Ο άνθρωπος που το 1997 σήκωσε το παρθενικό «ερυθρόλευκο» ευρωπαϊκό ξεκλειδώνει το κουτάκι με τα μυστικά των φάιναλ φορ
Ο Γιώργος Σιγάλας έχει ζήσει τα θαύματα, έχει ζήσει και τα τραύματα. Παρών στους χαμένους τελικούς και στους «αιώνιους» ημιτελικούς του 1994 στο Τελ Αβίβ και του 1995 στη Σαραγόσα, παρών και στον θρίαμβο του 1997 στη Ρώμη, όταν έγινε ο πρώτος αρχηγός του Ολυμπιακού που σήκωσε το ευρωπαϊκό τρόπαιο. Σήμερα, στα 52 του, ξεκλειδώνει το παλιό κουτάκι με τα μυστικά και ανοίγει την αυλαία του φάιναλ φορ του Κάουνας για λογαριασμό της ομάδας στην οποία ανδρώθηκε και δοξάστηκε. «Ο Ολυμπιακός θα πάρει το κύπελλο» καταλήγει. «Αρκεί να είναι ο εαυτός του».
Υπάρχει τελικά συνταγή επιτυχίας σε ένα φάιναλ φορ; Τι λέει ο παλιός που είναι αλλιώς;
Το μυστικό είναι να βρεθείς στη μέρα σου και να είσαι εύστοχος. Εχουμε δει πολλές ανατροπές από αουτσάιντερ που έτυχε να φορμαριστούν την κατάλληλη στιγμή και να το θέλουν περισσότερο από τον αντίπαλό τους. Πλέον το επίπεδο είναι πολύ ανεβασμένο και οι διαφορές μικρές. Είδατε ότι η Παρτίζαν έφτασε πολύ κοντά στην πρόκριση έναντι της Ρεάλ. Θα γίνουν ντέρμπι στο Κάουνας. Κανένας δεν κερδίζει πια το κύπελλο περπατώντας.
Οι ομάδες γνωρίζονται πλέον πολύ καλά μεταξύ τους.
Ναι, και έχουν συγκρουστεί πολλές φορές. Στην εποχή μου βλέπαμε μια βιντεοκασέτα για να μελετήσουμε τον αντίπαλο, ενώ τώρα έχεις τα πάντα πατώντας ένα κουμπί, την επόμενη μέρα κιόλας. Ολες οι ομάδες έχουν βελτιωθεί σε απίστευτο βαθμό. Παίζει ρόλο και η αύξηση των ξένων, με τους οποίους μπορείς εύκολα να καλύψεις τις εγγενείς αδυναμίες σου, όπως έκανε π.χ. η Μονακό. Δεν ήταν πάντοτε έτσι. Παλιά ποντάραμε αναγκαστικά στους γηγενείς.
Στον Ολυμπιακό, πάντως, πρωταγωνιστούν οι Ελληνες.
Ελληνικός πυρήνας, αλλά… τι πυρήνας! Δεν μιλάμε για τυχαίους παίκτες αλλά για πρωτοκλασάτους. Ο Σλούκας ήταν ο MVP της σειράς με τη Φενερμπαχτσέ. Ο Παπανικολάου κάνει φέτος την καλύτερη χρονιά του. Ο Βεζένκοφ είναι παίκτης άλλου επιπέδου. Ο Λαρεντζάκης, ακόμη, έχει την ωραία τρέλα του και τη νοοτροπία του πρωταγωνιστή. Ηταν ωραίο που στους αγώνες με τη Φενέρ υπήρχαν σπουδαίοι Ελληνες παίκτες και προπονητές και στις δύο ομάδες. Ολοι δικοί μας ήμασταν! Αναδείχθηκε πιο δυνατός από αυτήν τη σειρά ο Ολυμπιακός. Σκληραγωγήθηκε, αλλά βγήκε αλώβητος.
Τα φάιναλ φορ είναι αγώνες των παικτών ή του προπονητή;
Ασφαλώς υπάρχουν σχέδιο και φιλοσοφία για την αντιμετώπιση του αντιπάλου. Στο τέλος όμως αναλαμβάνουν τα πιστόλια και όχι ο στρατηγός που βρίσκεται από πίσω! Οι μεγάλες προσωπικότητες θα ξεφύγουν από το πλάνο, γιατί έτσι πρέπει. Σύμφωνοι, ο Ολυμπιακός αποδεικνύει σε κάθε του παράσταση ότι είναι ομάδα του προπονητή. Υπάρχει όμως τεράστια εμπιστοσύνη στους παίκτες. Ο Βεζένκοφ θα σουτάρει όποτε θεωρεί τον εαυτό του έτοιμο, ανεξάρτητα αν βγαίνει μέσα από το σύστημα. Ο Σλούκας θα επιλέξει ο ίδιος πότε θα κάνει τη διείσδυση. Ο Ουόκαπ θα πάρει περισσότερες προσπάθειες αν το κρίνει επιβεβλημένο. Ο Κάνααν έχει το ελεύθερο να εκτελέσει τρίποντο ακόμη και μετά τη δεύτερη πάσα. Δεν το κάνουν όλες οι ομάδες αυτό. Ο Ολυμπιακός έχει την τύχη να διαθέτει πολλούς παίκτες που αξίζουν την εμπιστοσύνη του προπονητή.
