O διεθνής χορογράφος βρίσκεται στην Αθήνα για να σκηνοθετήσει το «Mayabuff», μια σκηνική σύνθεση πάνω στο «Μυστήριο μπουφ» του Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι.
Παρότι εγκαταστάθηκε στο Rex μόλις πριν από λίγες εβδομάδες κινείται με άνεση στους δαιδαλώδεις διαδρόμους του. Ο χορογράφος των διεθνών διαδρομών που αγαπάει να επισκέπτεται αθόρυβα την Ελλάδα για studio shows δοκιμάζει τώρα το πιο τολμηρό, το πιο μεγάλο βήμα του: σκηνοθετεί και συνάμα χορογραφεί με αφορμή το «Μυστήριο μπουφ» του Μαγιακόφσκι για λογαριασμό της πρώτης κρατικής μας σκηνής. Ωστόσο ο χορευτής του Γουίλιαμ Φορθσάιθ και του Nederlands Dance Theater, ο χορογράφος που πέρυσι και φέτος περιόδευσε με εννέα παραγωγές σε όλο τον κόσμο, δεν εκπλήσσεται. Απεναντίας, εύχεται «σε κάθε δημιουργό που έχει εργαστεί σκληρά για κάτι να συνειδητοποιήσει ότι έχει κερδίσει επάξια την επόμενη ενδιαφέρουσα πρόταση».
Πού βρίσκεται ο χορευτής Μανταφούνης και πού ο χορογράφος;
Ως χορογράφος αρχίζω και βρίσκω ότι όσα ανακάλυψα στον χορό μπορούν να μου δώσουν έναν ορίζοντα. Από την άλλη, η συνθήκη του χορευτή δεν θα τελειώσει ποτέ για μένα.
Πώς πέρασες στη χορογραφία;
Πάντα πίστευα ότι η χορογραφία είναι το επόμενο βήμα μου. Ομως, έπρεπε να βιοποριστώ και αυτό θα γινόταν μόνο αν χόρευα για άλλους. Τότε συνειδητοποίησα ότι έπληττα και έτσι άρχισα να ερευνώ τη χορογραφία.
Εχεις βρει μια προσωπική γλώσσα;
Δεν με απασχόλησε ποτέ το προσωπικό στιλ. Δουλεύοντας μπαίνω σε μια διαδικασία όπου γεννιέται κίνηση. Συνεπώς δεν θα έλεγα ότι είναι γλώσσα αλλά μεθοδολογία.
Και τώρα σε αυτή την ακολουθία ιδιοτήτων έρχεται να προστεθεί η σκηνοθεσία.
Ούτε και τη σκηνοθεσία επιδίωξα, μα όταν μου προτάθηκε το «Mayabuff» από το Εθνικό έπρεπε να δουλέψω μαζί λόγο και κίνηση. Και αυτή ήταν οπωσδήποτε μια πρόκληση για μένα. Δεν είμαι σκηνοθέτης –και δεν θα είμαι ποτέ–, αλλά ξέρω ακριβώς τι δεν μου αρέσει να βλέπω.
Το «Mayabuff» είναι και η πρώτη φορά που φτιάχνεις κάτι στο οποίο δεν συμμετέχεις.
Ομολογώ πως δεν μου αρέσει να είμαι έξω από αυτό που φτιάχνω. Θέλω όλα να τα περνάω μέσα από το σώμα μου και όταν πια έρχεται η ώρα της διδασκαλίας όχι μόνο ξέρω πώς θα καθοδηγήσω τους πρωταγωνιστές μου, αλλά και τι δυσκολίες που περνούν για να τα καταφέρουν.
Τι επιδιώκεις μέσα από τη σύζευξη χορευτών και ηθοποιών στο «Mayabuff»;
Ηθελα όλοι να εμπλακούν με τον ίδιο τρόπο στο υλικό λόγου και κίνησης.
Τι σκέφτεσαι ανεβάζοντας σήμερα ένα έργο που πριν από χρόνια λογοκρινόταν και προκαλούσε κοινωνικές ρήξεις;
Παλαιότερα, κατά τη διάρκεια μιας συνεργασίας μας, ο Λοράν Σετουάν μου έλεγε πως αυτά τα έργα δεν μας ανήκουν γιατί δεν έχουν σχέση με το σήμερα. Σε κάθε περίπτωση οι άνθρωποι έχουμε αλλάξει ακόμη κι αν κάποια στοιχεία στην ψυχοσύνθεσή μας παραμείνουν ίδια. Μπαίνοντας λοιπόν στη σκηνοθεσία του «Mayabuff» φρόντισα το κείμενο να περάσει μέσα από μένα αλλά να μην είναι δικό μου. Προφανώς και αυτό το έργο είναι μνημείο μιας επανάστασης. Ωστόσο, εδώ δεν το αντιμετωπίζω πολιτικά. Νομίζω ότι η βαθύτερη στόχευση του Μαγιακόφσκι ήταν να μιλήσει για τον άνθρωπο και τη δυσκολία να διαγράψει τη δική του πορεία. Στην εποχή μας, άλλωστε, δεν γίνονται επαναστάσεις, γίνονται μόνο πόλεμοι. Δεν υπάρχουν ιδεαλιστές παρά μόνο εξτρεμιστές.
Η Αθήνα και το «Mayabuff» είναι ένας ακόμη σταθμός στην περιπλάνησή σου στον κόσμο. Θα σε ενδιέφερε μια συχνότερη παρουσία εδώ;
Ερχομαι συχνότερα στην Ελλάδα απ’ ό,τι νομίζετε∙ απλώς δεν το επικοινωνώ γιατί δεν με ενδιαφέρει να χτίσω ένα μεγάλο κοινό.
