Διάφορες μολυσματικές ασθένειες έχουν λάβει κατά καιρούς τον τίτλο της «πιο θανατηφόρας ασθένειας» που μολύνει τους ανθρώπους. Η ανθρωπότητα έχει πληγεί από πολλές πανδημίες. Κάποιες κράτησαν για αιώνες και συναντώνται έως και σήμερα σε ορισμένα μέρη του κόσμου, όπως η φυματίωση. Άλλες θεωρούνται εξαφανισμένες και συναντώνται μόνο στα βιβλία της ιστορίας.
Πριν από τον 20ο αιώνα, η μεγαλύτερη απειλή στην Ευρώπη και τις γύρω περιοχές ήταν η βουβωνική πανώλη. Τρεις μεγάλες πανδημίες αυτής της ασθένειας έχουν εμφανιστεί τα τελευταία 1.500 χρόνια. Η πρώτη συνέβη από τον 5ο έως τον 7ο αιώνα, σκοτώνοντας περίπου 15 εκατομμύρια ανθρώπους στη Μεσόγειο και επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό τη Βυζαντινή, τη Σασανική και τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.
Σε ένα πολύ μεγαλύτερο δεύτερο ξέσπασμα του «Μαύρου Θανάτου» στην Ευρώπη, τον 14ο αιώνα, 50 εκατομμύρια άνθρωποι, περίπου το 50% του συνόλου του ευρωπαϊκού πληθυσμού, πέθαναν από την ασθένεια.
Το τρίτο κύμα αυτής της πανδημίας εμφανίστηκε παγκοσμίως τον 19ο και τον 20ο αιώνα, σκοτώνοντας επιπλέον 30 εκατομμύρια ανθρώπους, πολλοί από αυτούς στην Κίνα και την Ινδία.
Ωστόσο, από τη δεκαετία του 1960 και μετά, τα κρούσματα μειώθηκαν σημαντικά και η βουβωνική πανώλη δεν συγκαταλέγεται ανάμεσα στις σύγχρονες επικίνδυνες ασθένειες.
Παρόλα αυτά, πρόσφατα αναφέρθηκε ένα νέο κρούσμα στις ΗΠΑ, αναζωπυρώνοντας τις συζητήσεις για τη νόσο. Παράλληλα, στην Ελλάδα, κρούσματα πανώλης εντοπίστηκαν σε αιγοπρόβατα, ωστόσο η συγκεκριμένη είναι ζωονόσος και όχι ζωανθρωπονόσος και επομένως δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο.
Η βουβωνική πανώλη εξακολουθεί να υπάρχει σε διάφορα μέρη του κόσμου και είναι πιθανό να εξαπλωθεί σε κοινότητες εάν υπάρχει ο σωστός συνδυασμός συνθηκών, αναφέρει δημοσίευμα του Conversation.
Η νόσος προκαλείται από ένα βακτήριο που ονομάζεται Yersinia pestis. Υπάρχουν τρεις τύποι πανώλης που προκαλούνται από αυτό το παθογόνο, ο καθένας με διαφορετικό μέρος του σώματος ως κύρια εστία μόλυνσης: η πνευμονική βασίζεται κυρίως στον πνεύμονα, η σηψαιμία είναι κυρίως με βάση το αίμα και η βουβωνική προσβάλλει κυρίως τους λεμφαδένες.
Αν και μια μορφή μπορεί να μετατραπεί σε μια άλλη κατά τη διάρκεια της μόλυνσης, κατά κανόνα η μορφή που θα πάρει η νόσος σε ένα άτομο καθορίζεται από το πώς μολύνθηκε.
Η βουβωνική πανώλη είναι η μορφή της λοίμωξης από το βακτήριο Yersinia pestis που μεταδίδεται από ψύλλους στο τρίχωμα μικών ζώων, όπως ο αρουραίος. Τα τρωκτικά χρησιμεύουν ως «δεξαμενές» για τα βακτήρια: παρουσιάζουν ελάχιστα έως καθόλου συμπτώματα, αλλά μπορούν να μεταδώσουν τα βακτήρια σε άλλους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων.
