Για τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα

Για τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα

Δεν ξέρω αν «η μουσική είναι η σωτηρία της ψυχής» (όπως είχε δηλώσει ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας στην τελευταία του συνέντευξη στο Documento) για όλους, σίγουρα όμως για τον ίδιο αυτό ίσχυε.

Η μουσική δεν ήταν μόνο παυσίλυπο και αναλγητικό, αλλά και ένα στοιχείο ανάτασης. Όπως αυτή η ανάταση που μας χάριζε ο ίδιος με τα δικά του παιξίματα και τις δικές του συνθέσεις. Η ιστορία θα γράψει πως ο γεννημένος στις 5 Νοεμβρίου 1956 στη Νέα Ιωνία του Βόλου τραγουδοποιός Λαυρέντης Μαχαιρίτσας πέθανε από ανακοπή στις 9 Σεπτεμβρίου 2019 στην Αθήνα. Όμως ανάμεσα σε αυτές τις δύο χρονολογίες κύλησε μια ολόκληρη ζωή γεμάτη με έμπνευση, αγωνίες, δημιουργίες, προσήλωση στην Αριστερά και στις ιδέες της, μικρές και μεγάλες ήττες, μικρές και μεγάλες νίκες, πάθος και δόσιμο· μεσολάβησε μια ανθρώπινη ζωή που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει αυτό που άρχισε.

Ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας γεννήθηκε τον Νοέμβριο του 1956 στο Βόλο. Ο πατέρας του ήταν διευθυντής της Ορχήστρας της ΕΡΤ, ένας σπουδαίος κλασικός πιανίστας. Όλη την ημέρα ο Λαυρέντης και ο αδερφός του άκουγαν τον πατέρα τους να παίζει κλασική μουσική. Από αντίδραση και μόνο οι δυο πιτσιρικάδες στράφηκαν σε άλλα μουσικά ακούσματα και άρχισαν να αγοράζουν μανιωδώς δίσκους των Beatles. Αυτή ήταν η αρχή της προετοιμασίας του μέλλοντος: της μουσικής συγκρότησης ενός παιδιού που σταδιακά ανακαλύπτει το τεχνορόκ για να φτάσει μέχρι τους Black Sabbath και αυτούς τους ήχους να τους αναμείξει με εκείνους των λαϊκών και ρεμπέτικων τραγουδιών που γνώρισε στη διάρκεια της «αγχωμένης μαλακίας», της θητείας του στον στρατό. Η πρώτη του, λίγο βιαστική, δουλειά ήταν το 1978 με τον Πάνο Τζαβέλλα. Κάποια μέρα, πηγαίνοντας στο σπίτι του στην Πλάκα, στην μπουάτ Λήδρα βλέπει να ζητάνε τραγουδιστές, χτύπησε, μπήκε, τους είπε ότι τραγουδούσε Ντίλαν και τέτοια και έτσι ξεκίνησε η συνεργασία του με τον Τζαβέλλα. Για ένα χειμώνα μάλιστα έπαιξε και με τον φίλο του Παύλο Σιδηρόπουλο στο «Ροντέο».

Αυτή είναι η τελευταία ανάρτηση του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα στο Instagram

Μετά ξεκινά η εποχή των Τερμιτών. Στην αρχή ως PLJ Band (Paul=Παύλος Κικριλής, Larry=Λ.Μαχαιρίτσας, Jimmy=Δημήτρης Βασαλάκης) ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας (φωνή, κιθάρα), ο Παύλος Κικριλής (ακουστική κιθάρα), ο Δημήτρης Βασαλάκης (ηλεκτρικό μπάσσο) και ο Αντώνης Μιτζέλος (σόλο κιθάρα) και ο Τόλης Σκαματζούρας (τύμπανα) πρόκειται να διαγράψουν μια εντυπωσιακή πορεία στο ροκ στερέωμα της εγχώριας δισκογραφίας. Μπορεί οι δύο πρώτοι δίσκοι τους να πέρασαν σχετικά απαρατήρητοι, ωστόσο ειδικά ο ένας έγραψε ιστορία.

Το Armageddon πούλησε ελάχιστα, κανείς δεν έκανε συζήτηση για τα τραγούδια τους, ωστόσο σήμερα θεωρείται μια από τις πιο επιδραστικές ροκ δουλειές της δεκαετίας του ’80. Ακολουθεί ο δεύτερος δίσκος που θα έδινε το όνομα στο γκρουπ, οι Τερμίτες. Και από τα μέσα της ίδιας δεκαετίας αρχίζει η πορεία που θα οδηγήσει στην αναγνώριση. Ο ήχος τους, ένα κράμα τεχνορόκ και μπαλάντας, γνωρίζει απήχηση με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν άλλοι τρεις δίσκοι και η περίφημη συναυλία στον Λυκαβηττό με τη συμμετοχή πολλών φίλων τους τραγουδιστών, όπως ο Γιώργος Νταλάρας, ο Αντώνης Βαρδής, ο Χάρης και ο Πάνος Κατσιμίχας, η Σοφία Βόσσου αλλά και ο Σάκης Μπουλάς.

Μιλώντας για τους Τερμίτες στη συνέντευξη του στον Γιάννη Παπαϊωάννου στο Documento είχε αναφέρει χαρακτηρίστηκα: «Οταν ξεκινήσαμε την πορεία μας ως γκρουπ, δεν υπήρξε κάποιος να μας στηρίξει, ούτε υπήρξε κάτι να μπορεί να μας συντηρήσει ως γκρουπ. Πιστεύω ότι αν δεν ήταν ο Γιώργος Νταλάρας, μπορεί να μην είχαμε κάνει ποτέ τίποτε, γι’ αυτό και του έχω ιδιαίτερη αδυναμία. Οταν πια διαλύσαμε το γκρουπ, κάποιοι ανακάλυψαν πόσο φοβεροί και καταπληκτικοί ήταν οι Τερμίτες, ενώ οι ίδιοι τότε είχαν θάψει τον δίσκο Armageddon, τον οποίο το 2000 τον συμπεριέλαβαν στους κορυφαίους δίσκους της δεκαετίας.