Αντιμετωπίζεις την πρόταση του Εθνικού ως credit;
Σίγουρα είναι ένα νέο βήμα αλλά δεν λέω «ουάου, είμαι στο Εθνικό». Γιατί δεν ήρθε ξαφνικά αυτό. Εχω δουλέψει πολύ και το Εθνικό προκύπτει ως μια φυσική συνέχεια στην προσπάθειά μου. Το ίδιο ισχύει και για τα Βασιλικά Μπαλέτα της Κοπεγχάγης όπου θα βρεθώ αμέσως μετά.
Εχεις προτάσεις;
Οι προτάσεις είναι κάτι καινούργιο για μένα. Μέχρι πριν από λίγο καιρό έπρεπε να κυνηγήσω θέατρα και συνεργασίες. Επρεπε όλα να τα φτιάξω μόνος μου. Δεν χτυπούσε πολλές φορές το τηλέφωνό μου.
Εχοντας αποκτήσει την ετικέτα του διεθνούς χορογράφου αισθάνεσαι ότι στην Ελλάδα σε υπολογίζουν περισσότερο;
Δεν ένιωσα ποτέ ότι δεν με εκτιμούν στην Ελλάδα. Ομως, εκείνο που έχω νιώσει –και δεν μιλάω για το Εθνικό– είναι πως η δουλειά προκύπτει σε πιο «βαρύ κλίμα». Για να φτάσεις σε ένα αποτέλεσμα, χρειάζεσαι δυο μήνες, ενώ έξω μόλις ένα. Δεν ξέρω από πού προέρχεται, αλλά πάντα το γείωνα. Γενικά, όταν δουλεύω δεν ακούω κανένα. Κάνω αυτό που είναι να κάνω.
Αν εν καιρώ σου πρότειναν μια διοικητική θέση εδώ τι θα απαντούσες;
Σε αυτήν τη φάση θα απαντούσα όχι. Η ομάδα πηγαίνει καλά στο εξωτερικό, εξασφαλίσαμε ύστερα από πολλά χρόνια επιχορηγήσεις και πλέον –χωρίς να χρειάζεται να διοικήσω ένα θέατρο– κάνω ό,τι θέλω. Μπορώ να ζήσω από το επάγγελμά μου, έχω την ομάδα μου, κάνουμε διεθνείς περιοδείες. Είμαι σε μια παραγωγική ηλικία. Εξάλλου, μια διοικητική θέση σημαίνει ότι το τμήμα χορού πρέπει να είναι έτοιμο να αλλάξει εντελώς. Και δεν νομίζω ότι στην Ελλάδα υπάρχουν οργανισμοί με τέτοια διαθεσιμότητα.
Θέτεις στόχους;
Ναι, όμως μόλις φτάσω έναν στόχο ξαφνικά βλέπω τον επόμενο.
Ποιος είναι;
Να εξελίξω τη μεθοδολογία μου και σταδιακά να σταματήσω να χορεύω σε όλα μου τα έργα γιατί το σώμα μου πονάει. Κάνω περίπου 80 παραστάσεις τον χρόνο! Αυτό μεταφράζεται σε άπειρα ταξίδια ανά τον κόσμο.
Τι συλλέγεις μέσα από αυτήν τη διαρκή κίνηση;
Οταν η δουλειά μου μπορεί να επικοινωνήσει από τον Βραζιλιάνο έως τον Κινέζο θεατή, όταν έχει φύγει από το πολιτιστικό υπόβαθρο στο οποίο γεννήθηκα και έχει γίνει μια υπερτοπική γλώσσα, τότε σημαίνει ότι έχεις βρει κάτι βαθύτερο. Οτιδήποτε λιγότερο δεν με αφορά.
Ηταν δύσκολα μέχρι εδώ; Το ρωτάω γιατί έχεις εγκαταλείψει τον χορό δύο φορές…
Την πρώτη φορά είχα πάθει κατάθλιψη, τη δεύτερη είχα σοβαρό τραυματισμό. Και στις δύο περιπτώσεις δεν ήμουν σίγουρος πως ήθελα να συνεχίσω. Ωστόσο, ο χορός μού έλειπε πολύ.
Σε δικαίωσε η απόφαση της επιστροφής;
Πάντα ήξερα ότι ανήκω στον χορό αλλά πλέον δεν το διαπραγματεύομαι. Ωστόσο, έχοντας ξεκινήσει να χορεύω από παιδί έγινα ενήλικας απότομα και μεγαλώνοντας συνειδητοποιούσα ότι η ζωή του χορευτή είναι φοβερά μοναχική. Κοιμάσαι και τρως μόνος, αρρωσταίνεις συνέχεια γιατί δεν τρέφεσαι σωστά, υποφέρεις από jet lag αλλά η πρόβα πάντα θα σε περιμένει. Δεν είναι πολύ γοητευτική ζωή του καλλιτέχνη – δεν έχεις χρόνο ούτε να φλερτάρεις.
INFO
«MayaBuff. Ενα ντελίριο του Μαγιακόφσκι»
Σκηνική σύνθεση βασισμένη στο έργο «Μυστήριο μπουφ» του Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι.
Σκηνοθεσία: Γιάννης Μανταφούνης.
Εθνικό Θέατρο – Νέο Ρεξ.
Εως τις 11/2