Μπορεί για τον κυβερνητικό εκπρόσωπο το διεθνές κύρος του Κυριάκου Μητσοτάκη να αποτελεί τον βασικό λόγο που η Ελλάδα πρωταγωνιστεί (;) στις εξελίξεις επίλυσης διεθνών ζητημάτων, όμως έχει καταστεί σαφές στη συλλογική συνείδηση εδώ και δυόμισι χρόνια ότι η γεωπολιτική σκακιέρα δεν αποτελεί το ατού του πρωθυπουργού.
Δυστυχώς, η κωμικοτραγική διαχείριση επί του τουρκικού αναθεωρητισμού αποτελεί ενδεικτικό παράδειγμα, αφού το «ανεμοδαρμένο» «Ορούτς Ρέις» ή η αναγκαστική παραίτηση του τέως συμβούλου ασφαλείας του Κυρ. Μητσοτάκη δεν θα ξεχαστούν εύκολα. Υπό αυτά τα δεδομένα, η ανησυχία εντείνεται όταν οι διεθνείς εξελίξεις μοιάζουν να μετατρέπονται σε έδαφος πρόσφορο για πολιτική και διπλωματική αναβάθμιση της γείτονος, με αρκετά φιλοκυβερνητικά Μέσα να άγχονται για τον τρόπο που ο Ταγίπ Ερντογάν ενδέχεται να εργαλειοποιήσει τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία.
Ενώ διατείνεται ότι ΕΕ και ΝΑΤΟ πρέπει να δώσουν απάντηση «αντίστοιχη της πρωτοφανούς ρωσικής προκλητικότητας», θυμίζοντας τον λεονταρισμό του Ευάγγελου Βενιζέλου που τον Αύγουστο του 2013 ζητούσε «αναλογική απάντηση» στη Συρία και εξαιτίας της κατακραυγής κατέληξε να μιλά για «ηθελημένη παραποίηση των λεγόμενών» του, ο Κυρ. Μητσοτάκης αποφεύγει –από κοινού με την Κυπριακή Δημοκρατία– να θίξει την κοινή συνισταμένη της ρωσικής επέμβασης με τα πεπραγμένα των Τούρκων το ’74.
Και όσο η ελληνική διπλωματία παραμένει προσηλωμένη στο δόγμα της δήθεν διεθνούς απομόνωσης της Τουρκίας, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών προχώρησε σε δηλώσεις περί «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου». «Η μόνη σύγκρουση που το ένα από τα μέρη αρνείται να μιλήσει με το άλλο, και αυτό υποστηρίζεται πλήρως από τη Δύση, είναι η σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία. Πάρτε την Κύπρο: η Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου· υπάρχει διαπραγματευτική διαδικασία, μεσολαβούν τα Ηνωμένα Εθνη» ανέφερε –μεταξύ άλλων– ο κατά τα άλλα πολύ προσεκτικός με το κυπριακό Σεργκέι Λαβρόφ.
«Eπρεπε να βάλουν στην εξίσωση την Κύπρο»
Παράλληλα, η φερόμενη τηλεφωνική επικοινωνία Ερντογάν – Πούτιν και η ταυτόχρονη καταδίκη της ρωσικής επίθεσης, αλλά και των κυρώσεων κατά της Μόσχας αποτελούν σαφή δείγματα του τρόπου με τον οποίο η Αγκυρα επιλέγει να παίζει σε διπλό διπλωματικό ταμπλό. Κληθείς από το Documento να σχολιάσει τη μη συσχέτιση των εξελίξεων με το κυπριακό και εν γένει την τουρκική προκλητικότητα, έμπειρος διπλωμάτης σημείωσε ότι «ο κ. Μητσοτάκης και ο κ. Αναστασιάδης έπρεπε να βάλουν την Κύπρο στην εξίσωση των τοποθετήσεών τους», προσθέτοντας πως Πούτιν και Ερντογάν προέρχονται από την ίδια «αναθεωρητική μήτρα».
«Οποια διεθνής συμφωνία δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους την παρακάμπτουν και την καταπατούν» σχολιάζει, ενώ παρατηρητής με γνώση επί του αντικειμένου ξεδιπλώνει την ατζέντα της κυβερνητικής ανεπάρκειας επί των γεωστρατηγικών θεμάτων. «Τέτοιες αναφορές όπως αυτή του κ. Λαβρόφ δεν διατυπώθηκαν ούτε επί διακυβέρνησης Τσίπρα ούτε επί Σαμαρά» υποστηρίζει και εξηγεί ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης απώλεσε σημαντικές ευκαιρίες εδραίωσης των ελληνικών συμφερόντων στα Βαλκάνια, κάτι που εκμεταλλεύεται η Τουρκία. «Αντί να αξιοποιηθεί η δυναμική της συμφωνίας των Πρεσπών, τυχόν εσωκομματικές αναταράξεις στη ΝΔ επέτρεψαν τη διατήρηση των αναβαθμισμένων σχέσεων Τουρκίας και Βόρειας Μακεδονίας» κρίνει, ενώ επισημαίνει πως το γεγονός ότι η επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία βρήκε τον Νίκο Δένδια στο Πράσινο Ακρωτήριο αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα του τρόπου με τον οποίο η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τις ραγδαίες γεωστρατηγικές εξελίξεις.
Αντικρουόμενες απόψεις
Σε σχέση με το αν ο Ερντογάν θα αντιληφθεί την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ως «νομιμοποιητική» πράξη των δικών του νεοοθωμανικών επιδιώξεων, ο έμπειρος διπλωμάτης και ο παρατηρητής με χρόνια ακαδημαϊκή ενασχόληση επί του συγκεκριμένου πεδίου διαφωνούν. Ειδικότερα, ο διπλωμάτης εκτιμά ότι η επικράτηση ενός νέου ψυχροπολεμικού κλίματος μεταξύ Δύσης και Ρωσίας θα αναγκάσει τον Τούρκο πρόεδρο να ευθυγραμμιστεί με το άρμα του ΝΑΤΟ. «Μπορεί ο Ερντογάν να επιθυμεί να διαδραματίσει τον ρόλο του διαμεσολαβητή, όπως στην περίπτωση της Λιβύης, όμως οι ΗΠΑ δεν θα το επιτρέψουν» λέει και υπενθυμίζει με νόημα την πρόσφατη δήλωση του Αμερικανού πρεσβευτή στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ. «Οταν ο Αμερικανός πρέσβης τονίζει ότι “διχασμοί εντός του ΝΑΤΟ εξυπηρετούν μόνον τους αντιπάλους του”, τότε δεν χωρά αμφιβολία πως στέλνει σαφές μήνυμα στη γειτονική χώρα» συμπεραίνει.
Στον αντίποδα, ο παρατηρητής θεωρεί ότι η Τουρκία δεν μοιάζει πρόθυμη να παραμερίσει την εθνική της πολιτική για να ευθυγραμμιστεί πλήρως με τις επιταγές της βορειοατλαντικής συμμαχίας. «Καμιά χώρα δεν εγκαταλείπει την πολιτική της εξαιτίας του ΝΑΤΟ» καθιστά σαφές και συμπληρώνει πως η θέση της Τουρκίας κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου ήταν ιδιαίτερα ισχυρή επειδή αξιοποιούσε τα ρήγματα, «παίζοντας» και με τις δύο πλευρές. «Σε αυτό το μοτίβο εντάσσεται και η στρατηγική της με τους S-400» διαπιστώνει, όντας βέβαιος για την προσπάθεια εκμετάλλευσης των εξελίξεων στην Ουκρανία από την Αγκυρα.