Με μεγάλη προσοχή και επιστημονική τεκμηρίωση, αντάξια της σημασίας του ιστορικού και πολιτιστικού μνημείου, προχωρούν οι απαραίτητες μελέτες για την αναστήλωση και αποκατάσταση του Τζαμιού του Καλού Τσεσμέ στα Γιάννενα.
Μπορεί οι Γιαννιώτες να μη βλέπουν ακόμη εργασίες στο εσωτερικό και εξωτερικό του κτιρίου, ωστόσο γίνεται μια σοβαρή δουλειά σε επίπεδο μελετών, με ευθύνη μίας διεπιστημονικής μελετητικής ομάδας που προσπαθεί να αναζητήσει τις περισσότερες δυνατές πληροφορίες για το κτίσμα, το οποίο, από το 1740 τουλάχιστον, αποτέλεσε οθωμανικό τέμενος. Η προσπάθεια αυτή, που βρίσκεται σε εξέλιξη με τη συνδρομή ολοένα και περισσότερων επιστημόνων, αλλά και την συνεργασία του υπουργείου Πολιτισμού και της περιφέρειας, η οποία έχει αναλάβει τη χρηματοδότηση των μελετών από ίδιους πόρους, ήδη φέρνει στο φως στοιχεία που μέχρι σήμερα παρέμεναν άγνωστα, εκπλήσσοντας ακόμη και τους μελετητές.
Τα νέα στοιχεία, σε συνδυασμό με την πολυπλοκότητα του έργου της αναστήλωσης ενός τέτοιου μνημείου, φέρνουν, όμως, και καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της μελέτης, που πρέπει να είναι απόλυτα τεκμηριωμένη και πλήρης, πριν κατατεθεί στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, προκειμένου να ανάψει το «πράσινο φως» για την εξεύρεση χρηματοδότησης και υλοποίησης του έργου. Η καθυστέρηση που υπήρξε το τελευταίο διάστημα, οφείλεται στην ανάγκη που προέκυψε για επιπλέον επιμέρους μελέτες, οι οποίες αφορούν στη συντήρηση του διάκοσμου και σε εργαστηριακούς ελέγχους για τα υλικά δομής, απαραίτητα στοιχεία για την εκπόνηση της στατικής και δυναμικής συμπεριφοράς του τεμένους και του μιναρέ.
Αυτό σημαίνει ότι στη μελετητική ομάδα, που συμμετέχουν και καθηγητές του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, προστέθηκαν και συντηρητές, οι οποίοι θα κάνουν αυτές τις μελέτες. «Θα χρησιμοποιηθούν μη καταστρεπικές μέθοδοι και ειδικές τεχνικές προκειμένου να διαβάσουμε το μνημείο, καθώς στην πορεία του χρόνου έχουν γίνει διάφορες επεμβάσεις», σημείωσε η επίκουρη καθηγήτρια της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ Ελευθερία Τσακανίκα, μέλος της μελετητικής ομάδας.
Αυτό γίνεται, όπως εξήγησε, γιατί, όταν η μελέτη κατατεθεί στο ΚΑΣ, θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο σε ποια φάση θα επανέλθει το μνημείο. Αυτό απαιτεί τη συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων πληροφοριών, όχι μόνο στατικών, που αφορούν δηλαδή τα δομικά χαρακτηριστικά του. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, ότι σε αυτή την προσπάθεια κλήθηκε να συνδράμει ένας ιστορικός-οθωμανολόγος, που μελέτησε ακόμη και αρχεία στην Κωνσταντινούπολη, τα οποία ενδέχεται να διαφοροποιούν την χρονολογία κατασκευής του μνημείου. «Έχει σημασία να γίνει τώρα, στο επίπεδο των μελετών, ουσιαστική δουλειά, διαφορετικά μπορεί στο έργο της αποκατάστασης και αναστήλωσης να προκύψουν άλλα, έκτακτα προβλήματα», επισημαίνει η κ. Τσακανίκα, τονίζοντας πως θα γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες, με βάση τις διεθνείς συμβάσεις και πρακτικές που ακολουθούν οι επιστήμονες στην αναστήλωση και αποκατάσταση μνημείων.
Πέρα από την έρευνα και ανάλυση των οθωμανικών αρχείων, οι επιτόπιες διερευνητικές εργασίες στο πλαίσιο της εκπόνησης των μελετών, αποκάλυψαν δύο ακόμη σημαντικά στοιχεία που ήταν άγνωστα. Πρόκειται, αρχικά, για την εντυπωσιακή θεμελίωση του τεμένους, που εδράζεται τρία μέτρα κάτω από το επίπεδο του εδάφους, κάτι που δεν ανέμεναν οι μελετητές.
Το δεύτερο στοιχείο είναι η ύπαρξη ενός υπόγειου δωματίου στη βορειοανατολική γωνία του κτιρίου, κάτω από την κεντρική είσοδο, που επίσης δεν ήταν γνωστό. Παράλληλα, προκύπτουν και άλλα στοιχεία τα οποία συνεκτιμώνται από τους μελετητές, προκειμένου να ενισχύσουν την επιστημονική τεκμηρίωση της συνολικής και των επιμέρους μελετών. «Οφείλουμε, όταν μετά από τόσα χρόνια έχουμε στα χέρια μας ένα τέτοιο μνημείο, να το χειριστούμε με απόλυτη προσοχή», τόνισε η κ. Τσακανίκα.
Πηγή: Ηπειρωτικός Αγών
