Την πρόταση μιας Ευρώπης πολλών ταχυτήτων, ενδεχομένως πρώτης και δεύτερης κατηγορίας (που συζητείται ουσιαστικά εδώ και χρόνια), εισηγείται ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ παρουσιάζοντας στο Ευρωκοινοβούλιο την «Λευκή Βίβλο» για το μέλλον της Ευρώπης εν όψει της έκτακτης Συνόδου Κορυφής της Ρώμης.
«Δεν είναι αναγκαίο όλα τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να βαδίζουν σε όλα τα ζητήματα με τον ίδιο ρυθμό προς τα εμπρός», ανέφερε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Η πρόταση Γιούνκερ περιέχει πέντε διαφορετικές στρατηγικές για το μέλλον της Ευρώπης μετά το Brexit.
Σχετικά με το μοντέλο της Ευρώπης πολλών ταχυτήτων – που επιθυμεί το Βερολίνο και η Άνγκελα Μέρκελ – θα επιτρέπει σε ορισμένα κράτη-μέλη να εμβαθύνουν την μεταξύ τους ενοποίηση, χωρίς να απαιτείται ενιαία γραμμή των «27».
Το έγγραφο της Κομισιόν θα περιλαμβάνει επίσης προτάσεις για διατήρηση του status quo και για fast-track οριζόντια εμβάθυνση της Ένωσης σε όλα τα επίπεδα, που όμως θεωρούνται πολιτικά πολύ δύσκολες.
Οι προτάσεις της Κομισιόν θα συζητηθούν στη Σύνοδο Κορυφής της Ρώμης, στις 25 Μαρτίου, όπου οι ηγέτες θα γιορτάσουν την 60η επέτειο από την ιδρυτική συνθήκη της Ένωσης και θα κληθούν να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον της.
Οι άλλες τέσσερις εναλλακτικές λύσεις:
Πέραν του σεναρίου για Ε.Ε. πολλών ταχυτήτων, η Λευκή Βίβλος περιέχει τέσσερα ακόμη σενάρια.
Το πρώτο προβλέπει ουσιαστικά τη διατήρηση του status quo με «θετική» μεταρρυθμιστική στρατηγική που θα βελτιώνει τη ζωή των ευρωπαίων πολιτών, χωρίς υπερβολικές πρωτοβουλίες για ρυθμιστικά πλαίσια.
Το δεύτερο, προβλέπει ουσιαστικά την υποβάθμιση της Ε.Ε. και τη μετατροπή της σε μπλοκ που θα ασχολείται μόνο με τις υποθέσεις τις ενιαίας αγοράς. Ήταν το μοναδικό σενάριο που ο κ. Γιούνκερ απέρριψε ανοιχτά κατά την ομιλία του στην Ευρωβουλή, σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως η Ε.Ε. «δεν είναι μόνο αγορά, εμπορεύματα και χρήμα».
Η τρίτη επιλογή προβλέπει μία πιο ευέλικτη Ε.Ε., που θα έχει μεν μειωμένες αρμοδιότητες αλλά θα είναι στοχευμένα πιο δραστήρια σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η συνοριακή ασφάλεια, η ενιαία αντιμετώπισαν της τρομοκρατίας και η πολιτική ασύλου.
Η τέταρτη προβλέπει ουσιαστικά μία Ευρώπη extra large, με άμεση εμβάθυνση της Ένωσης σε πολλά ζητήματα.