Το «ναυάγιο» των συνομιλιών Σερβίας και Κοσόβου στις Βρυξέλλες έχει οδηγήσει σε αναζωπύρωση των σεναρίων για ένα νέο πόλεμο στα Βαλκάνια, στο «φόντο» της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης. Όμως το Βελιγράδι δεν μπορεί να υποχωρήσει πλήρως, ενώ δεν διαθέτει την απαραίτητη ισχύ να επιβάλλει τις απόψεις του, μιας και βρίσκεται «περικυκλωμένο» από το ΝΑΤΟ, ενώ υπενθυμίζεται ότι πέριξ της Πρίστινας βρίσκεται η μεγαλύτερη αμερικανική βάση στα Βαλκάνια.
Ο ρόλος του ΝΑΤΟ
Η βάση Μπόντστιλ είναι η κύρια βάση του αμερικανικού στρατού και από εκεί διοικείται η «Δύναμη Κοσσυφοπεδίου» (Kosovo Force – KFOR) μεγέθους 3.672 στρατιωτών από 20 νατοϊκές χώρες συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας (111 άτομα). Το γεγονός αυτό έθιξε και ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που συμμετείχε με τον κοσοβάρο πρωθυπουργό Άλμπιν Κούρτι, στέλνοντας σαφές μήνυμα στο Βελιγράδι πως αν σκέφτεται οποιαδήποτε στρατιωτική λύση στο Κόσοβο, τότε θα κληθεί να αντιμετωπίσει τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ.
Αξίζει να σημειωθεί, πως η εν λόγω συνέντευξη Τύπου διεξήχθη στις Βρυξέλλες μία μέρα πριν τη συνάντηση του σέρβου προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς με τον κοσοβάρο ομόλογό του. Γεγονός που σίγουρα «δυναμίτισε» το κλίμα στις μετέπειτα συνομιλίες, καθώς η ύπαρξη μιας ενδεχόμενης λύσης θα έκανε τον Βούτσιτς να μοιάζει υποχωρητικός ενόσω είχε το «πιστόλι στον κρόταφο».
Ολοταχώς προς αδιέξοδο;
Ακολούθως, η αποτυχία των συνομιλιών των δύο ηγετών μόνο ως αναμενόμενη εξέλιξη μπορεί να χαρακτηριστεί, παρόλο που στις επιμέρους διαρροές του ευρωπαϊκού Τύπου δημιουργούνταν η εντύπωση για το αντίθετο. Βέβαια, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ, από τη μεριά του δήλωσε πως αυτό δεν ήταν «το τέλος της ιστορίας», καθώς οι Βρυξέλλες επιχειρούν εναγωνίως να βρουν μια φόρμουλα αποκλιμάκωσης.
Επιπλέον, ο Βούτσιτς γυρνώντας από το ταξίδι του στο Βελιγράδι θα προχωρήσει σε διάγγελμα και στη συνέχεια θα έχει επαφές με τη κυβέρνηση του και με σερβική μειονότητα στο Κόσοβο εντός του προσεχούς σαββατοκύριακου, ώστε να καθοριστεί μια ενιαία απάντηση.
Οι αιτίες και οι αφορμές της σύγκρουσης
Η ένταση εν γένει εδράζεται στην απόσχιση του Κοσόβου από τη Γιουγκοσλαβία το 1998 και στους συνακόλουθους νατοϊκούς βομβαρδισμούς που ισοπέδωσαν τη Σερβία το 1999. Το Κόσοβο ανακήρυξε την ανεξαρτησία του το 2008 και η ηττημένη Σερβία αναζητώντας μια νέα ισορροπία στα Βαλκάνια υπέγραψε το 2013 μαζί με τη κοσοβάρικη κυβέρνηση τη συμφωνία των Βρυξελλών. Η τελευταία αποσκοπούσε στη κανονικοποίηση των σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες.
Εντούτοις, το 2022 η κυβέρνηση του Κοσόβου αποφασίζοντας να επιβάλλει ομοιόμορφες πινακίδες σε όλη την επικράτεια του, άνοιξε τον ασκό του Αιόλου, αφού οι Σέρβοι που κατοικούν στα βόρεια δεν αποδέχονται τις αποφάσεις της Πρίστινας και αναγνωρίζουν τη κυβέρνηση στο Βελιγράδι ως τη νόμιμη εκπρόσωπο τους. Μάλιστα, τα πράγματα έφτασαν σε οριακό σημείο στις αρχές Αυγούστου όταν κινητοποιήθηκαν οι ένοπλες δυνάμεις και των δύο πλευρών. Ωστόσο το Βελιγράδι γνωρίζει πως σε περίπτωση που ξεκινήσει μια σύγκρουση τότε θα είναι απολύτως μόνο του, αφού η Ρωσία είναι απασχολημένη στην Ουκρανία και η Σερβία ενδεχομένως να… κείται μακράν.
