Γιορτάσαμε μαζί με την Τάνια Τσανακλίδου «50 χρόνια καλοκαίρια και χειμώνες»

Φωτογραφίες: Θωμάς Δασκαλάκης

Η συναυλία της Τάνιας Τσανακλίδου στο Ηρώδειο διεκδικεί τη θέση του κορυφαίου συναυλιακού event στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.

Τις ίδιες μέρες που όλοι στα social media σχολιάζουν τη θεατρική «Ορέστεια» του Τερζόπουλου στην Επίδαυρο, η συναυλία της Τάνιας Τσανακλίδου στο Ηρώδειο νομίζω πως ήδη διεκδικεί τη θέση του κορυφαίου συναυλιακού event στο πλαίσιο του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.

Καταρχάς το Ηρώδειο ήταν κατάμεστο, κυριολεκτικά δεν έπεφτε καρφίτσα, με τα εισιτήρια να είναι εξαντλημένα από περίπου δύο εβδομάδες πριν τη συναυλία. Βοήθησαν σε αυτό βέβαια και οι «λογικές» τιμές των εισιτηρίων. Έτσι, χθες από τις οχτώ το βράδυ το Ηρώδειο άρχισε να γεμίζει ασφυκτικά από την προσέλευση ενός κοινού όλων των ηλικιών και όλων των κοινωνικών στρωμάτων. Ένα κοινό που όχι απλώς αγαπάει την Τσανακλίδου, αλλά συνεχίζει να την ακολουθεί παντού, αναγορεύοντας την κάπως σαν την Ιέρεια της γενιάς της και των επόμενων γενεών. Δεν είναι μικρό πράγμα αυτό για μία καλλιτέχνιδα αισίως 72 ετών, όπως σχολίασε και η ίδια, αναφερόμενη στα «πενήντα καλοκαίρια και χειμώνες της».


«Πενήντα καλοκαίρια και χειμώνες» λοιπόν που κατάφεραν να χωρέσουν σ’ ένα δίωρο πρόγραμμα τα πιο αντιπροσωπευτικά κομμάτια μιας πορείας που τα είχε όλα: Μεταπολίτευση, πολιτικό τραγούδι, αισθαντικές μπαλάντες, electronica, έντεχνο, αλλά και κανονικό ροκ κυρίως μέσα από τις υπέροχες ενορχηστρώσεις που επιμελήθηκε ο μαέστρος Νεοκλής Νεοφυτίδης μαζί με ένα ξεχωριστό team επαγγελματιών μουσικών.

Η έναρξη έγινε με ένα κομμάτι από το «Καπνισμένο τσουκάλι» του Γιάννη Ρίτσου και του Χρήστου Λεοντή, το έργο που τραγούδησε μεσούσης της δικτατορίας η Τσανακλίδου με τον Νίκο Ξυλούρη. Ο παιδικός φίλος της Τάνιας από τη Θεσσαλονίκη, ο συνάδελφός της Κώστας Θωμαΐδης, βγήκε μαζί της στη σκηνή και μας χάρισαν από κοινού μνήμες από τις μπουάτ της Πλάκας και την εξέγερση της τότε νεολαίας. Λίγες ιστορίες ανάμεσα από τα τραγούδια, ένα πέρασμα από τον θρυλικό «Μορμόλη» του Γιάννη Σπανού, και έγινε αντιληπτό πόσο σημαντικό είναι μια απολύτως «σημερινή» συναυλία να πατάει στο χθες, στο παρελθόν και την ιστορική μνήμη. Με όχημα, βέβαια, τραγούδια σημαντικά και διαχρονικά.

Οι αναφορές στη συνεργασία της με τον Γιώργο Μαρίνο και οι επισκέψεις στο πατάρι του «Φλόκα», όπου συναντούσε τον Χατζιδάκι, τον Γκάτσο και τον Ελύτη, οδήγησαν την ερμηνεύτρια στην απόδοση ενός τραγουδιού του Γιώργου Ανδρέου – ωδή στα Ιερά Τέρατα του παρελθόντος και συγκεκριμένα στον ποιητή Νίκο Γκάτσο. «Όλα, κύριε Νίκο, είναι εδώ, όπως τα άφησες εσύ κι όπως τα ξέρεις»…

Μου άρεσαν πολύ οι συνδέσεις των ιστοριών της Τάνιας με τα τραγούδια, κάτι που χρειαζόταν αν υποτεθεί πως μέσα σε πενήντα χρόνια έχει υπηρετήσει ένα ετερόκλητο από μουσικής άποψης υλικό. Έτσι, ακούσαμε πως στην ηλικία των πενήντα ετών, όταν είχε αποσυρθεί από το τραγούδι και δούλευε αποκλειστικά στο θέατρο, η Δήμητρα Γαλάνη ήταν εκείνη που την ξανάβαλε στη δισκογραφία. Και με τι δίσκο! Στη σκηνή υποδέχτηκε τον σημαντικό Μιχάλη Δέλτα και μας χάρισαν ένα υπέροχο σετ με τη dance electronica σε πρώτο πλάνο: «Το χρώμα της μέρας» και το «Μια αγάπη μικρή», τραγούδια που ανανέωσαν την τραγουδιστική καριέρα της Τάνιας, συνεργαζόμενη μ’ έναν μουσικό νεότερης γενιάς. Παρεμπιπτόντως, το άλμπουμ των Μιχάλη Δέλτα – Τάνιας Τσανακλίδου επανακυκλοφορεί σε βινύλιο, κάτι που περίμεναν όλοι οι φαν τους, όπως και οι φαν του βινυλίου, σαν και του λόγου μου.

