Αμετακίνητος από τη θέση που έχει εξαρχής µέσα από τον θεσµικό του ρόλο είναι ο τέως δήµαρχος της Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος υπερασπίζεται σθεναρά την κατά χώραν διάσωση και ανάδειξη του µνηµειακού τοπίου που αποκαλύφθηκε ακέραιο κάτω από την επιφάνεια της πόλης.
Συναντήσαµε τον τέως δήµαρχο, ιδρυτικό µέλος της Κίνησης Πολιτών Θεσσαλονίκης για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονοµιάς και πρόεδρο του Ιδρύµατος του Μουσείου Ολοκαυτώµατος, στο νέο γραφείο του στη διοικητική έδρα του Μουσείου στη Θεσσαλονίκη, ενός έργου της πόλης το οποίο προχωράει χωρίς εµπόδια και µε ταχύτατο ρυθµό µιας και δεν εµπλέκεται σε αυτό το ελληνικό δηµόσιο, όπως σχολιάζει ο ίδιος.
Σε αντίθεση µε το πολύπαθο µετρό της Θεσσαλονίκης για το οποίο µιλήσαµε, ένα δηµόσιο έργο που αργοσέρνεται εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες διχάζοντας την πόλη. Ο Γ. Μπουτάρης, βαθιά προβληµατισµένος µε τις τελευταίες εξελίξεις µετά τη σκηνοθετηµένη, όπως τη χαρακτήρισε, συνεδρίαση του ΚΑΣ, το οποίο γνωµοδότησε υπέρ της απόσπασης των αρχαιοτήτων από τον σταθµό Βενιζέλου, ξετύλιξε το κουβάρι της περιπέτειας που ζουν οι Θεσσαλονικείς από το 2003 τονίζοντας πως ό,τι έχει συµβεί όλα αυτά τα χρόνια είναι ενδεικτικό της κακοδαιµονίας του ελληνικού κράτους και ζητάει από τον πρωθυπουργό να υπερασπιστεί τη σπουδαιότητα των ευρηµάτων.
Ας πάρουµε τα πράγµατα από την αρχή.
Τον Σεπτέµβριο του 2003 αποφασίστηκε η κατασκευή του µετρό στη Θεσσαλονίκη και το έργο εντέλει άρχισε να υλοποιείται το 2006. ∆εν υπήρχε όµως µελέτη· η απόφαση που λήφθηκε τότε ήταν να προχωρήσουν σε µια µελετοκατασκευή, που θα πει βλέποντας και κάνοντας. Ο προϋπολογισµός για τις ανασκαφές ήταν 15 εκατοµµύρια ευρώ και έχει φτάσει στα 130. Ηξεραν τι θα έβρισκαν στη Βενιζέλου αλλά δεν µπήκαν καν στον κόπο να σκεφτούν να αλλάξουν τη διαδροµή του µετρό. Το πρώτο λάθος ήταν η χάραξη της διαδροµής του. Στη συνέχεια η ανάδοχος κοινοπραξία που το κατασκεύαζε άρχισε να καθυστερεί και δεν προχωρούσε η δουλειά.
Πότε εµπλέκεται ο δήµος στην υπόθεση του µετρό;
Αρχές του 2012, ως δήµαρχος πια εγώ, αντιλήφθηκα το µέγεθος και τη σπουδαιότητα των ευρηµάτων που αποκαλύφθηκαν, το σταυροδρόµι Decumanus και Cardo. Χωρίς ο δήµος να έχει τυπική σχέση µε το έργο, απαίτησα εφόσον είναι έργο της Θεσσαλονίκης να ρωτάνε και εµάς για οτιδήποτε. Νταηλίκι ξενταηλίκι, µας άκουσαν και συµµετείχαµε σε όλες τις συζητήσεις. Είχα συστηµατική επαφή τόσο µε τους αρχαιολόγους και τους εµπλεκόµενους ειδικούς όσο και µε την Αττικό Μετρό, η οποία όµως κατά διαστήµατα µας έκρυβε στοιχεία. Λες και είναι προσωπικά µυστικά. Αν ζούσαµε σε σοβαρό κράτος, δεν θα συνέβαινε αυτό. Πρόκειται για λεφτά του δηµοσίου, παιδιά. Από τότε ξεκινά ένας αγώνας.
