Με μία ακόμη ξεκάθαρη δήλωση στήριξης των Δημοσιογράφων και της ελεύθερης Ενημέρωσης απέναντι σε κάθε είδους απειλές και απόπειρες εκφοβισμού μέσω αγωγών SLAPP επανέρχεται η Βέρα Γιούροβα σε γραπτή της απάντηση προς τον Κώστα Αρβανίτη.
Πρόκειται για μία ακόμη ερώτηση του Ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία και μέλους της Ευρωομάδας της Αριστεράς/TheLeft για το «τσουνάμι» καταχρηστικών αγωγών SLAPP κατά δημοσιογράφων που συνεχίζεται με αμείωτη ένταση στη χώρα μας. Αφορμή για τη συγκεκριμένη ερώτηση είχε σταθεί η περιπέτεια του Δημοσιογράφου της Εφημερίδας των Συντακτών Τάκη Σαραντή, ο οποίος είχε βρεθεί στο στόχαστρο της εταιρείας WREHellas, μαζί με την εφημερίδα.
Η Αντιπρόεδρος Αξιών & Διαφάνειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρει συγκεκριμένα πως «Οι δημοσιογράφοι (…) αποτελούν βασικό στοιχείο μιας λειτουργικής δημοκρατίας. Πρέπει να είναι σε θέση να ασκήσουν το επάγγελμά τους με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα και, ως εκ τούτου, πρέπει να προστατεύονται από απειλές και επιθέσεις».
Στην απάντηση, που εστάλη λίγες μόλις μέρες πριν από την εκδίκαση μιας άλλης υπόθεσης αγωγής SLAPP και συγκεκριμένα της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ κατά της Δημοσιογράφου Σταυρούλας Πουλημένη και του ALTERTHESS, μια δίκη προγραμματισμένη για σήμερα Πέμπτη 19 Μαΐου, η Βέρα Γιούροβα υπενθυμίζει με νόημα την πρωτοβουλία της Κομισιόν για τις καταχρηστικές αγωγές, που έχει ήδη ανακοινωθεί επισημαίνοντας την ανάγκη ρυθμίσεων που «θα αποσκοπούν στην προστασία των δημοσιογράφων και των υπερασπιστών δικαιωμάτων από καταχρηστικές προσφυγές στη δικαιοσύνη, οι οποίες είναι επίσης γνωστές ως «στρατηγικές αγωγές προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού» (SLAPP)». Έτσι, στέλνει έμμεσο αλλά σαφές μήνυμα προς τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών όπως η Ελλάδα που αφήνουν τους δημοσιογράφους και τα ΜΜΕ τους χωρίς ουσιαστική προστασία απέναντι στην απαράδεκτη αυτή πρακτική εκφοβισμού.
Στο κλείσιμο της απάντησής της, μάλιστα, με μία περίτεχνη διατύπωση αποκαλύπτει πως η Κομισιόν στην επερχόμενη έκθεση για το Κράτος Δικαίου στα κράτη μέλη της ΕΕ «θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις εξελίξεις που αφορούν την ελευθερία του Τύπου και την ασφάλεια των δημοσιογράφων», αφήνοντας να εννοηθεί πως τα ευρήματα της έκθεσης επιβάλλουν να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στα ζητήματα Ελευθερίας και Ποιότητας της Ενημέρωσης, σε σχέση με τις εκθέσεις που έχουν προηγηθεί.