Έπειτα η Τάνια μας πήγε στην Eurovision. Ίσως να ήταν η πρώτη φορά χθες – μετά από ποιος ξέρει πόσα χρόνια – που η Τάνια παρουσίασε «ζωντανά» το «Τσάρλι Τσάπλιν» των Σάκη Τσιλίκη – Γιάννη Ξανθούλη, το τραγούδι που εκπροσώπησε την Ελλάδα στον διαγωνισμό της Eurovision το μακρινό 1978. Δεν θα μπορούσαν να λείπουν και ο Γιώργος Χατζηνάσιος με τραγούδια σφραγισμένα από την Τσανακλίδου σαν τον «Ανθρωπάκο» σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, όπως και ο Γιάννης Σπανός στη μετά «Μορμόλη» εποχή με το «Αν μ’ αγαπάς» και το «Φίλε». Για πρώτη φορά, επίσης, η Τάνια παρουσίασε και ένα τραγούδι που είχε πει η ίδια και που ο Σπανός δήλωνε πως είναι το αγαπημένο του: Επρόκειτο για τις «Τυχαίες συναντήσεις» σε στίχους Μάνου Ελευθερίου με τη Λένα Πλάτωνος που επίσης ήταν παρούσα στο Ηρώδειο να σχολιάζει δίπλα μου τις πανέμορφες αρμονίες της μελωδίας.


Ύστερα στη σκηνή βγήκε ο Σταμάτης Κραουνάκης και τα σάρωσε όλα, όπως ήταν αναμενόμενο. Συγκίνηση, χιούμορ, χαρά, ένα μείγμα πολύτιμων συναισθημάτων με τους δυο τους στο «Μαμά γερνάω», στο «Πάτωμα» αλλά και στις «Μοίρες». Κόντεψε να πέσει το Ηρώδειο από τις επευφημίες και τα χειροκροτήματα. Δεν καταφέραμε να ακούσουμε ολοκληρωμένο το ολοκαίνουργιο τραγούδι του Κραουνάκη με την Τσανακλίδου από την επερχόμενη ταινία του Άγγελου Φρατζή, αφού ο covid που ταλαιπωρούσε μέχρι πριν λίγα 24ωρα την ερμηνεύτρια, δεν της επίτρεψε να είναι παρούσα σ’ όλες τις πρόβες για τη συναυλία. Συγκινησιακά, πάντως, η εμφάνιση του Κραουνάκη στο πλευρό της Τσανακλίδου χτύπησε κυριολεκτικά κόκκινο. Πόσα πρόσωπα γύρω μας με μάτια που έτρεχαν δάκρυα όση ώρα ο Κραουνάκης στο πιάνο συνόδευε την ερμηνεύτρια στο «Μαμά γερνάω».

Την τιμητική της, όμως, είχε και η Λένα Πλάτωνος, αφού η Τσανακλίδου ερμήνευσε το τραγούδι «Την λένε Εύα» σε στίχους της Ελένης Φωτάκη από την ομότιτλη θεατρική παράσταση. Μία υπέροχη dark προσέγγιση ενός τραγουδιού για το πλάσμα που «την λένε Εύα κι ήταν αγόρι». Ο Φώτης Σιώτας ζωγράφισε πραγματικά με το βιολί του σε σύμπλευση και με τους άλλους μουσικούς.

Η Τάνια Τσανακλίδου με τον Παναγιώτη Τσεβά (φωτογραφία: Αντώνης Μποσκοΐτης)

Λίγο πριν το τέλος της συναυλίας, η Τσανακλίδου κάλεσε επί σκηνής και τον φίλο και συνοδοιπόρο χρόνων, Παναγιώτη Τσεβά, ο οποίος τη συνόδευσε με το ακορντεόν του στο δικό του «Ροδακινάκι» σε στίχους Ελεάννας Βραχάλη. Η βραδιά έκλεισε με την Τάνια στο, εξελληνισμένο από τον Άρη Δαβαράκη, «La Foule» της Εντίθ Πιάφ ως φόρος τιμής σε μια σειρά παραστάσεων που έγραψαν ιστορία κάποτε στο θέατρο Άλσος της Μαυρομματαίων.

Από τη συναυλία δεν έλειψαν και τα απρόοπτα: Στην έναρξη του τραγουδιού του Σταύρου Ξαρχάκου «Δεν έχει αρχή» με μια φανταστική επίσης «dark» ενορχήστρωση, μία γυναίκα από τα ψηλά διαζώματα του Ηρωδείου λιποθύμισε (προφανώς από την αφόρητη ζέστη) και έγινε ένα ολιγόλεπτο διάλειμμα για να της παραστούν οι πρώτες βοήθειες. Η συναυλία συνεχίστηκε κανονικά.


Εν κατακλείδι, ήταν πολύ σοφή απόφαση να ενταχθεί στο Φεστιβάλ Αθηνών μία επετειακή συναυλία για τον μισό αιώνα παρουσίας της Τάνιας Τσανακλίδου στα καλλιτεχνικά πράγματα του τόπου. Καλλιτεχνικά ήταν όλα προσεγμένα και η φωνή της, παρά τον covid που πέρασε, κρατήθηκε σε πολύ καλά επίπεδα. Ίσως γιατί από την Τάνια δεν περιμένεις την τεχνική αρτιότητα, όπως δεν την περίμενες και στα 80s ή στα 90s. Από την Τάνια περιμένεις ή, σωστότερα, ξέρεις εκ των προτέρων πως θα εισπράξεις ψυχή και συναίσθημα. Το πέτυχε κι αυτό χθες βράδυ, γι’ αυτό και είναι σίγουρο πως η συγκεκριμένη συναυλία θα έχει ξεχωριστή θέση στην προσωπική της ιστορία. Την ευχαριστούμε!