Η Γιολάντα Μαρκοπούλου είναι μια σκηνοθέτρια που της αρέσει να πειραματίζεται με τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία. Από τις ταινίες μικρού μήκους και το θέατρο-ντοκιμαντέρ τα έργα της συνδυάζουν πολλές τεχνικές που παντρεύουν την πραγματικότητα με τον ψηφιακό κόσμο.
Στη νέα της παράσταση «Σφάλμα σύνδεσης» που θα παιχτεί στο πλαίσιο του grape – Greek Agora of Performance του Φεστιβάλ Αθηνών, από τις 23 έως τις 25 Ιουλίου στην Πειραιώς 260, θα συναντήσουμε ξανά την ομάδα Station Athens που με αφορμή προσωπικές τους εμπειρίες θα μοιραστούν με το κοινό τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην επικοινωνία με τις οικογένειές τους που βρίσκονται μακριά. Εξαντλώντας κάθε μέσο που τους παρέχει η τεχνολογία, απευθύνονται σε μια εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης. Μαζί προσπαθούν να ανακαλύψουν ένα νέο κόσμο που άλλοτε μοιάζει παράξενος κι άλλοτε αστείος. Η σκηνοθέτρια θέτει το ερώτημα πώς η τεχνολογία και το AI μπορούν να επηρεάσουν τη ζωή μας και ποιες είναι οι προκλήσεις που γεννιούνται από αυτήν τη διαπίστωση.
Τι να περιμένουμε να δούμε στο «Σφάλμα σύνδεσης»;
Η σκέψη ήταν να κάνουμε ένα έργο που να πραγματεύεται τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στην επικοινωνία με άλλους ανθρώπους. Στο «Σφάλμα σύνδεσης» αυτό το ζήτημα γίνεται πιο πυρηνικό. Οι ιστορίες που θα δούμε είναι αληθινές. Πρόκειται για τις ιστορίες των μελών της ομάδας Station Athens που αποτελείται από πρόσφυγες. Τη δική τους αγωνία με
ταφέρουμε στη σκηνή. Φανταστείτε να είσαι πρόσφυγας σε μια χώρα, με όλες τις δυσκολίες που αυτό επισύρει, και η οικογένειά σου, οι φίλοι και οι αγαπημένοι σου, οι δικοί σου άνθρωποι να είναι μακριά. Με ποιον τρόπο θα καταφέρεις να επικοινωνήσεις μαζί τους; Πώς θα καταφέρεις να λύσεις ζητήματα που αφορούν τα παιδιά, τη συντροφικότητα και οτιδήποτε συνδυάζει η οικογενειακή ζωή; Η τεχνολογία είναι μια λύση που συμβάλλει –με τρόπο όχι απαραίτητα θεμιτό– στον μετασχηματισμό των οικογενειακών δεσμών.
Θα γίνει χρήση της τεχνολογίας AI (τεχνητή νοημοσύνη) στην παράσταση;
Το σκηνικό δεν θα είναι εντελώς ρεαλιστικό αλλά θα δίνει την εντύπωση πως έχει βγει από τον ψηφιακό κόσμο. Θα αξιοποιήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη και θα υπάρχουν βιντεοπροβολές με ένα ιδιαίτερο sound design. Πρόκειται για ένα πάντρεμα υλικών. Στα βίντεο οι θεατές θα παρακολουθήσουν ντοκουμέντα από προσωπικά γεγονότα. Τα μέλη-ηθοποιοί της ομάδας Station Athens θα συνομιλούν με τις οικογένειές τους και θα απευθύνουν ερωτήσεις στο AI για το πώς μπορούν να φέρουν τις οικογένειές τους στην Ελλάδα.
Φαίνεται να σας ενδιαφέρει αρκετά η χρήση διαφορετικών μέσων.
Η μείξη των μέσων είναι κάτι που με ενδιαφέρει πάρα πολύ. Τι μπορεί να σου δώσει το κάθε μέσο. Πόσο ελκυστική μπορεί να γίνει η εμπειρία να πειραματίζεσαι πάνω σε διαφορετικές τεχνικές που συναντιούνται μες στην τέχνη. Θα μπορούσαμε να πούμε πως βρίσκομαι σε μια δημιουργική στιγμή που προσπαθώ να ερευνήσω κι άλλα πράγματα, νέους κώδικες. Παράλληλα με το «Σφάλμα σύνδεσης» δουλεύω πάνω σε ένα έργο που είναι αμιγώς μεικτή πραγματικότητα. Με το Virtual Reality χτίζεις περιβάλλοντα όπως ακριβώς και στο θέατρο.
Το θέμα της επικοινωνίας είναι ένα ζήτημα που συναντάμε συχνά στα έργα σας.
Με ενδιαφέρει πρωτίστως ο άνθρωπος και πώς εξελίσσεται μέσα από τις σχέσεις του. Πώς βιώνει την αγάπη, τον έρωτα, την απογοήτευση στην επαφή του με τους άλλους. Αυτό προϋποθέτει σύνδεση, επικοινωνία. Η απόσταση δημιουργεί αντικειμενικά προβλήματα που η τεχνολογία με τον έναν ή τον άλλον τρόπο προσπαθεί να λύσει. Μιλάμε στο τηλέφωνο, χρησιμοποιούμε τα social, κάνουμε βιντεοκλήσεις καταλύοντας τον χρόνο και τον χώρο, όμως το ερώτημα παραμένει: «Συνδεόμαστε πραγματικά;». Σκεφτείτε να έχεις αναγκαστεί να αφήσεις την πατρίδα και την οικογένειά σου. Να τους μιλάς μόνο μέσα από μια οθόνη, μια συσκευή. Να διακόπτεται η σύνδε ση ή να μην έχεις χρήματα να πληρώσεις συνδρομή. Να μιλάς με το παιδί σου και να χάνεται η εικόνα. Γι’ αυτό και οι ιστορίες που χρησιμοποιήσαμε είναι πραγματικές. Αν δεν μπεις στα παπούτσια του άλλου, δεν μπορείς να συνδεθείς. Η εμπιστοσύνη και το μοίρασμα ήρθαν με τον καιρό με τα μέλη της ομάδας Station Athens. Πρώτα συνδεθήκαμε μεταξύ μας και στη συνέχεια μιλήσαμε για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας πρόσφυγας, ένας μετανάστης στην επικοινωνία με τους δικούς του.
Να πούμε δυο λόγια για την ομάδα Station Athens και το Συνεργείο;
Η ομάδα Station Athens σχηματίστηκε το 2009 στην πολιτισμική γειτονιά του Μεταξουργείου. Αποτελείται από πρόσφυγες και μετανάστες από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές. Τρία χρόνια πριν προηγήθηκε το Συνεργείο. Ενας χώρος όπου πραγματοποιούνται όλες οι δράσεις της ομάδας Station Athens και όχι μόνο. Ενα καλλιτεχνικό εργαστήρι θεάτρου, φωτογραφίας, βίντεο και εικαστικών για νέους μετανάστες και πρόσφυγες, Station Athens, με βάση τις μεθόδους art therapy. Μες στο Συνεργείο τα μέλη της ομάδας έχουν δημιουργήσει τον δικό τους «Σταθμό». Στόχος των συναντήσεων είναι η επαφή, η σύνδεση και το βίωμα που ολοκληρώνονται και με την παρουσίαση μιας παράστασης, αλλά και όλου του υλικού που συλλέχθηκε την περίοδο των συναντήσεων.