«Για μία ακόμη φορά η Ελλάδα βρίσκεται στο καναβάτσο διεθνών θεσμών, χάρη στις πολιτικές Μητσοτάκη που δημιουργούν ασφυκτικό τοπίο στο χώρο της Ενημέρωσης», σχολιάζει ο Κώστας Αρβανίτης και επισημαίνει πως «πίσω από τις διπλωματικές διατυπώσεις της κορυφαίας αξιωματούχου εύκολα μπορεί κανείς να διακρίνει την σκληρή πραγματικότητα που θα αποτυπώνει η επόμενη έκθεση της Κομισιόν για το Κράτος Δικαίου στη χώρα μας. Καμία «λίστα Πέτσα» δεν θα μπορέσει να κρύψει την αλήθεια απ’ τους πολίτες, κανένα non-paper δεν θα καταφέρει να μετριάσει το διασυρμό της χώρας μας από μια κυβέρνηση που πρέπει να φύγει το συντομότερο δυνατό. Στεκόμαστε στο πλευρό του Τάκη Σαραντή, της ΕΦΣΥΝ, της Σταυρούλας Πουλημένη, του ALTERTHESS, κάθε δημοσιογράφου και κάθε ΜΜΕ που δέχεται την «ασύμμετρη» επίθεση μιας καταχρηστικής αγωγής ενώ η Κυβέρνηση Μητσοτάκη σφυρίζει αδιάφορα», καταλήγει ο Ευρωβουλευτής.
Υπενθυμίζεται πως η εταιρεία WREHellas είχε καταθέσει σειρά καταχρηστικών αγωγών, με αιτιολογία τη συκοφαντική δυσφήμιση και τη βλάβη των συμφερόντων της κατά πλήθους πολιτών, στελεχών της αυτοδιοίκησης αλλά και ΜΜΕ της Λακωνίας. Ακολούθησαν αγωγές κατά του δημοσιογράφου Τ.Σαραντή και της «Εφημερίδας των Συντακτών».
Μάλιστα, δεν σταμάτησε εκεί, αλλά απέστειλε εξώδικο στον δημοσιογραφικό συνδικαλιστικό φορέα ΕΣΗΕΑ, απειλώντας με εξάντληση των ένδικων μέσων, σε περίπτωση που δεν ανακαλέσει δήλωση στήριξης του μέλους του και καταγγελίας της καταχρηστικής πρακτικής των SLAPP!
Ακολουθούν τα πλήρη κείμενα της απάντησης της Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βέρα Γιούροβα και της ερώτησης του Κώστα Αρβανίτη:
Απάντηση της αντιπροέδρου κ. Jourová
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
(26.4.2022)
Οι δημοσιογράφοι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση του δημόσιου διαλόγου, καθώς και στη μετάδοση και την υποδοχή πληροφοριών, απόψεων και ιδεών. Αποτελούν βασικό στοιχείο μιας λειτουργικής δημοκρατίας. Πρέπει να είναι σε θέση να ασκήσουν το επάγγελμά τους με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα και, ως εκ τούτου, πρέπει να προστατεύονται από απειλές και επιθέσεις.
Η Επιτροπή έχει ήδη εκδώσει σύσταση σχετικά με τη διασφάλιση της προστασίας, της ασφάλειας και της ενίσχυσης της θέσης των δημοσιογράφων και άλλων επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ[1] και προετοιμάζει την ευρωπαϊκή πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης με σκοπό τη διασφάλιση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ.
Επί του παρόντος, η Επιτροπή προετοιμάζει ολοκληρωμένη δέσμη νομοθετικών και μη νομοθετικών μέτρων που θα αποσκοπούν στην προστασία των δημοσιογράφων και των υπερασπιστών δικαιωμάτων από καταχρηστικές προσφυγές στη δικαιοσύνη, οι οποίες είναι επίσης γνωστές ως «στρατηγικές αγωγές προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού» (SLAPP). Τα μέτρα αυτά, η έγκριση των οποίων έχει προγραμματιστεί για την άνοιξη του 2022, αποτελούν μέρος των δράσεων που αποσκοπούν στην ενίσχυση της πολυφωνίας και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, οι οποίες κατοχυρώνονται στην ΕΕ σύμφωνα με το σχέδιο δράσης για την ευρωπαϊκή δημοκρατία[2]. Ενώ οι μεμονωμένοι δημοσιογράφοι και υπερασπιστές δικαιωμάτων, λόγω της φύσης της δουλειάς τους, είναι μεταξύ των συνηθέστερων στόχων στρατηγικών αγωγών προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού, οι προσφυγές στη δικαιοσύνη αυτού του τύπου συχνά δεν εστιάζονται απλώς σε μεμονωμένα πρόσωπα αλλά εκτείνονται σε μέσα ενημέρωσης, εκδοτικούς οίκους και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.