Το 1988 η πορεία των Τερμιτών ολοκληρώνεται με τον δίσκο Περιμένοντας τη Βροχή και τον επόμενο χρόνο (1989) με τον δίσκο Ο Μαγαπάς και η Σαγαπώ ξεκινά η προσωπική πορεία του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα ως συνθέτη και ερμηνευτή που θα άφηνε το δικό της αποτύπωμα στον χώρο του ελληνικού ροκ και έντεχνου τραγουδιού για τα επόμενα 30 χρόνια. Δύο χρόνια αργότερα κυκλοφορεί το Διδυμότειχο Blues, ο οποίος, όπως είχε παραδεχτεί και ο ίδιος, άλλαξε όλη του τη ζωή. Το ομώνυμο τραγούδι τον καθιέρωσε στον χώρο και μεγιστοποίησε την απήχησή τους στο κοινό. Σε στίχους Γιάννη «Μπαχ» Σπυρόπουλου, γράφτηκε από τον ίδιο όταν ήταν στον στρατό, ήταν αυτό που θα συνέβαλε σε μια από τις πιο σημαντικές συνεργασίες της καριέρας του και από τις πιο προσωπικές φιλίες της ζωής του. Είναι η εποχή που ενώ περνούσε μια από τις δυσκολότερες περιόδους της ζωής του από οικονομικής άποψης, ο Διονύσης Τσακνής του ζητάει να εμφανιστούν μαζί σε live εμφανίσεις. Αυτή ήταν η αρχή ενός από τα πλέον αναγνωρίσιμα ντουέτα της ελληνικής δισκογραφίας.

Ο δίσκος Ρίξε Κόκκινο στην Νύχτα (1993) μας χάρισε κλασικά και αγαπημένα τραγούδια (το ομώνυμο, τον Μικρό Τιτανικό, Να δεις τι σου χω για Μετά). Ακολουθούν οι δίσκοι: Η Νύχτα θα το πει (1994), Παράθυρα που Κούρασε η Θέα (1995), Παυσίλυπον (1997), Έτσι Δραπετεύω Από τις Παρέες (1999), Ένας κι Ένας (2000), Το Διάλειμμα Κρατάει δυο Ζωές (2001), Στο Αφιερώνω (2003), Χρειάζεται Ένα Θαύμα Εδώ (2004), Αλκυονίδες Μέρες (2005), Ήρωες με Καρμπόν (2006), Τόσα Χρόνια Μια Ανάσα (2007), Η Ενοχή των Αμνών (2010), Οι Άγγελοι ζουν Ακόμα στη Μεσόγειο (2012), Μία Τρύπα στον Καιρό … Κύριε Μάνο (2014) και ο τελευταίος του Άλλαξαν Πολλά το 2017. Όλα αυτά τα χρόνια η πορεία του ήταν συνεπής με τραγούδια που είχαν πάντα το στίγμα του, τόσο μουσικά όσο και μουσικά και πάντα με την βαθιά και χαρακτηριστική φωνή του. Οι σημαντικότεροι καλλιτέχνες των τελευταίων 30 χρόνων έχουν συνεργαστεί μαζί του δισκογραφικά και έχουν τραγουδήσει τραγούδια του: Μαρία Φαραντούρη, Γιώργος Νταλάρας, Διονύσης Σαββόπουλος, Δήμητρα Γαλάνη, Δημήτρης Μητροπάνος, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Πυξ Λαξ, Γιάννης Κότσιρας, Γιώργος Μαργαρίτης, Βαγγέλης Κονιτόπουλος, Αναστασία Μουτσάτσου, Μίλτος Πασχαλίδης, Κατερίνα Στανίση, Χαρούλα Αλεξίου, Γιάννης Βαρδής, Δήμητρα Γαλάνη, Γιάννης Ζουγανέλης, Ελεωνόρα Ζουγανέλη, Émigré, Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας, Ελισσάβετ Καρατζόλη, Κίτρινα Ποδήλατα, Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος, Μagic De Spell, Γιώργος Μαργαρίτης, Νότης Μαυρουδής, Παναγιώτης Μάργαρης, Αντώνης Μιτζέλος, Σάκης Μπουλάς, Δημήτρης Μπάσης, Φλέρυ Νταντωνάκη, Φίλιππος Πλιάτσικας, Δημήτρης Σταρόβας, Μπάμπης Στόκας κ.ά.

Και κάπου εδώ κλείνει το φιλμ της δημιουργικής ζωής του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, αυτού του μοναδικού ανθρώπου και καλλιτέχνη που εδώ και δεκαετίες ρίχνει κόκκινο στη νύχτα μας και συντροφεύει μικρές και μεγάλες στιγμές της ζωής μας με εκείνη τη χαρακτηριστική βραχνάδα στη φωνή του που κινείται στα όρια του τρυφερού σαρκασμού. Η μουσική είναι η σωτηρία της ψυχής και αυτό ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας το γνώριζε πολύ καλά.

Κάποια από τα στοιχεία που παρατίθενται στο κείμενο έχουν αντληθεί από τη συνέντευξη που είχε δώσει ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας στον Θανάση Γιώγλου στο ogdoo.gr

Documento Newsletter