Μια συζήτηση με τον ηθοποιό για τον Λουίς Σεπούλβεδα, τις «Αγριες μέλισσες» και το κίνημα #MeToo.
Ο ηθοποιός Γιάννης Βασιλώττος µιλάει για το αριστούργηµα του Λουίς Σεπούλβεδα «Ιστορία ενός σκύλου που τον έλεγαν Πιστό», τους ανθρώπους που αφήνουν την πατρίδα τους για να µην πεθάνουν, τις γυναίκες που δολοφονήθηκαν επειδή «χάλασε η φάση», τον ρόλο του ως πολιτικού εξoρίστου στη σειρά «Αγριες µέλισσες», αλλά και για το κίνηµα #MeToo που έσπασε το φράγµα της νεκρικής σιωπής στο θέατρο.
Τι σε γοητεύει περισσότερο στο έργο «Ιστορία ενός σκύλου που τον έλεγαν Πιστό» του Λουίς Σεπούλβεδα;
Ολοι έχουµε φανταστεί ένα ζώο να µιλά και τι µπορεί να σκέφτεται. Ποτέ δεν είχα φανταστεί όµως ένα σκυλί να λέει αυτά που λέει ο Αφµάου, το σκυλί που το έλεγαν Πιστό. Σε κάποιο σηµείο γράφει ο Σεπούλβεδα: «Μυρίζει αλεύρι και µύλο, µυρίζει στεγνό ξύλο, όλα αυτά που έχω χάσει». Αυτά τα λίγα αλλά µαγικά λόγια ήταν αρκετά για να µου θυµίσουν την παιδική µου ηλικία που έτρεχα ξυπόλυτος στην αλάνα µε το χώµα έξω από το σπίτι µου µέχρι η γιαγιάκα µου να φωνάξει το περίφηµο: «Γιαννί» (µικρός Γιάννης), πάντα τονισµένο στη λήγουσα και πάντα δυο φορές. «Γιαννί! Εεε Γιαννί, έλα να φας».
Ο συγγραφέας αφιερώνει την ιστορία του στη φυλή των αυτόχθονων Μαπούτσε, καταπιεσµένη και καταδιωγµένη από όλες τις κυβερνήσεις της Χιλής. Ποιο είναι το µήνυµα του έργου που ταξιδεύει µέχρι σήµερα;
Ο Σεπούλβεδα µπορεί να αναφέρεται στους Ανθρώπους της Γης, όµως το φάσµα που καλύπτει –εν γνώσει του ασφαλώς– είναι πολύ µεγαλύτερο από µια µικρή φυλή στη Χιλή. Με αυτό το έργο στέκεται δίπλα σε όλους τους κατατρεγµένους του κόσµου… σε όλους τους καταπιεσµένους. Σε όλους αυτούς που δεν επέλεξαν το χρώµα του δέρµατός τους όµως δεν είναι αποδεκτοί από αυτούς που έχουν το «σωστό» χρώµα δέρµατος. Σε όλους αυτούς που ξύπνησαν µια µέρα από κρότους βοµβών και επέλεξαν να αφήσουν την πατρίδα τους για να µην πεθάνουν. Σε όλους αυτούς που η σεξουαλική τους προτίµηση τους κάνει «περίεργους» και «ανώµαλους». Σε όλες αυτές που έχασαν τη ζωή τους επειδή «χάλασε η φάση». Για τον Παύλο. Για τον Αλέξανδρο. Για την Ελένη. Για τον Αλκη. Για τον Ζακ.
Πώς χρησιµοποιούνται το τραγούδι και η σωµατικότητα ως δραµατουργικά εργαλεία στην παράσταση;
Στην πραγµατικότητα δεν χρειάζεται κάτι παραπάνω για να κάνεις θέατρο. Για να πεις µια ιστορία. Ο Κώστας Γάκης το ξέρει καλά αυτό. Μια θεατρική παράσταση πρέπει να τρυπώνει στο µυαλό και στην καρδιά µε αυτό που έχει να σου πει το ίδιο το έργο και όχι η φαντασµαγορική σκηνοθεσία µε τα πλούσια σκηνικά, τα ακριβά κοστούµια και τα πολλά φώτα. Μια θεατρική παράσταση θα πρέπει να µπορεί να σταθεί σε ένα µικρό σοκάκι κάποιου χωριού ή σε ένα πάρκο. Θα πρέπει να µπορεί να διαδώσει το µήνυµα σε µια γιαγιά στο πιο µικρό χωριό του κόσµου και σε έναν επιστήµονα πυρηνικής φυσικής. Το θέατρο είναι για όλους.