Δεκαεφτά χρόνια µετά η Θεσσαλονίκη εξακολουθεί να µην έχει µετρό και πολλοί αγνοούν γιατί γίνεται τόση φασαρία µε τα αρχαία που βρέθηκαν. Τι δεν έχει καταλάβει ο περισσότερος κόσµος;
Ο κόσµος της πόλης έχει υποστεί µεγάλη ταλαιπωρία αναφορικά µε την κατασκευή του µετρό· εξαρχής βέβαια οφείλω να τονίσω πως ό,τι έχει συµβεί είναι ενδεικτικό της κακοδαιµονίας του ελληνικού κράτους. Τα προβλήµατα που έχουµε στη χώρα µας τα συναντάς λίγο πολύ σε όλο τον κόσµο. Υπάρχουν όµως κάποιες χώρες, όπως το Βέλγιο και η Γερµανία, όπου αντιλαµβάνεσαι πώς λειτουργεί ένα σύγχρονο κράτος. Το κράτος δεν είναι κοµµατικό. Στη χώρα µας όλοι είναι «ό,τι πεις, υπουργέ µου!». Οσον αφορά τα αρχαία, δεν είναι µόνο ο δρόµος που βρέθηκε, είναι και το τετράπυλο, το ρωµαϊκό µνηµείο –η Καµάρα δηλαδή από τη δυτική πλευρά της πόλης– και τα κτίσµατα που βρέθηκαν τα οποία ήταν εργαστήρια και µαγαζιά, χαλκουργεία, κοσµηµατοπωλεία και άλλα που επιτελούσαν το ίδιο έργο µε τα σηµερινά στην περιοχή. Το µνηµειακό τοπίο που αποκαλύφθηκε φανερώνει την αδιάπτωτη και αδιάκοπη συνέχεια της ζωής της πόλης από τον 4ο έως τον 10ο και βάλε µ.Χ. αιώνα σε αυτό το σηµείο.
Γιατί κατά τη γνώµη σας δεν πρέπει να µετακινηθούν τα ευρήµατα;
Πώς θα µετακινηθεί ένα µνηµείο φτιαγµένο από µικρά µικρά κοµµάτια; Και επιπλέον δεν µπορείς να µετακινήσεις ένα τοπίο, δεν είναι Legο – αυτή άλλωστε είναι η θέση των αρχαιολόγων, µε την οποία συντάσσοµαι. Στην επαναφορά τους πώς θα τα συγκολλήσεις; Με σύγχρονα υλικά; Θα βάλεις τσιµέντο δηλαδή; Τότε γιατί να µην κάνουµε απευθείας µια αναπαράσταση µε αντίγραφα; Οπως έγινε µε τις «Μαγεµένες», οι οποίες βρίσκονται στο Λούβρο –παρόλο που τις ζητούσαµε για χρόνια, τελικά το µόνο που καταφέραµε ήταν να πάρουµε αντίγραφά τους, τα οποία βρίσκονται σήµερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Οταν όµως έχεις στην κατοχή σου το αυθεντικό εύρηµα και, επί του προκειµένου, έχεις τη δυνατότητα να περπατάς πάνω ή δίπλα σε αυτό το αρχαίο σταυροδρόµι και να παρουσιάζεται µπροστά στα µάτια σου πώς ζούσαν οι άνθρωποι τότε, εσύ το µεταφέρεις και το επανασυγκολλάς;
Ο φίλος και εξαιρετικός «εθνικός» µεταφορέας ∆ηµήτρης Κορρές δεν µπορεί να µε πείσει µε τίποτε ότι δεν θα γίνουν και ζηµιές. Ας υποθέσουµε το χειρότερο: την ώρα που σηκώνει ο γερανός ένα κοµµάτι του µνηµείου σπάει ένα καλώδιο, πέφτει και χάνεται. Γιατί να διακινδυνεύσουµε αυτή την καταστροφή, αυτή την απώλεια;
Η συντήρηση in situ –σύµφωνα µε την οποία σκάβουν από το πλάι δηµιουργώντας ένα υπόγειο λαγούµι, ρίχνουν την πλάκα ανάποδα και προχωράει το έργο µε κατά χώραν παραµονή των ευρηµάτων που υπάρχουν στο σηµείο– δεν είναι νέα· εφαρµόστηκε στον σταθµό Μοναστηράκι στην Αθήνα και χρησιµοποιείται σε όλο τον κόσµο εδώ και καιρό. Στη Σόφια άλλαξαν τρεις φορές τη διαδροµή του µετρό προκειµένου κάποιες αρχαιότητες να παραµείνουν στη θέση τους. Ερχονται τώρα αυτοί και λένε ότι δεν είναι εφικτή η κατά χώραν διατήρηση στον σταθµό Βενιζέλου; Προσωπικά δεν το πιστεύω. Και όχι µόνο εγώ. Υπάρχει η µελέτη. Και οι εργασίες στο έργο µέχρι σήµερα προχώρησαν µε αυτήν τη λύση.