Και πώς νικιέται ο φετινός Ολυμπιακός; Πού κρύβεται η αχίλλειος πτέρνα του;
Φοβάται μόνο την άσχημη μέρα του. Τον εαυτό του δηλαδή. Υπήρξαν βραδιές που ήταν πραγματικά κακός, σε βαθμό που να προξενεί απορία. Πώς γίνεται να χάνει αυτή η ομάδα με 1520 πόντους; Καμιά φορά παρασύρεται σε υπερβολές και ασυνεννοησίες από υπερβολικό ενθουσιασμό. Δεν είναι ρομπότ οι παίκτες. Ή παρατάνε κάποια ματς επειδή «δεν τρέχει και τίποτε, πάμε για το επόμενο». Τώρα όμως τρέχει και παρατρέχει! Στο φάιναλ φορ δεν επιτρέπεται να εμφανιστείς χαλαρός και χωρίς αυτοσυγκέντρωση. Εχεις μπροστά σου δύο τελικούς. Από τις άλλες ομάδες φοβάμαι περισσότερο την Μπαρτσελόνα, που έφτασε ως το φάιναλ φορ δίχως να ασχολείται κανείς μαζί της. Με ενοχλεί κάπως αυτό!
Ο ρόλος του αρχηγού ποιος είναι;
Αρχηγός δεν γίνεσαι αλλά γεννιέσαι. Δεν είναι όλοι καμωμένοι γι’ αυτό τον πολυσύνθετο ρόλο, δεν είναι απλή ταμπέλα. Κάποιοι ξεχωρίζουν επειδή βγαίνουν μπροστά και γίνονται ζωντανό παράδειγμα. Ορισμένες φορές μπορεί αρχηγός να είναι ο πιο ήσυχος, ο πιο σιωπηλός. Ο αρχηγός δεν είναι για να παραδίδει σεμινάρια και ομιλίες στα αποδυτήρια. Πρέπει αναλογικά να γίνεται μπροστάρης και στο γήπεδο, εκτός πια κι αν είναι κάποιος με ανάστημα σαν του Αλβέρτη προς το τέλος της καριέρας του. Ο Κώστας Παπανικολάου έχει την πείρα και φαίνεται έτοιμος γι’ αυτό τον ρόλο, όχι μόνο στον Ολυμπιακό αλλά και στην εθνική ομάδα. Είναι ήρεμος, κατασταλαγμένος, αυθόρμητος.
Ο Ολυμπιακός πήγε στο φάιναλ φορ προσπερνώντας ομάδες με πολύ μεγαλύτερο προϋπολογισμό. Τι έκανε σωστά;
Το μπάτζετ του ήταν περιορισμένο αλλά υπήρχε μια βάση, όπως στον Παναθηναϊκό του Ομπράντοβιτς, όπου καλούνταν κάθε χρόνο δυο τρεις νέοι παίκτες να ενσωματωθούν στο προϋπάρχον οικοδόμημα. Δεν περισσεύει χώρος για τσαλιμάκια και παραξενιές. Ενας ιδιαίτερος χαρακτήρας όπως ο Κάνααν προσαρμόστηκε στο σύνολο, απέδειξε ότι μπορεί να αποτελέσει μέλος μιας κορυφαίας ομάδας και βγαίνει ωφελημένος από αυτό. Ο Γιώργος Μπαρτζώκας έπεισε τους πάντες ότι πρέπει να βάλουν το «εγώ» τους κάτω από το «εμείς». Αυτό είναι και το σημαντικότερο στοίχημα για μια ομάδα. Κανένας δεν δημιουργεί προβλήματα συμπεριφοράς.
Αλλά οι αντίπαλοι ξοδεύουν τετραπλάσια χρήματα.
