Στα 77 χρόνια από την ίδρυση του ΕΑΜ (27 Σεπτεμβρίου 1941) προσφέρουμε στους αναγνώστες ένα τεύχος αφιερωμένο στην ανεπανάληπτη, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, αντιστασιακή εποποιία του ελληνικού λαού.
Ανιχνεύουμε τους τρόπους που μια οργάνωση που ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του – ρημαγμένου από τη δικτατορία Μεταξά – ΚΚΕ απόκτησε τόσο ορμητικά την εμβέλεια και έκταση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου. Περιγράφουμε την ευρύτητα πνεύματος που επέδειξε η ηγεσία του ΚΚΕ προκειμένου να προσελκύσει «του αστούς πολιτικούς συμμάχους» και τα εχέγγυα που τους παρείχε. Το αυξημένο «ειδικό βάρος» που αποδόθηκε στα μικρά κόμματα.
Η ευρύτητα αυτή υπήρξε η δύναμη αλλά και η αδυναμία της ΕΑΜικής συμμαχίας, λένε πολλοί. Όμως ο κεντρικός στόχος επιτεύχθηκε. Ο αγώνας που άρχιζε από την καθημερινή πάλη για να μην πεθάνει κανένας από την πείνα, κλιμακώθηκε στην ένοπλη πάλη. Και απέδωσε την Ελεύθερη Ελλάδα «που ξεκινούσε από τη Φλώρινα και έφτανε στα όρια της Αθήνας. Εκεί μπορούσες να ταξιδέψεις μόνο αν είχες χαρτιά από το ΕΑΜ», όπως έγραφε ένας Βρετανός σύνδεσμος το 1943.
Ζωγραφίζουμε τα πορτρέτα των τεσσάρων ιδρυτών του που μαζεύτηκαν στο σπιτάκι της οδού Μαυρομιχάλη (Ιπποκράτους κατ΄ άλλους). Ακολουθούμε τις διαδρομές της ζωής τους. Ο ένας από την ΚΟΥΤΒ στην ανανεωτική κομμουνιστική Αριστερά. Ο άλλος από τον μετριοπαθή σοσιαλισμό στην αγχόνη, στα Ψηλά Αλώνια της Πάτρας. Ο τρίτος που από «το βουνό» κατέληξε στα ανάκτορα της Αποστασίας. Κι ο τέταρτος που – άπαγε της βλασφημίας – κατάντησε υπουργός της χούντας.
Αναδιφούμε στη συγκλονιστική μπροσούρα του Δημ. Γληνού «Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ» και αναλύουμε σημαίνοντα και σημαινόμενα.
Το ΕΑΜ, με συνεπή ενωτική πολιτική στο πλαίσιο του συμμαχικού αντιφασιστικού αγώνα, με επώδυνους συμβιβασμούς απέδειξε ότι ήθελε να συνεργαστεί με τα «αστικά κόμματα» ώστε να γίνει εφικτή η εκδίωξη του κατακτητή. Η λαοκρατία μπορούσε λίγο να περιμένει.
Και είναι ακριβώς αυτό το σημείο της απώλειας ενός πραγματικού ή φαντασιακού επαναστατικού μομέντουμ…