Η σπουδαιότητα του ευρήµατος είναι µεγάλη. Αντίστοιχο της Ποµπηίας χαρακτήρισε το µνηµείο ο έγκριτος Ιταλός βυζαντινολόγος Πάολο Οντορίκο και το BBC διατύπωσε τις προάλλες ένα ειρωνικό σχόλιο λέγοντας «πώς ζητάνε οι Ελληνες να επιστραφούν τα µάρµαρα του Παρθενώνα αφού δεν ξέρουν καν πώς να διαχειριστούν τον πλούτο που έχουν στα χέρια τους;». Υπάρχει διεθνής κατακραυγή. Η επιστολή που έστειλε η Europa Nostra στο ΚΑΣ είναι πολύ σοβαρή. ∆εν είναι όµως η πρώτη φορά που η Ελλάδα αθετεί την υπογραφή της. Αυτό που θα καταφέρει για άλλη µια φορά το κράτος είναι να µας θεωρούν κατάπτυστους – που µας θεωρούν έτσι κι αλλιώς. Για δεκάδες πράγµατα µας χαρακτηρίζουν αναξιόπιστους στο εξωτερικό.
Υπουργική απόφαση για την απόσπαση των αρχαιοτήτων έχει ληφθεί και στο παρελθόν.
Ετσι ξεκινήσαµε τον αγώνα το 2013. Η ανάδοχος κοινοπραξία που είχε αναλάβει φαλίρισε. Τρία χρόνια δεν προχωρούσε το έργο και εµπόδιο δεν ήταν τα αρχαία. Ζητούσε και 1 δισ. ευρώ αποζηµίωση, δήθεν για καθυστερήσεις. Εντέλει πήρε 200 εκατοµµύρια και έφυγε. Στη συνέχεια ανέλαβε η Ακτωρ, η οποία από το 2016 µέχρι το τέλος του 2018 είχε ολοκληρώσει το 70% του έργου. Ωστόσο άλλαξε η απόφαση και το έργο προχώρησε µε τη µέθοδο της κατά χώραν διατήρησης των αρχαιοτήτων. ∆ίνω το γενικό περίγραµµα – φυσικά υπάρχουν άπειρες λεπτοµέρειες που δεν είναι της παρούσης. Τον Ιανουάριο του 2019 η ανάδοχη εταιρεία ανακοινώνει ότι το έργο θα παραδοθεί το 2023. Τον Μάιο όµως ακολουθεί δεύτερη ανακοίνωσή της ότι θα παραδοθεί το 2025. Τι άλλαξε, βρε παιδιά; Πλησίαζαν οι εκλογές.
