μαρτύριο! Δεν ξέρεις, τι φέρνει η ζωή. Μαζί με το Μαρούσι, έχω περάσει από 5 ομάδες Ευρωλίγκας. Μόνο ο Ρέπεσα μετράει περισσότερες. Στο τζάμπολ του τελικού της Βιτόρια πήδηξαν δύο αθλητικοί σέντερ που είχα μαζί στον Ολυμπιακό, ο Ντάνστον με τον Χάντερ. Πλέον βέβαια οι κανονικοί ψηλοί φεύγουν απ’ ευθείας για το ΝΒΑ πριν προφτάσουμε να τους δούμε στην Ευρώπη.
-Τι θα αποφασίζατε, αν είχατε δύο ισοδύναμες προτάσεις, μία από την Ελλάδα και μία από το εξωτερικό;
Θα προτιμούσα 100% την ξένη ομάδα. Πέρα από το συναίσθημα, δεν υπάρχει πια Ελλάδα, ως επιλογή. Ούτε γυρίζει εύκολα πίσω, όποιος φεύγει. Είναι κοινωνικό το θέμα, αλλά και αθλητικό. Και δεν με ενοχλεί πια, που είμαι άνθρωπος δίχως σπίτι. Οι περισσότεροι στις μέρες μας ονειρεύονται μία διαδρομή σαν τη δική μου. Οπότε γιατί να μελετάω το αντίστροφο δρομολόγιο;
-Γράφτηκε ότι είχατε κάποια επαφή με τον Παναθηναϊκό.
Όχι, δεν υπήρξε τέτοια πρόθεση, από καμία πλευρά. Ούτε σκοπεύω να απαντήσω σε θεωρητικές ερωτήσεις περί Παναθηναϊκού. Όταν τελείωσα από τον Ολυμπιακό, κατάλαβα ότι δεν είχα κάτι άλλο να κάνω από την Ελλάδα. Δεν υπάρχουν πια ομάδες όπως το Μαρούσι με το οποίο φτάσαμε στην Euroleague, o Άρης, ο Πανιώνιος, ο ΠΑΟΚ. Και γιατί να δουλέψει εδώ ένας φιλόδοξος άνθρωπος, με όλα αυτά που συμβαίνουν στο πρωτάθλημά μας; Ας μη κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Υπάρχουν φήμες για στοιχηματισμό, παράγοντες φυτευτοί που δεν είναι πραγματικοί επενδυτές, ομάδες που αλλάζουν ΑΦΜ, πόλη και χρώματα πριν δεθούν με τον κόσμο τους. Παράλογα πράγματα. Το μπάσκετ δεν φέρνει πλέον χρήματα. Στους Γιαννακόπουλους και στους Αγγελόπουλους στοιχίζει πάρα πολλά λεφτά, άσχετα αν γουστάρουν την ανταπόκριση. Για κάποιους ανθρώπους, είναι κίνητρο και κέρδος, να σε ακολουθεί η μισή Ελλάδα.
-Θα μπορούσατε να δουλέψετε στην Εθνική ομάδα κάποιας χώρας; Όχι απαραίτητα τη δική μας.
Δεν υπάρχει πια η δυνατότητα να συνεργάζεται ένας προπονητής με Εθνική ομάδα, παράλληλα με σύλλογο Ευρωλίγκας. Ξέρετε είναι τελείως διαφορετικά τα καθήκοντα. Και δεν εννοώ μόνο χρονικά. Προπονητής Εθνικής ομάδας είναι τελείως διαφορετικό επάγγελμα με προπονητή Ευρωλίγκας! Ο πρώτος πρέπει να είναι προσωπικότητα με κύρος και να εμπνέει σεβασμό. Γι’ αυτό και βλέπεις να αναλαμβάνουν τις Εθνικές ομάδες βετεράνοι. Καλούνται να φτιάχνουν καλές ομάδες, χωρίς απαραίτητα να χρησιμοποιούν τους καλύτερους παίκτες. Ο προπονητής μίας Εθνικής πρέπει πρώτα πρώτα να έχει τη στήριξη της διοίκησης. Αλλιώς θα είναι το εύκολο θύμα και θα αποτύχει.
-Η δική μας Εθνική πώς ακριβώς πρέπει να δομηθεί;
Όταν έχεις μία μονάδα σαν τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, δεν του ζητάς να κάνει κάτι συγκεκριμένο στο γήπεδο. Χτίζεις την υπόλοιπη ομάδα γύρω του, με παίκτες που έχουν τις κατάλληλες δεξιότητες για να εκμεταλλευτούν ό,τι θα τους δώσει ο Γιάννης. Ανάμεσα σε τρεις ίσους παίκτες, εσύ οφείλεις να πάρεις τον σουτέρ. Κάπως έτσι απογειώθηκαν οι Μπακς. Θα είναι λάθος να κοουτσάρει υπερβολικά ο προπονητής έναν τέτοιο παίκτη ή να προσπαθεί να ελέγξει κάθε φάση, κάθε επίθεση. Το μέγεθός του Γιάννη είναι αυταπόδεικτο. Όπως και του Σπανούλη, του Σβεντ, του Ντιλέινι που ήταν ο πιο αλτρουιστής παίκτης που πέρασε από τα χέρια μου.