Επιπλέον, η Επιτροπή παρακολουθεί τις εξελίξεις όσον αφορά την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης σε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων για το κράτος δικαίου και της συνέχειας που δίνεται σ’ αυτές. Η έκθεση της Επιτροπής του 2022 για το κράτος δικαίου θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις εξελίξεις που αφορούν την ελευθερία του Τύπου και την ασφάλεια των δημοσιογράφων.
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-000529/2022
προς την Επιτροπή
Άρθρο 138 του Κανονισμού
Κωνσταντίνος Αρβανίτης (TheLeft)
Θέμα: SLAPP κατά δημοσιογράφου, ΜΜΕ και πολιτών από την εταιρεία WRΕ HELLAS
Μία ακόμη υπόθεση καταχρηστικών αγωγών (SLAPPs) εις βάρος δημοσιογράφων και πολιτών, καταγγελθείσα και από το MappingMediaFreedom[3], βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η εταιρεία WREHellas έχει καταθέσει σειρά καταχρηστικών αγωγών, με αιτιολογία τη συκοφαντική δυσφήμιση και τη βλάβη των συμφερόντων της, ενάντια σε 27 στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης του Δήμου Μονεμβασίας στη Λακωνία, 2 ενώσεις πολιτών και τουλάχιστον 10 φυσικά πρόσωπα, για τη δημόσια έκφραση αντιρρήσεων σχετικά με την ανέγερση αιολικού πάρκου στην περιοχή, αλλά και δύο ραδιοφωνικούς σταθμούς που τους φιλοξένησαν.
Ακολούθως η εταιρεία κατέθεσε αγωγές κατά του δημοσιογράφου Αναστάσιου Σαράντη, που κάλυψε δημοσιογραφικά τα γεγονότα,[4] και της «Εφημερίδας των Συντακτών» που δημοσίευσε το ρεπορτάζ[5]. Εν συνεχεία απέστειλε εξώδικο στον δημοσιογραφικό συνδικαλιστικό φορέα ΕΣΗΕΑ, απειλώντας με εξάντληση των ένδικων μέσων, σε περίπτωση που δεν ανακαλέσει δήλωση στήριξης του μέλους του και καταγγελίας της καταχρηστικής πρακτικής των SLAPP.[6]
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Δεδομένων των ανησυχητικών διαστάσεων που έχει λάβει η πρακτική των SLAPP στην Ελλάδα και την Ευρώπη, προτίθεται να επιταχύνει το δεδηλωμένο πλάνο δράσης της για την προστασία της ελευθεροτυπίας και των πολιτών της ΕΕ;
2. Πώς αποτιμά την επίθεση στο πρόσωπο ενός δημοσιογράφου, όχι μόνο μέσω της δικαστικής οδού, αλλά και διά της απειλούμενης απεύθυνσηςSLAPP κατά ενός ιστορικού συνδικαλιστικού οργάνου;
[1] Σύσταση της Επιτροπής σχετικά με τη διασφάλιση της προστασίας, της ασφάλειας και της ενίσχυσης της θέσης των δημοσιογράφων και άλλων επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση [C(2021) 6650 final].
[2]COM(2020) 790 final της 3.12.2020.
[3] https://www.mapmf.org/alert/24538
[4] https://www.efsyn.gr/ellada/periballon/224826_oi-anemogennitries-gennoyn-biomihania-dioxeon
[5] https://www.efsyn.gr/ellada/koinonia/329293_agogi-gia-reportaz-poy-aforoyse-biomihania-dioxeon
[6] https://www.esiea.gr/na-stamatisei-epiteloys-i-viomixania/