Τι εννοείτε;
∆εν µπορούµε σήµερα, σε µια εποχή που όλες οι λύσεις είναι εφικτές, να λέµε ότι το θέµα είναι τεχνικό, αυτό είπα και στο ΚΑΣ. Η κατά χώραν διάσωση και η ανάδειξη των αρχαιοτήτων είναι λύση εφικτή αλλά σταµάτησε να εφαρµόζεται· αυτή είναι η πρώτη παράβαση. Το θέµα είναι καθαρά πολιτικό ή µάλλον κοµµατικό. Το 2013, όταν εγώ είπα ότι πρέπει τα αρχαία να µείνουν στη θέση τους, συγκροτήθηκε µια οµάδα από ανθρώπους προσκείµενους στη Νέα ∆ηµοκρατία η οποία δεν ενδιαφερόταν για τα αρχαία αλλά ο στόχος της ήταν να κάνουν εµένα κοµµάτια. Γιατί; Επειδή είχα κερδίσει τις προηγούµενες εκλογές και η Ν∆ είχε χάσει τον ∆ήµο Θεσσαλονίκης – τεράστιο προπύργιο η Θεσσαλονίκη. Γίνονται οι εκλογές το 2014, τις χάνουν και πάλι και λύσσαξαν. Με κατηγορούσαν συστηµατικά ότι εγώ φταίω για τις καθυστερήσεις. Από τη στιγµή µάλιστα που δήλωσα ότι δεν θα κατέβω υποψήφιος στις εκλογές του 2019 –πιστεύω ότι δύο θητείες φτάνουν για έναν δήµαρχο· δεν είναι επάγγελµα, είναι προσφορά– έγινε αυτό που έγινε. Η Θεσσαλονίκη έχει διχαστεί. Τα 17 χρόνια που αργοσέρνεται η ιστορία του µετρό η Θεσσαλονίκη έχει κουραστεί.
Τι πιστεύετε για την ανακοίνωση του πρωθυπουργού τον Σεπτέµβριο στη ∆ΕΘ;
Η ανακοίνωση του πρωθυπουργού στη ∆ΕΘ ήταν αναµενόµενη. Ηταν φως φανάρι ότι το έργο δεν θα γίνει µε in situ διατήρηση όταν η Αττικό Μετρό στα τέλη Αυγούστου ανακοίνωσε πως σταµατά την αλληλογραφία της µε τον ανάδοχο για την έγκριση της δεύτερης οριστικής µελέτης, της ΟΜ2. Ωστόσο η Αττικό Μετρό δεν µας δίνει την αλληλογραφία που είχε µε την Ακτωρ. Είναι από αυτά που κρύβει.
Γνωρίζοντας προσωπικά τον Μητσοτάκη πολλά χρόνια, ξέρω ότι είναι σοβαρός άνθρωπος· καταλαβαίνει. Πιστεύω ότι προφανώς είχε κακή πληροφόρηση. Κάποιοι τον έπεισαν – ποιος ξέρει τι έγινε;
Θεωρείτε ότι ο πρωθυπουργός παγιδεύτηκε από τους ίδιους τους συµβούλους του;
Πιστεύω ότι ο πρωθυπουργός είπε για το µετρό αυτό που περίµενε ο κόσµος να ακούσει, δηλαδή πότε επιτέλους θα τελειώσει. Και δεν αναφέρθηκε καθόλου στη σπουδαιότητα των ευρηµάτων για την ταυτότητα της πόλης. Το θέµα λοιπόν, κατά την άποψή µου, δεν είναι τεχνικό, το θέµα δυστυχώς έχει καταντήσει απολύτως κοµµατικό. Οι όποιοι σύµβουλοι του Κυριάκου Μητσοτάκη τον προσανατόλισαν να ικανοποιήσει µε την ανακοίνωσή του τους ταλαιπωρηµένους Θεσσαλονικείς.
Ποια είναι η εκτίµησή σας για την απόφαση του ΚΑΣ;
Ηταν απογοητευτική. Επρόκειτο για προειληµµένη απόφαση. Το ΚΑΣ συνεδρίασε για να νοµιµοποιήσει µια απόφαση που είχε ήδη ληφθεί και προέβλεπε πως δεν θα προχωρήσει το έργο µε την κατά χώραν διάσωση των αρχαιοτήτων. Είχε αποφασιστεί προ πολλού να µετακινηθούν τα αρχαία. Μελέτη όµως για την απόσπαση και την επανατοποθέτηση δεν υπήρχε. Εγινε σε χρόνο µηδέν και παραδόθηκε στους αρµόδιους την Παρασκευή 13/12 ενώ η συνεδρίαση του ΚΑΣ προγραµµατίστηκε την Τετάρτη 18/12. ∆εν θέλω να είµαι προκατειληµµένος, αλλά πώς γίνεται τόσο σύντοµα να διαβάσει κάποιος µια µελέτη 250 σελίδων και να ετοιµάσει µια εισήγηση µε βάση αυτήν;
Τα µέλη του ΚΑΣ παρευρέθηκαν σε µια παρουσίαση έξι ωρών για να ενηµερωθούν για µια τεχνική έκθεση που υποστηρίζει την απόσπαση των αρχαιοτήτων και πείστηκαν γι’ αυτήν ενώ η εφαρµογή της µελέτης για την παραµονή τους προχωράει; Σκηνοθεσία ΚΑΣ χαρακτηρίζω τη συνεδρίαση. ∆εν ήταν ουσιαστική δουλειά αυτή που έγινε· ήταν σκηνοθετηµένη.
