Οι εκδόσεις Άγρα κυκλοφόρησαν πριν λίγες μέρες ένα ακόμη μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή, Το μυστικό του Άσπρου Βράχου. Δεν πρόκειται για άλλη μια ιστορία με πρωταγωνιστή τον αστυνόμο Μπέκα, αλλά για ένα ιδιαιτέρως πρωτότυπο ιστορικό μυθιστόρημα με αστυνομική πλοκή. Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά σε συνέχειες στην εφημερίδα Ακρόπολις, από τον Νοέμβριο του 1958 ως τον Ιούνιο του 1959, όπως σημειώνει στην εισαγωγή του ο επιμελητής Ανδρέας Αποστολίδης.
Η ιδιαίτερη αξία του μυθιστορήματος έγκειται στην ιστορική ματιά του Μαρή, η οποία με το μυθιστόρημα αυτό στρέφεται στην μόλις απελευθερωμένη Θεσσαλία του 1890. Μια Θεσσαλία που ο κάμπος της βρίσκεται υπό το καθεστώς της μεγάλης γαιοκτησίας, των τσιφλικιών δηλαδή και των κολίγων εργατών γης που είναι συνδεδεμένοι με αυτά, υπό τον απόλυτο σχεδόν έλεγχο των γαιοκτημόνων.
Η ιστορία του Μαρή εκτυλίσσεται στο τσιφλίκι του Άσπρου Βράχου, στο οποίο εμφανίζεται ένα βράδυ ο αθηναίος Αλέξης Ερμόλαος, ζητώντας δουλειά από τον τσιφλικά Πήτερ Χατζησταυρή. Και μόνον τα επώνυμα και τα βαφτιστικά ονόματα των ηρώων προδιαθέτουν για ένα πυκνό μυστήριο, με φόντο τη δική μας άγρια Δύση του 19ου αιώνα.
Ο Μαρής αφήνει κατά μέρος εδώ τη γνωστή του αθηναϊκή ελίτ και τις συνήθειές της, το κοσμοπολίτικο κλίμα της πρωτεύουσας στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια και βυθίζεται στην ιστορία, που τόσο αγαπούσε να μελετά. Πρόκειται για έναν οξυδερκή παρατηρητή, για έναν Έλληνα Σιμενόν, υπό την έννοια του προσεκτικά δουλεμένου ύφους, αλλά και της ψυχολογικής εμβάθυνσης στο δράμα των προσώπων. Ο Μαρής προσθέτει σε όλα αυτά και την ιδιαίτερη ιστορική του ματιά.
Οι εκδόσεις Άγρα εξάλλου εκδίδουν συστηματικά και τα έργα του Ζωρζ Σιμενόν, ίσως για να υπενθυμίσουν αυτόν τον συσχετισμό, μεταξύ του σπουδαίου Βέλγου συγγραφέα και του Γιάννη Μαρή. Μαζί με τον Άσπρο Βράχο λοιπόν κυκλοφορεί και το χαρακτηριστικό παριζιάνικο μυθιστόρημα του Σιμενόν Ο Μαιγκρέ στη Μονμάρτη, στο οποίο κυριολεκτικά αναβλύζουν όλα τα αρώματα και η μαγική ατμόσφαιρα των παρισινών καμπαρέ της δεκαετίας του 50.
Είναι αξιοσημείωτο πως ο Σταύρος Πετσόπουλος των εκδόσεων Άγρα, που επιμελείται αυτές τις θαυμάσιες εκδόσεις, επιμένει στο πολυτονικό, παραδίδοντάς μας έτσι, ακόμη μια φορά, εκδόσεις στις οποίες οι λέξεις δεν χάσκουν αμήχανα, χωρίς τους τόνους και τα πνεύματά τους και εμείς δεν στεκόμαστε εξίσου αμήχανοι μπροστά σ’αυτήν την βίαιη αποκοπή.
