Ο… άλλος Γιάννης Ιωαννίδης έφυγε για την Ολλανδία στα 30 του, ήδη προπονητής µπάσκετ στην Αργυρούπολη. Γνώρισε τον «ξανθό» σε κάποιον αγώνα του Αρη µε την Ντεν Χέλντερ, αλλά πρώτα βρήκε το θάρρος να του τηλεφωνήσει στη Θεσσαλονίκη και να του συστηθεί. «Εδώ Γιάννης Ιωαννίδης» του είπε. «Ακολούθησε άκρα του τάφου σιωπή» θυµάται σήµερα γελώντας. Ο ήδη κορυφαίος προπονητής εκτίµησε τις γνώσεις του ανθρώπου που έµελλε να βαφτιστεί (από τον Τζορτζ Παπαδάκο) «Ολλανδός», τον προσέλαβε στον Ολυµπιακό το 1991 όπως εξαρχής υποσχέθηκε και τον κράτησε δίπλα του επί δώδεκα συναπτά έτη, µε επόµενους σταθµούς την ΑΕΚ και την εθνική οµάδα. Ο «ξανθός» αποσύρθηκε το 2003 για να κατεβεί στην πολιτική και ο «Ολλανδός» –που φυσικά είναι βέρος Ελληνας– έγινε επίσηµος µεταφραστής της ολλανδικής πρεσβείας, µε 18 βιβλία στο βιογραφικό του. Τον καιρό της πανδηµίας έφυγε οικονοµικός µετανάστης στο Τσιανγκ Μάι και από «Ολλανδός» έγινε «Ταϊλανδός». Μόλις εγκρίθηκε η σύνταξή του από το ολλανδικό κράτος, ο άλλος Ιωαννίδης µετακόµισε ξανά στην Αθήνα. Το Documento τον εντόπισε στα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ στην Κυψέλη. «Είµαι τσιπρικός» ξεκαθάρισε ο 71χρονος Γιάννης όταν τον ρωτήσαµε σε ποια φράξια ανήκει.
Το όνοµά σας συνδέθηκε µε τους χειρισµούς της υπόθεσης Τάρπλεϊ στο Τελ Αβίβ. Ο Αµερικανός καβγάδισε µε τον συµπαίκτη του Μπάµπη Παπαδάκη και µετά εξαφανίστηκε, την παραµονή του τελικού.
Ο Ρόι θυµήθηκε ξαφνικά ότι ο Παπαδάκης τον είχε προσβάλει έξι µήνες νωρίτερα. «∆εν παίζεις ανάλογα µε την αξία του συµβολαίου σου» του είχε πει µπροστά σε όλους. Το ίδιο βράδυ τηλεφώνησε και σε µένα. «Συµφωνείς µε αυτό που είπε ο Παπαδάκης;». Εγώ του µιλούσα µε απόλυτη ειλικρίνεια και το εκτιµούσε. «Ναι, συµφωνώ απόλυτα» του απάντησα. «Σε σύγκριση µε τον Τάρπλεϊ του ΝΒΑ, είσαι µια κουράδα που τρέχει πάνω κάτω στο γήπεδο!». Ο Ρόι µού έκοψε την καληµέρα για έναν µήνα, αλλά άρχισε να κάνει παπάδες στο παρκέ. «Είχες δίκιο» οµολόγησε κάποια στιγµή. Οσα βλέπαµε από τον Ρόι στις προπονήσεις ήταν τροµακτικά. Αλλος θα πλήρωνε πανάκριβο εισιτήριο για να τα απολαύσει, αλλά εµείς ήµασταν τυχεροί που τα βλέπαµε τζάµπα. Ηταν εκπληκτικός τύπος, αληθινός άρχοντας. Αλλά απόλυτα αυτοκαταστροφικός, µε το ποτό και δεν ξέρω τι άλλο. Μοναχά τη µάνα του φοβόταν, µια µαύρη γυναικάρα. Οταν ήρθε εκείνη στην Ελλάδα, ο Ρόι δεν τολµούσε να κουνηθεί.
Στο Τελ Αβίβ λοιπόν πλάκωσε τον Παπαδάκη και πήρε τους δρόµους.
