Λίγες ημέρες πριν την προβολή του ντοκιμαντέρ μικρού μήκους “Πώς να εκπαιδεύσεις έναν αντιήρωα” στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων στις 28 Οκτωβρίου, ο σκηνοθέτης Γιάννης Μπλέτας μας γνωρίζει τους πιο ξεχωριστούς αντιήρωες. Σε παραγωγή του Συλλόγου Γονέων & Κηδεμόνων Ατόμων με αυτισμό Ρεθύμνου και παγκόσμια πρεμιέρα στο 44ο Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους Δράμας, το κεντρικό θέμα της ιστορίας μιλάει για τον αποκλεισμό που βιώνουν οι άνθρωποι με αναπηρίες. Με ποιον τρόπο ή τέχνη συμβάλει στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και πόσο υπεύθυνα στέκεται η κοινωνία στους διαφορετικούς ανθρώπους;
Ποια ήταν η αφορμή να γυρίσεις το ντοκιμαντέρ μικρού μήκους «Πώς να εκπαιδεύσεις έναν αντιήρωα»;
Πριν από περίπου 2 χρόνια, με πλησίασε ο Σύλλογος Γονέων Ατόμων με Αυτισμό Ρεθύμνου. Επιθυμία τους ήταν να δημιουργηθεί ένα ντοκιμαντέρ για τα άτομα του Συλλόγου τους. 2 χρόνια μετά, μετράμε, την θεατρική πια, ομάδα των “Αντιηρώων”, ένα ντοκιμαντέρ μικρού μήκους που έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, μία θεατρική παράσταση μεγάλου μήκους και νέα κινηματογραφικά και θεατρικά πρότζεκτς. Πριν 2 χρόνια, δεν μπορούσαμε να φανταστούμε τίποτα από όλο αυτό το ταξίδι. Η ομάδα των ατόμων με αναπηρία, οι “Αντιήρωες” μας, μας έδειξαν τον δρόμο: οι συναντήσεις ξεκίνησαν και οι ίδιοι είχαν μια απίστευτη δυναμική και θέληση για την ενασχόληση με τις τέχνες, που ταυτόχρονα ήταν και η δική μας κινητήριος δύναμη.
Με ποιον τρόπο ή τέχνη συμβάλει στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης;
Σίγουρα δεν είναι κάτι το οποίο γίνεται γρήγορα. Απαιτεί χρόνο. Επιμονή επίσης. Για παράδειγμα στο θέατρο, που υπάρχει το σύνολο. Ο κάθε κρίκος είναι πολύ σημαντικός για την αλυσίδα.Το ίδιο και στον κινηματογράφο. Αρχίζεις να νιώθεις κρίκος, με την τριβή, με τους άλλους. Αρχίζεις να καταλαβαίνεις πόσο απαραίτητος είσαι για μια δουλειά, με την πάροδο του χρόνο, λίγο πριν το τελικό αποτέλεσμα, μιας ομαδικής δουλειάς. Είναι οργανικό. Μέσα από τις τέχνες και την επαφή μαζί τους τελικά, αυτοπροσδιορίζεσαι. Οι τέχνες λειτουργούν και θεραπευτικά φτάνει να μη γίνεται αυτοσκοπός.
Πιστεύεις πως υπάρχει ουσιαστική ενσωμάτωση των ανθρώπων με αναπηρία στην κοινωνία μας;
Ειδικά στην Ελλάδα του 2022, δυστυχώς χρειάζεται αρκετή δουλειά από όλους μας. Χρειάζεται να δουλέψουμε αρκετά στο πως αντιλαμβανόμαστε την αναπηρία πρώτα πρώτα, για να φτάσουμε και στον άνθρωπο. Από την άλλη, τα τελευταία χρόνια γίνονται σημαντικές προσπάθειες για την κοινωνική ενσωμάτωση των ανθρώπων με αναπηρία και πιο ειδικά στις τέχνες. Δεν αρκεί μόνο αυτό. Τι να το κάνουμε όταν ένας άνθρωπος θα χειροκροτήσει ένα άλλο άτομο με αναπηρία στο θέατρο, αλλά την ίδια στιγμή, ο ίδιος άνθρωπος, δε θα σεβαστεί το πάρκινγκ των αναπήρων; Από ό,τι φαίνεται, δυστυχώς, δεν είναι στην παιδεία μας ακόμη, η αναπηρία.
Σε ενοχλεί η πολιτική ορθότητα της κορεκτίλας που υπάρχει γύρω μας και αφορά και τους συναθρώπους μας με αναπηρία;
Όπως ακριβώς το είπες. Είναι άνθρωποι – οι συνάνθρωποί μας- με αναπηρία. Δεν θα πρέπει να είναι ταμπού η χρήση της λέξης “αναπηρία”. Και επίσης δε θα πρέπει να φοβόμαστε να την χρησιμοποιούμε. Η χρήση της λέξης “αναπηρία” αντί για τις εκφράσεις τύπου “ειδικές ικανότητες”, αναμφίβολα αποτελεί μια προσπάθεια για βελτίωση.
Πες μου ένα περιστατικό από τα γυρίσματα της ταινίας
Μας έκανε εντύπωση όταν την πρώτη μέρα ήρθαν όλα τα μέλη και μας είπαν “Εμείς ήρθαμε εδώ γιατί θέλουμε να γίνουμε ηθοποιοί”! Να υπενθυμίσω πως κατά τη διάρκεια του ντοκιμαντέρ παρακολουθούμε τις πρόβες 12 ατόμων με αναπηρία με σκοπό να παρουσιάσουν μια θεατρική παράσταση βασισμένη στους σούπερ – ήρωες. Μετά από εκείνη την πρόβα – γύρισμα καταλάβαμε τη δυναμική της ομάδας, αλλά και το που μπορεί να φτάσει.
Ποιοι είναι οι δικοί σου ήρωες;
Όσοι δεν χρειάζεται να βγάζουν ακτίνες λέιζερ από τα μάτια για να πιστέψουν στους ίδιους. Όσοι δεν χρειάζονται μια μαγική μπέρτα για να πετάξουν. Όσοι δεν χρειάζονται μυική δύναμη για να μιλήσουν για τη φιλία και την αγάπη.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σου;
Συνεχίζουμε να ταξιδεύουμε σε όλο τον κόσμο με το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ, μέσα από διάφορα φεστιβάλ, ανά τον κόσμο. Γενικότερα νέα πρότζεκτ, θεατρικά και κινηματογραφικά με την ομάδα των “Αντιηρώων”. Το καλοκαίρι ξεκίνησα τα γυρίσματα 2 νέων ντοκιμαντέρ, ένα μεγάλους μήκους με 3 άτομα από την ομάδα με θεματική τον έρωτα, όπως επίσης και ένα μικρό πρότζεκτ που έχει να κάνει με την επαφή του ανθρώπου με τη φύση. Σε τοπικό επίπεδο τώρα, στο νομό Ρεθύμνου, θεατρικές παραστάσεις που δουλεύουμε καιρό.