Κάθε χρόνο βλέπουμε ομάδες που φτιάχνονται για να κατακτήσουν τον τίτλο. Τι να πει η Αρμάνι, που δεν μπήκε ούτε στα πλέι οφ; Δεν αποτελεί αποτυχία η πορεία της; Προσωπικά διαφωνώ με τον Γιάννη Αντετοκούνμπο και πιστεύω ότι στον επαγγελματικό αθλητισμό υπάρχει και αυτή η έννοια. Οφείλουμε να αποδεχόμαστε την αποτυχία, να την ονοματίζουμε και να μαθαίνουμε από αυτήν. Γιατί να φοβόμαστε τις λέξεις; Εξαρτάται από τη στόχευση του καθενός. Δεν θα απολυθείς εσύ από τα αφεντικά σου αν είσαι κακός στη δουλειά σου;
Ο Ολυμπιακός δηλαδή θα θεωρηθεί αποτυχημένος εάν γυρίσει από το Κάουνας με άδεια χέρια;
Οχι. Διότι δεν ξεκίνησε ως φαβορί. Δεν είναι ομάδα των 30 εκατομμυρίων. Εφτασε στην κορυφή με υποδειγματική σταθερότητα, με ωραίο μπάσκετ και χωρίς κραυγαλέο μπάτζετ. Πιστεύω ότι ο Ολυμπιακός θα πάρει το κύπελλο. Αρκεί να παίξει το μπάσκετ του και να πιστέψει στον εαυτό του. Σπάνια συναντά κανείς τέτοια χημεία, τόση πίστη στο πλάνο, τέτοια συνεργατικότητα μεταξύ προπονητή και παικτών. Ο Ολυμπιακός παίζει μπάσκετ που στηρίζεται όχι στο ατομικό, αλλά στον καλύτερο συμπαίκτη! Η μονάδα είναι απαραίτητη, αλλά όχι να περιστρέφεται το παιχνίδι γύρω από αυτήν. Θα έρθουν βέβαια και στιγμές που η ομάδα θα μπλοκάρει. Τότε πρέπει να βγουν μπροστά οι μεγάλες προσωπικότητες.
Η κερκίδα παίζει ρόλο σε ένα φάιναλ φορ; Επηρεάζεται ο αθλητής; Ο Ολυμπιακός θα έχει πολύ κόσμο στο Κάουνας, οι άλλες ομάδες λιγότερο.
Δεν επηρεάζεται καθόλου ένας έμπειρος παίκτης ή προπονητής από την εξέδρα. Είδατε ότι η Ρεάλ νίκησε δύο φορές στο Βελιγράδι με την πλάτη στον τοίχο. Και μιλάμε για έδρα, όχι αστεία. Η ατμόσφαιρα σε ένα φάιναλ φορ είναι περισσότερο γιορτινή παρά εχθρική. Στο Τελ Αβίβ το ’94 θυμάμαι ότι χαζεύαμε την εξέδρα με τους 5.000 Ελληνες, αλλά μέχρι εκεί. Επειτα μπήκαμε και παίξαμε το παιχνίδι μας.
Ναι, αλλά το φινάλε απέναντι στην Μπανταλόνα ήταν άδοξο. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι σας αποπροσανατόλισε ο «αιώνιος» ημιτελικός.
Δεν ισχύει αυτό, όχι, όχι, όχι. Δεν χαλαρώσαμε καθόλου μετά τη νίκη επί του Παναθηναϊκού ούτε έπεσε η ένταση. Η ζημιά έγινε με το επεισόδιο που προκάλεσε ο Ρόι Τάρπλεϊ την παραμονή του τελικού. Επηρεάστηκε πρώτα απ’ όλους ο ίδιος αλλά και ολόκληρη η ομάδα. Ολοι δικαιούμαστε μία κακή στιγμή, αλλά εδώ μιλάμε για τον κορυφαίο μπασκετμπολίστα που ήρθε ποτέ από το ΝΒΑ, μαζί με τον Ντομινίκ. Αυτόν που μπορούσε να κάνει τη διαφορά. Και πάλι, όμως, φτάσαμε κοντά στη νίκη. Αλλά έγιναν μαγικά στον τελικό. Σαν κάποιος να σκέπασε το καλάθι με ένα καπάκι στα τελευταία λεπτά!
Και το τρόπαιο πήγε περίπατο.
Η ήττα από την Μπανταλόνα ήταν αποτυχία και το λέω ξεκάθαρα. Η ομάδα μας είχε ξεχωριστή δυναμική, σπουδαίες μονάδες και έπαιζε μπάσκετ που ήταν μπροστά από την εποχή της. Μερικά πράγματα είναι γραφτό να γίνουν για να… γίνουν. Φτιάχτηκαν παίκτες και καριέρες από εκείνο τον Ολυμπιακό.
Την επόμενη χρονιά στη Σαραγόσα νικήσατε πάλι τον Παναθηναϊκό αλλά χάσατε από τη Ρεάλ.
Ναι, αλλά τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Είχε θέματα εκείνη η ομάδα και χρειαζόταν ένα ηλεκτροσόκ για να αποκτήσει ξανά ζωή και να συνεχίσει να υπάρχει. Ετσι κι έγινε. Φτάσαμε ως τον τελικό. Επειτα κατακτήσαμε και τον τίτλο στην Ελλάδα και… όλα καλά.
Ωσπου το 1997 στη Ρώμη ο Ολυμπιακός πέρασε στην απέναντι όχθη και σήκωσε το κύπελλο. Με σένα αρχηγό.
Στη Ρώμη θα ήταν αποτυχία αν χάναμε! Είχαμε την καλύτερη ομάδα με διαφορά από τις υπόλοιπες και το αποδείξαμε στο παρκέ. Συνέβη δηλαδή το φυσιολογικό. Και δεν ήταν θέμα προϋπολογισμού, αφού ο πήχης στα οικονομικά είχε μείνει σχετικά χαμηλά. Ισως επειδή οι Ελληνες της ομάδας δεν παίρναμε πολλά λεφτά!