Η μελέτη χαρακτηρίστηκε προϊόν μεθόδευσης. Συμφωνείτε με τον χαρακτηρισμό;
Εγώ θα το έλεγα πιο χοντρά. Ο στόχος τους ήταν να ρίξουν στάχτη στα μάτια του κόσμου προκειμένου να πιστέψει ότι η προηγούμενη διοίκηση της Αττικό Μετρό και η προηγούμενη κυβέρνηση δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους. Εγώ σου λέω ότι έκαναν και λάθη –σε ένα τέτοιο έργο δεν μπορεί να μη γίνουν λάθη–, αλλά ξεκινάς από αυτό το σημείο για να αποφασίσεις να μην ολοκληρώσεις τη μελέτη; Και ενώ ξέρεις ότι η μελέτη για την in situ παραμονή είναι σοβαρή και εφαρμόσιμη; Το τεχνικό γραφείο του Παναγιώτη Βέττα, που ανέλαβε την εκπόνηση της μελέτης για την in situ παραμονή των αρχαίων, είναι διεθνώς αναγνωρισμένο σε αυτά τα θέματα.
Η τεχνική έκθεση του καθηγητή Καρύδη που παρουσιάστηκε στο ΚΑΣ συντάχθηκε, όπως υποστηρίζει, ύστερα από επιτόπια εξέταση. Ποια επιτόπια εξέταση; Το είπα στον ίδιο τον Καρύδη: «Οταν εσείς πήγατε στον σταθμό Βενιζέλου, τα αρχαία ήταν όλα σκεπασμένα. Τίποτε δεν είδατε». Τα αρχαία είναι πλέον σκεπασμένα με σάκους άμμου οι οποίοι τοποθετήθηκαν για να τα προστατεύσουν όταν έγινε η υποστύλωση για την πλάκα στην Εγνατία. Επίσης στην τεχνική έκθεση αναφέρεται ότι τα αρχαία κινδυνεύουν σε περίπτωση μεγάλου σεισμού. Αν γίνει σεισμός 8 ρίχτερ στη Θεσσαλονίκη, η μισή πόλη θα πέσει. Ε ας πέσουν και τα αρχαία, ρε φίλε. Ολα αυτά αναμφίβολα φανερώνουν άγαρμπες μεθοδεύσεις.
Για ποιον λόγο κατά τη γνώμη σας;
Μου είναι αδύνατο να καταλάβω γιατί έγινε αυτή η αλλαγή. Καμιά φορά σκέφτομαι ότι μπορεί να είναι εκδικητική πράξη μεταξύ δύο διαφορετικών παρατάξεων μέσα στο υπουργείο Πολιτισμού. Οταν η Λίνα Μενδώνη ήταν γενική γραμματέας του ΥΠΠΟ προχωρούσε κουτσά στραβά –και λόγω της κακής κοινοπραξίας που είχε αναλάβει την κατασκευή– το μετρό. Ανέλαβε η Μαρία Βλαζάκη επί ΣΥΡΙΖΑ και ύστερα από συναντήσεις που είχαμε μαζί της, προσφυγές στο ΣτΕ, δύο υπουργικές αποφάσεις κ.λπ. το έργο προχώρησε με τη λύση της κατά χώραν διάσωσης των αρχαιοτήτων. Είναι ντροπή όμως να αποφασίζουν κινούμενοι με εκδικητική λογική. Δηλαδή ό,τι έκαναν οι προηγούμενοι θα το χαλάσουν για να κάνουν κάτι άλλο; Είναι γελοίο.
Κάποιοι κατηγόρησαν τα μέλη του ΚΑΣ για την επιστημονική ευθύνη τους.
Τα μέλη ήταν επιλογή της υπουργού Πολιτισμού. Ετσι γίνεται συνήθως. Καταπώς λένε οι άλλοι αρχαιολόγοι, ήταν όλοι υπάκουοι στη Μενδώνη. Μπορεί να μην ήθελαν λοιπόν να διακινδυνέψουν τις θέσεις τους ή δεν ξέρω τι άλλο.