Οχι. ∆εν ισχύει ότι τον ψάχναµε. Ο Ρόι ήταν έξω µαζί µου. Μου τηλεφώνησε έξαλλος και µου ζήτησε να πάµε να πιούµε κάτι. Συµφώνησα υπό δύο όρους. Πρώτον, να πάρει άδεια από τον «ξανθό», που ήµουν σίγουρος ότι θα την έδινε. Και, δεύτερον, να σταµατήσουµε στις δύο µικρές µπίρες. ∆ύο εσύ, δύο εγώ. Επειτα επέστρεψε στο δωµάτιό του. ∆εν ξέρω βέβαια αν ήπιε κι άλλο εκεί. ∆εν ήµουν ο µπαµπάς του ούτε αστυνοµία. Είχαµε εξαιρετική σχέση, βγαίναµε έξω µε τις γυναίκες µας, ποτέ δεν µου µίλησε άσχηµα. Το 2004 ήθελε να µε ακολουθήσει στην Κύπρο, όπου δούλεψα στον Απόλλωνα Λεµεσού. Αλλά εκεί τράβηξα τη γραµµή. ∆εν άντεχα να τον κουβαλήσω άλλο. «∆εν σου έχω εµπιστοσύνη» του είπα ευθέως. «Υπόσχεσαι κάτι και δεν το κάνεις». Θεός σχωρέσ’ τον.
Ο χαµένος τελικός µε την Μπανταλόνα ήταν η µεγάλη αποτυχία του «ξανθού»;
Μα θέλει και ρώτηµα; Είναι ένα τραύµα ολκής. Πέρασαν 30 χρόνια ακριβώς και δεν έχω ξαναδεί το µατς. Το τρίποντο του Κόρνι Τόµπσον έπειτα από καραµπόλες είναι σαν να το βλέπω µπροστά µου. Ακριβώς µπροστά στον πάγκο µας ήταν όταν σούταρε. Συνήθως δεν έβαζε τρίποντα αυτός. Ηταν το καλάθι της ζωής του. Εγιναν όλα τα απίθανα. Να πω όµως κάτι; Εµάς στον Ολυµπιακό µάς είχε πιάσει ένας έντονος µικροµεγαλισµός και φερόµασταν σαν νεόπλουτοι. Ολοι έλεγαν «πάµε στο Τελ Αβίβ να πάρουµε το κυπελλάκι», λες και δεν υπήρχε αντίπαλος. Μόλις δύο χρόνια νωρίτερα η Μπανταλόνα έφτασε στον ευρωπαϊκό τελικό και έχασε το κύπελλο µε το καλάθι του Τζόρτζεβιτς στην εκπνοή, ενώ ο Ολυµπιακός έπαιζε ακόµη στους τσίγκους του Παπαστράτειου. Η νίκη επί του Παναθηναϊκού στον ηµιτελικό του Τελ Αβίβ µάς άδειασε σωµατικά και πνευµατικά. Εάν ο Πάσπαλι και ο Τάρπλεϊ έπαιζαν όπως όλη τη χρονιά, θα κερδίζαµε. Οι καλύτεροι παίκτες στον τελικό ήταν τα παιδάκια. Ο Τόµιτς, ο Σιγάλας… Ο σοβαρός τραυµατισµός του Τάρλατς, που προτού χτυπήσει ήταν αεριωθούµενο, µας στέρησε το τρεµπλ το 1994.