-Οι άμυνες στο Μουντομπάσκετ θα πέφτουν πάνω στον Γιάννη. Ένας μέτριος σουτέρ δεν θα γίνει καλύτερος, εάν σουτάρει διαρκώς ανενόχλητος;
Ο μέτριος θα είναι πάντα μέτριος. Βρες τον καλό και βάλε τον στην ομάδα, ώστε να εκμεταλλευτείς την υπερπροστασία της ρακέτας. Είναι τζόγος, να ποντάρεις ότι ο σουτέρ του 30% θα ανεβάσει τα ποσοστά του στο 50% σε τουρνουά δέκα αγώνων. Γενικά, ας μη μας πιάνει υπερβολικός ενθουσιασμός για την Εθνική. Έχουμε δει τι ρόστερ κατεβάζουν άλλες ομάδες; Ο Καναδάς, η Αυστραλία, έχουν από 10 NBAers. Φαντάσου ότι στη Σερβία μπορεί να μείνει εκτός δωδεκάδας ολόκληρος Μιλουτίνοβ. Άσε που σε ένα ματς μπορείς να χάσεις ακόμα και από τη Νιγηρία. Όλοι παίζουν πλέον μπάσκετ. Δεν είδες το Μάλι στους εφήβους;
-Ας πάμε σε κάτι εντελώς διαφορετικό. Ο πατέρας σας, Ανδρέας, υπήρξε ασυμβίβαστος αγωνιστής της Αριστεράς, με αντιστασιακή δράση δεκαετιών, φυλακίσεις, εξορίες και συμμετοχή στην περίφημη απόδραση από τη φυλακή των Βούρλων, το 1955, μαζί με άλλους 26 υπόδικους κομμουνιστές που αντιμετώπιζαν τη θανατική ποινή ως «κατάσκοποι της Σοβιετικής Ένωσης». Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
Όταν ήμουν μικρός, τον καιρό της Χούντας, θυμάμαι να μπουκάρουν ασφαλίτες στο σπίτι μας και να ψάχνουν κάτω από τα κρεβάτια όπου κοιμόμουν εγώ και η αδελφούλα μου. Τελικά έπιασαν τον καταζητούμενο πατέρα μου, το 1967, στη σκάλα του αεροπλάνου, καθώς προσπαθούσε να διαφύγει για το Παρίσι. Ακολούθησαν φυλακές και εξορίες, έχω εικόνες από τόπους μαρτυρίου όπως η Λέρος. Για δέκα χρόνια η οικογένεια έζησε χωρίς τον πατέρα μου. Δεν είχαμε εισοδήματα, μας τάιζαν οι θείοι μου. Του το έχω καταλογίσει σε έναν μικρό βαθμό αυτό, όσο υπερήφανος και αν νιώθω που είμαι γιος του. Μπορούσε να υπογράψει και να βγει. Δεν το έκανε. Έζησε τα προαιώνια διλήμματα, όλων των επαναστάσεων.
-Τι πήρατε εσείς από τον πατέρα σας, που απεβίωσε πρόσφατα στα 90 του;
Ο οικογενειακός μας κύκλος περιλάμβανε προσωπικότητες όπως ο Ηλίας Ηλιού, ο Λεωνίδας Κύρκος, ο Μίκης Θεοδωράκης. Μία ή δύο φορές την εβδομάδα, ο πατέρας με έπαιρνε μαζί του στη διοικούσα επιτροπή της ΕΔΑ στην Ακαδημίας. Έτσι μεγάλωσα. Μέσα σε όλα αυτά, εκείνος ήταν και πρόεδρος των Φίλων Ελληνικής Μουσικής και οργάνωνε τις συναυλίες του Μίκη μετά τη μεταπολίτευση. Δεν τον θυμάμαι ποτέ, να λέει κακή κουβέντα για άνθρωπο. Ούτε τους πολιτικούς αντιπάλους του «έκραζε» ούτε τους συντρόφους που πήραν άλλον δρόμο. Δαφωνούσε χωρίς ύβρεις ή προσβολές. Ακόμα και για μερικούς φύλακες από τα μπουντρούμια μιλούσε με σεβασμό. Αυτή είναι η κληρονομιά που μου άφησε. Ο ουμανισμός. Δεν ανταγωνίζομαι κανέναν, παρά μόνο τον εαυτό μου. Ο αριστερός του 21ου αιώνα είναι αυτός που θέλει το καλό του ανθρώπου και όχι εκείνος που ξέρει νεράκι την οικονομική θεωρία.
-Τι ψηφίσατε, αν επιτρέπετε, κύριε Μπαρτζώκα;
Έλειπα στο εξωτερικό λόγω ενός προπονητικού σεμιναρίου, αλλά δεν ήταν συνειδητή επιλογή η αποχή. Έχω συμμετάσχει σε περισσότερες πολιτικές συζητήσεις, παρά αθλητικές! Ωστόσο, δεν έχω δικαίωμα να επηρεάσω κανέναν. Αν είμαι γνωστός, είναι επειδή ξέρω να μπηστάω μια μπάλα. Η πρωτοβουλία ανήκει στους ανθρώπους του πνεύματος, όχι του αθλητισμού. Ο αθλητής οφείλει να έχει φωνή, για να υπερασπίζεται τον άνθρωπο και τα δικαιώματά του. Όχι για να υπαγορεύσει στον πολίτη τι να επιλέξει, εκτός πια αν μιλάμε για ακραίες περιπτώσεις τύπου Τραμπ! Πάντως ο Έλληνας ψηφίζει με κριτήριο το βόλεμά του, το βύσμα και το ρουσφέτι του. Οπότε, έχουμε και τους πολιτικούς που μας αξίζουν και που αρμόζουν σε έναν λαό δίχως αισθητική. Μέσα στην απογοήτευσή μας, ψηφίζουμε το μη χείρον.