Σκοπεύει η Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης να κάνει προσφυγή στο ΣτΕ;
Προτάθηκε και θα συζητηθεί. Δεν λήφθηκε απόφαση ακόμη. Προσωπικά διαφωνώ με την προσφυγή, με την οποία θα προκύψει νέα καθυστέρηση στην κατασκευή του έργου. Οι αρχαιολόγοι –κάποιες ενώσεις, διότι υπάρχουν και αυτοί που τάσσονται υπέρ της απόσπασης–, εξ όσων γνωρίζω, έχουν δηλώσει ότι θα προσφύγουν στο ΣτΕ. Πρέπει να βρούμε μια λύση για να τελειώσει γρήγορα το μετρό. Πρέπει η πόλη να ησυχάσει. Και για να συμβεί αυτό πρέπει να προχωρήσει το έργο. Εγώ δεν είμαι πρόεδρος της Κίνησης Πολιτών, είμαι απλό μέλος. Μπορεί για το θέμα να διαθέτω προηγούμενη εμπειρία, αλλά η κίνηση έχει διοικητικό συμβούλιο και εκτελεστική επιτροπή, όργανα στα οποία δεν μετέχω. Μέσα στην απελπισία μου μετά την απόφαση του ΚΑΣ έριξα την ιδέα στην τελευταία γενική συνέλευση προκειμένου να τελειώσει γρήγορα το μετρό να προτείνουμε στην υπουργό να μη γίνει σταθμός στη Βενιζέλου αλλά ένα ανοιχτό μουσείο.
Δηλαδή;
Μια υπόγεια διάβαση στην Εγνατία με μία είσοδο βόρεια στο Αλκαζάρ και μία νότια στην πλατεία Καπνεργατών μπροστά στο Μπεζεστένι, απ’ όπου ο κόσμος θα εξυπηρετείται περνώντας απέναντι από τη μια και από την άλλη πλευρά της Εγνατίας διασχίζοντας μια υπόγεια γέφυρα και θα βλέπει το αρχαίο σταυροδρόμι. Από κει και μετά οι ειδικοί γνωρίζουν πώς θα πρέπει να αναδειχτεί με διάφορους τρόπους το εύρημα και ας μη σταματά ποτέ το μετρό στη Βενιζέλου. Επίσης δεν θα κοστίζει τίποτε διότι είτε με τη μια είτε με την άλλη λύση οι έξοδοι θα φτιαχτούν. Η ιδέα δεν είναι δική μου. Είναι πρόταση που είχε κάνει παλιότερα ο Σπύρος Βούγιας και απορρίφθηκε. Βρίσκω εξαιρετική αυτήν τη λύση στην παρούσα φάση.
Με ποιον τρόπο θα βοηθήσει αυτή η λύση;
Αυτό που ενδιαφέρει την Κίνηση Πολιτών είναι κατά πρώτον να μη μετακινηθούν τα αρχαία και κατά δεύτερον να λειτουργήσει το μετρό το ταχύτερο δυνατόν. Αυτό μάλιστα είναι το πιο σοβαρό από όλα. Αυτή η πρόταση είχε τρία στοιχεία. Το πρώτο είναι ότι παραμένουν τα αρχαία στη θέση τους, που είναι και το κύριο ενδιαφέρον μας. Το δεύτερο και εξίσου σημαντικό είναι να δουλέψει το μετρό γρήγορα. Και το τρίτο είναι να φέρουμε σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση ώστε να μας απαντήσει γιατί επιμένει να ξοδέψει 50 εκατομμύρια ευρώ περίπου –τόσο θα κοστίσει ο σταθμός Βενιζέλου– και γιατί επιμένει να μπλοκάρει αυτή την ιστορία με αποτέλεσμα να απαιτεί αποζημιώσεις ο ανάδοχος.
Οταν βλέπουμε έναν τοίχο μπροστά μας δεν θα πάμε να χτυπήσουμε το κεφάλι μας πάνω του, αλλά θα βρούμε τρόπο να τον ανατινάξουμε.