Ενα έργο για τα αρχαία δάση του πλανήτη και τις φυλές που ζουν ακόµη σε αυτά. Ποιες είναι οι σκέψεις σου πάνω σε αυτό το ζήτηµα, σε µια εποχή που δυναµώνει στην Ελλάδα το κίνηµα ενάντια στη λεηλασία της φύσης;
∆υστυχώς ο κόσµος και ιδιαίτερα οι νέες γενιές έχουµε µάθει να ξεχνάµε εύκολα και να προχωράµε γρήγορα, µε µικρές ανάσες που γεµίζουν όπως όπως τα πνευµόνια µας µε µουχλιασµένο και άρρωστο αέρα, για να προλάβουµε το µέλλον. Το µέλλον όµως είναι άγνωστο και το µόνο που γνωρίζουµε είναι το παρελθόν και το παρόν. Αισθάνοµαι ευλογηµένος που γεννήθηκα και µεγάλωσα σε ένα χωριό µες στη φύση. Την αναζητώ κάθε στιγµή, κυριολεκτικά αλλά και πνευµατικά.
Στη σειρά «Αγριες µέλισσες» υποδύεσαι έναν πολιτικό εξόριστο. Τι αποκόµισες από αυτή την εµπειρία και µε ποιον τρόπο µια τηλεοπτική σειρά µπορεί να γίνει εργαλείο συλλογικής µνήµης;
Νιώθω ιδιαίτερα χαρούµενος και ευλογηµένος που µου δόθηκε η ευκαιρία να συµµετέχω στη συγκεκριµένη δουλειά για δεύτερη χρονιά. Η αλήθεια είναι πως ο χαρακτήρας που υποδύοµαι δεν είχε ξεκάθαρη πολιτική θέση. Επαιρνε και παίρνει πάντα το µέρος του δικαίου. Γι’ αυτό τον λόγο βρέθηκε εξόριστος στη Λέρο και από εκείνη τη στιγµή και µετά η αντίληψή του έγινε πιο ξεκάθαρη. Ηταν και είναι µεγάλη µου τιµή που υποδύοµαι έναν πολιτικό εξόριστο. Προσπάθησα όπως όλοι µας –όσο µας επιτρεπόταν βέβαια– να δείξω την ατόφια και σκληρή βία που δέχονταν αυτοί οι άνθρωποι εκείνη την περίοδο. Εξάλλου δεν είναι και τόσο µακριά µας – µόλις 50 χρόνια πριν.
Ποιες είναι οι σκέψεις σου για το κίνηµα #ΜeToo;
Το #MeToo φανέρωσε την τροµακτική έκταση της σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας και της σεξουαλικής βίας λόγω φύλου σε όλο τον κόσµο. Στεκόµαστε αλληλέγγυοι σε όσες και όσους υπέφεραν, αλλά και σε όσους και όσες αγωνίζονται για να αλλάξει αυτή η κατάσταση. Το #MeToo φωνάζει: «Ενδυνάµωση µέσω της αλληλοκατανόησης». Φωνάζει πως ήρθε η ώρα να σπάσουµε το φράγµα της νεκρικής σιωπής που µας επιβάλλουν. Φωνάζει να µη φοβόµαστε γιατί και οι διπλανοί µας νιώθουν ό,τι νιώθουµε κι εµείς. Φωνάζει: «∆εν είσαι µόνη πια. ∆εν είσαι µόνος πια. Είµαι κι εγώ εδώ. Είµαστε κι εµείς εδώ». Στα σκοτάδια των καιρών µας –που άλλοτε παίρνουν τη µορφή σεξουαλικών παρενοχλήσεων, άλλοτε βιασµών, άλλοτε γυναικοκτονιών, άλλοτε πολιτικών δολοφονιών, άλλοτε τροµακτικής ακρίβειας, άλλοτε καταπάτησης των εργασιακών µας δικαιωµάτων– εµείς θα είµαστε εδώ και θα απαντάµε.
INFO
«Ιστορία ενός σκύλου που τον έλεγαν Πιστό» σε σκηνοθεσία Κώστα Γάκη. Ερμηνεύουν: Γιάννης Βασιλώττος, Ελευθερία Μάζαρη, Ιωάννα Παπακωνσταντίνου. Θέατρο Αλφα /Ληναίος – Φωτίου (Πατησίων 37 & Στουρνάρα 51). Εως τις 25 Μαρτίου