Ποιες ήταν λοιπόν οι πιο µεγάλες επιτυχίες του Ιωαννίδη;
Το πρώτο πρωτάθληµα που πήρε µε τον Αρη το 1979 και την εξωπραγµατική πρόκριση της ΑΕΚ στον ευρωπαϊκό τελικό το 1998 µε την Κίντερ τα θεωρώ έξω από κάθε λογική. Στον αγώνα που µας έστειλε στο φάιναλ φορ, µε την Αλµπα του Πέσιτς στο Βερολίνο, αυτά που είπε στους παίκτες πριν από το τζάµπολ δεν περιγράφονται. «∆εν έχετε αρχίδια» τους φώναζε για να τους πεισµώσει. Εάν ήµουν εγώ παίκτης, θα τον είχα δείρει. Το κόλπο έπιασε, γιατί η οµάδα κέρδισε µε εκπληκτικό µπάσκετ. Και µόλις µπήκα στα αποδυτήρια, είδα όλους τους παίκτες να έχουν κατεβάσει τα βρακιά και να δείχνουν τα αχαµνά τους! «Πες του να έρθει να τα δει» έλεγαν. Ο Γιάννης έσκασε ένα τεράστιο χαµόγελο όταν του το µετέφερα στη συνέντευξη Τύπου. «Η οµάδα µού έδειξε τα αυγά της» είπε. Λίγοι κατάλαβαν ότι το εννοούσε κυριολεκτικά.
Ο Ιωαννίδης ήταν σιδερόφραχτος και σκληρός, όπως φαινόταν απέξω;
Σε καµία περίπτωση. Ο Γιάννης που γνώρισα ήταν πάρα πολύ συναισθηµατικός. Η επιθετικότητά του ήταν ένα είδος άµυνας, για να µη πλησιάζει κανείς τις ευαίσθητες χορδές του. Οταν πήγαµε στο ΣΕΦ µε την ΑΕΚ για να πρωτοπαίξουµε µε τον Ολυµπιακό, πήγε να βάλει τα κλάµατα στα αποδυτήρια µιλώντας για «τα παιδιά του». Εκεί τον έσωσα εγώ, αλλά άλλες φορές του έσπαγα τα νεύρα. ∆εν τον αποκαλούσα ποτέ «κόουτς», αλλά «Γιάννη». Αυτό τον ενοχλούσε αφάνταστα, πίστευε ίσως ότι παραέπαιρνα θάρρος, αλλά εκτιµούσε την αυθεντικότητά µου. Ποτέ δεν φιλονικήσαµε για το µπάσκετ, όπου άλλωστε είχαµε κοινή φιλοσοφία. Ηµουν ήδη προπονητής όταν έφυγα για την Ολλανδία και δούλεψα κι εκεί σε τρεις οµάδες της Α2, αλλά δίπλα στον Γιάννη έκανα το µάστερ µου. Ακούγεται απίστευτο, αλλά άκουγε προσεκτικά τους συνεργάτες του και υιοθετούσε πολλές συµβουλές. Ασχετα αν στην αρχή έβριζε! Οι καβγάδες µας ήταν οµηρικοί. Εγώ είµαι ένας παράξενος άνθρωπος, µε στόµα που δεν περιγράφεται. Στην εθνική, όπου παραέβαλε νερό στο κρασί κι έγινε άλλος Γιάννης, τσακωθήκαµε άσχηµα και κάναµε τρία χρόνια να ξαναµιλήσουµε. Επειτα ξαναγίναµε φίλοι, όπως κάνουν οι άντρες.
Πολιτικά, ανήκατε σε δύο αντικριστές όχθες. ∆εξιός εκείνος, αριστερός εσείς.
Ασχετα µε τα κοµµατικά, ήµουν κάθετα αντίθετος όταν δέχτηκε την πρόταση του Καραµανλή να κατεβεί υποψήφιος βουλευτής. Του έλεγα ότι έχαιρε καθολικής εκτίµησης και θαυµασµού, οπότε δεν είχε λόγο να µπει στο στόχαστρο. Αργότερα άρχισαν τα ενδοκοµµατικά µαχαιρώµατα, προδόθηκε από µέσα και παραδέχτηκε ότι είχα δίκιο. Κοµµουνιστή µε ανέβαζε, κοµµουνιστή µε κατέβαζε. «Είµαι το πολιτικό σου άλλοθι» του έλεγα.