Τι προβλέπετε ότι θα συμβεί, κ. Μπουτάρη;
Αν και είμαι φύσει αισιόδοξος, πιστεύω ότι η Λίνα Μενδώνη θα αποφασίσει να προχωρήσει το έργο της απόσπασης εκτός εάν ο Μητσοτάκης παρέμβει και ζητήσει εξηγήσεις για το τι ακριβώς συμβαίνει. Αν η υπουργός υπογράψει και αν οι αρχαιολόγοι προλάβουν τη διορία του διμήνου και κάνουν προσφυγή στο ΣτΕ, το έργο θα μπλοκάρει για έξι μήνες. Για την καθυστέρηση αυτή οι Θεσσαλονικείς θα αντιδράσουν έντονα. Και ποιος θα φταίει γι’ αυτή την καθυστέρηση; Οι αρχαιολόγοι ή η υπουργός, δηλαδή η σημερινή κυβέρνηση;
Ποια θα είναι τα επόμενα βήματα της Κίνησης Πολιτών;
Είναι προγραμματισμένη μια γενική συνέλευση κατά την οποία θα αποφασιστούν περαιτέρω κινήσεις με στόχο την ενημέρωση του κόσμου για τη σπουδαιότητα των ευρημάτων. Πρέπει επίσης να καταλάβουν οι ιθύνοντες ότι ο κόσμος έχει κουραστεί με τις συνεχείς καθυστερήσεις και τις συνεχείς ανατροπές των χρονοδιαγραμμάτων.
Προσωπικά θα προσπαθήσω να πείσω τα μέλη να μην προχωρήσουμε σε προσφυγή αλλά να τεκμηριώσουμε την πρόταση προς την υπουργό ώστε να μη γίνει ο σταθμός Βενιζέλου και να πείσουμε τον κόσμο ότι πραγματικά δεν θα δημιουργήσει πρόβλημα στη λειτουργία του μετρό η κατάργηση του σταθμού αυτού. Συνεννοήθηκα με τον Σπύρο Βούγια να έρθει να μας παρουσιάσει λεπτομερώς την ιδέα του και από κει και πέρα θα αποφασίσει η Κίνηση Πολιτών. Ποιος θα τεκμηριώσει την προσφυγή; Δυο τρεις μηχανικοί που πλησιάσαμε για να εισηγηθούν για το θέμα της παραμονής in situ ναι μεν μας μίλησαν αλλά δεν θέλουν να αναφέρουμε το όνομά τους. Δεν θέλουν δηλαδή να πάνε κόντρα στην οποιαδήποτε κυβερνητική απόφαση. Και είναι ξεκάθαρο ότι είναι κυβερνητική απόφαση η αλλαγή του σχεδίου στον σταθμό Βενιζέλου. Απόφαση που δεν σέβεται όπως πρέπει τα ευρήματα.
Γιατί οι μηχανικοί, ενώ αναγνωρίζουν το δίκαιο αίτημα της Κίνησης Πολιτών, δεν το υποστηρίζουν επωνύμως; Εκβιάζει το κράτος ότι θα χάσουν δουλειές ή συμβαίνει κάτι άλλο;
Η αντιπαλότητα των δύο ομάδων, μηχανικοί και «καφενεία», έχει χτυπήσει κόκκινο. Υπάρχει σαφέστατα παράβαση του νόμου μιας και η τεχνική λύση για την in situ παραμονή είναι εφικτή και διεθνώς εφαρμοζόμενη. Δεν προέκυψε χτες. Νομίζω ότι η άρνηση που αντιμετωπίζουμε οφείλεται στο αόρατο τέρας που λέγεται κράτος το οποίο αποφασίζει και λειτουργεί με βάση αυτά που ορίζει η εκάστοτε πολιτική ηγεσία, που βέβαια η καθεμία έχει τα δικά της κριτήρια. Ο Μητσοτάκης έχει αποδείξει επανειλημμένως ότι είναι σοβαρός άνθρωπος. Ελπίζω να αντιληφθεί γιατί τόσο πολλές διεθνείς οργανώσεις και πολίτες επιμένουν για την κατά χώραν παραμονή και την ανάδειξη αυτού του αρχαιολογικού θησαυρού στη Θεσσαλονίκη και να πάρει την υπόθεση στα χέρια του.
Φωτογραφίες: Γιώργος Κωνσταντινίδης/Eurokinissi