Η μετάδοση από τα τρωκτικά στον άνθρωπο γίνεται μέσω των ψύλλων.Τα εν λόγω έντομα τσιμπούν τους αρουραίους και στη συνέχεια μπορούν να τσιμπήσουν τους ανθρώπους, μεταφέροντας το βακτήριο στο λεμφικό σύστημα του ανθρώπου. Στη συνέχεια, τα βακτήρια ταξιδεύουν μέσω αυτού του συστήματος στους λεμφαδένες και ξεκινά η μόλυνση.
Το κύριο σύμπτωμα της βουβωνικής πανώλης είναι οι διογκωμένοι λεμφαδένες, συνήθως στο λαιμό, τη βουβωνική χώρα, τους μηρούς και τις μασχάλες. Η διόγκωση κάνει τους γύρω ιστούς να μαυρίσουν, ή να εκτοξεύσουν πύον.
Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκεφάλους και εμετό, ενώ το παθογόνο μπορεί να εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος, όπως οι πνεύμονες και το αίμα, προκαλώντας άλλες μορφές πανώλης.
Μόνο μετά τη δεκαετία του 1880 οι άνθρωποι συνειδητοποίησαν ότι οι μικροοργανισμοί που μεταδίδονται μεταξύ ανθρώπων, ζώων και αυτοί που βρίσκονται στο περιβάλλον μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες.
Από αυτή τη στιγμή και έπειτα, οι κανόνες υγιεινής βελτιώθηκαν σε πολλά μέρη του κόσμου, με μέτρα για τα τρωκτικά, σπάζοντας τον κύκλο μετάδοσης της πανώλης. Η εφεύρεση των αντιβιοτικών, ιδιαίτερα των φθοριοκινολονών από τη δεκαετία του 1960 και μετά, μείωσε περαιτέρω τα κρούσματα πανώλης καθώς η κατάλληλη θεραπεία μπορούσε πλέον να δοθεί για όλες τις μορφές.
Σήμερα εξακολουθούμε να βλέπουμε κρούσματα πανώλης σε συγκεκριμένα μέρη, κυρίως στην Ασία, την Αφρική και τη Νότια Αμερική. Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Περού και η Μαδαγασκάρη είναι οι χώρες με τα περισσότερα κρούσματα.
Η πανώλη πιθανότατα δεν θα εξαλειφθεί ποτέ. Λόγω του πολύπλοκου δικτύου της μετάδοσης (ψύλλοι και τρωκτικά), είναι σχεδόν αδύνατο να βρεθούν, να ελεγχθούν και να αντιμετωπιστούν όλοι οι φορείς μόλυνσης.
Ωστόσο, μέσω του κατάλληλου χειρισμού, όπως για παράδειγμα ο διαχωρισμός των δεξαμενών μόλυνσης (ο πληθυσμός των οργανισμών ή το συγκεκριμένο περιβάλλον στο οποίο ζει και αναπαράγεται φυσικά ένα μολυσματικό παθογόνο) και των ανθρώπων και η γρήγορη και αποτελεσματική θεραπεία, ο αριθμός των κρουσμάτων πανώλης μειώνεται κάθε χρόνο.
Δείτε επίσης:
Τζο Μπάιντεν: Θέμα χρόνου η αποχώρησή του – Πληθαίνουν τα δημοσιεύματα, εκτοξεύτηκαν τα στοιχήματα
Κορονοϊός: «Καμπανάκι» των επιστημόνων για μεγάλη αύξηση κρουσμάτων τις επόμενες ημέρες
Καιρός – Καύσωνας: «Βράζει» η χώρα για 12η μέρα – Στους 42 βαθμούς η θερμοκρασία (LIVE)
Βρες από το σύνθηµα ποιος είναι ο υποψήφιος
Έκρηξη στο κέντρο του Τελ Αβίβ: Ένας νεκρός από την επίθεση με drone – Οι Χούθι ανέλαβαν την ευθύνη