Τι πρόσφερε λοιπόν ο «Ολλανδός» στον «ξανθό»; Για ποιο λόγο σάς κράτησε δώδεκα χρόνια στο πλευρό του;
Το φιλοσοφώ και καταλήγω σε δύο πράγµατα. Γνώριζε ότι δεν θα τον προδώσω ποτέ και χρειαζόταν κάποιον να του λέει σκληρές αλήθειες. Πολύ σκληρές! Μέσα στην οµάδα, προλάβαινα τις εκρήξεις του προτού συµβούν και τον συµβούλευα όταν έβλεπα ότι οι σχέσεις µε κάποιους παίκτες έφταναν στο απροχώρητο. «Γιάννη, το σχοινί µε αυτόν θα σπάσει αν το τραβήξουµε λίγο ακόµα» έλεγα. Φρόντιζα µε τα αγγλικά µου να µεταφέρω τα λόγια του στους ξένους παίκτες όχι µόνο µε ακρίβεια, αλλά και στον σωστό τόνο. «Επιτρέπεται να µιλάει µόνο ο “Ντατς”» έλεγε στους άλλους συνεργάτες. Ο Γιάννης δεν ξεστόµιζε ποτέ κοµπλιµέντα, αλλά µου µίλησε µέσα από την αυτοβιογραφία του. Με αναφέρει τιµητικά σε πέντε σηµεία –πάρα πολλά για τα δεδοµένα του– και µε κάνει µάγκα. Γράφει για τον Ρόι, λέει ότι χάρη σε µένα γνώρισε τον Μάτζικ Τζόνσον. Μπορεί να γίνοµαι µελοδραµατικός, αλλά όταν µε χαρακτήρισε «πολύ καλό φίλο» ήταν σαν να µου έγνεψε από τους ουρανούς. «Ολλανδός» έγινα χάρη στον Ιωαννίδη. Με πήρε από το χέρι άγνωστο µεταξύ αγνώστων και µε τοποθέτησε στη βιτρίνα σε περίοπτη θέση, δίπλα στον σούπερ σταρ. Οταν µε πρωτοσύστησε οι δηµοσιογράφοι γέλασαν και έγραψαν: «Ο Ιωαννίδης βάφτισε τον εαυτό του βοηθό»! Μόλις µε πρωτορώτησε πόσα λεφτά ήθελα, δεν πίστευα στα αυτιά µου. Τους µισθούς που έλαβα θα τους ζήλευαν και πρώτοι προπονητές στην τότε Α1.
Τι όφειλε να γνωρίζει κάποιος για να καταλάβει τον «ξανθό» και να κερδίσει την εκτίµησή του;
Θα έπρεπε να είναι ο εαυτός του. Και να έχει αυτό που λέµε «guts», κότσια. Να µην τον γλείφει, όπως κάνουν συχνά όσοι συναναστρέφονται ανθρώπους εξουσίας. Το µυαλό του Γιάννη ήταν ξουράφι και έχτισε δύο αυτοκρατορίες. Ποτέ του δεν άφησε πίσω συντρίµµια, όπως κάνουν άλλοι προπονητές. Οταν η οµάδα του υπέφερε από έλλειµµα ταλέντου, όπως στον Ολυµπιακό τον πρώτο καιρό που µας έλεγαν «πασπαλιακό», έβρισκε τη λύση µέσω της φυσικής κατάστασης και των ατέλειωτων ωρών προπόνησης. Οι παίκτες του Ιωαννίδη άντεχαν να παίξουν τρία µατς σερί. Η κριτική ενάντια στον Γιάννη ήταν συχνά άδικη και µειωτική. ∆εν αντιµετωπίστηκε µε ειλικρίνεια. Ισως επειδή απέφευγε τις δηµόσιες σχέσεις. Υπήρξε αιχµηρός και δεν στρογγύλευε γωνίες. Ακόµη και σήµερα λένε για το ρηµάδι το µπουκάλι που δήθεν πέταξε στον Σιγάλα, πράγµα που συνέβη εντελώς τυχαία, αλλά δεν ακούω παρόµοια κριτική για τον Οµπράντοβιτς, που χαστούκισε παίκτη του στην Τουρκία. Από τους σηµερινούς προπονητές στον «ξανθό» θα άρεσε πολύ ο Μπαρτζώκας, που στο µοντέλο του Ιωαννίδη πρόσθεσε την αέναη κίνηση εκτός µπάλας και τη δηµιουργία από τους ηµίψηλους παίκτες.
Διαβάστε επίσης
