Οι ακτιβιστές της Greenpeace μιλάνε στο Documento για τις δράσεις τους από την Ηπειρο έως την Ισπανία
Φωτογραφίες: Constantinos Stathias/Greenpeace, Nikos Thomas/Greenpeace
Οι ιστορίες των ανθρώπων που αψηφούν το κρύο, τις βροχές και την κούραση για να αποτρέψουν την καταστροφή του περιβάλλοντος. Η δράση της Greenpeace δεν γνωρίζει σύνορα: ακτιβιστές από όλο τον κόσμο καταβάλλουν αγώνα προκειμένου να ακυρώσουν συμφωνίες κρατών − εταιρειών που θα αποδειχτούν επιβλαβείς για το περιβάλλον.
Εχουν σταθεί πάνω σε τρίποδα αμέτρητες ώρες, έχουν αποκλείσει λιμάνια, έχουν βρεθεί σε ψηλούς βράχους μέσα στη θάλασσα. Το 2015 έκαναν αναρρίχηση σε ύψος 130 μέτρων για να αφήσουν το μήνυμα «Ωρα για Ηλιο» σε λιγνιτικό σταθμό στην Κοζάνη. Πριν από λίγες ημέρες έστησαν για 36 ολόκληρες ώρες έναν ανθρώπινο τοίχο προκειμένου να σταθούν δίπλα στην κοινότητα της Ηπείρου που αντιδρά στις εξορύξεις. Οι ακτιβιστές της Greenpeace μίλησαν στο Documento με αφορμή την πρόσφατη δυναμική παρέμβαση που μπλόκαρε προσωρινά τις εγκαταστάσεις για την έρευνα υδρογονανθράκων των πετρελαϊκών Repsol και Energean Oil.
16 ώρες πάνω σε ένα τρίποδο
Η Αννα-Μαρία είναι ακτιβίστρια και αναρριχήτρια της Greenpeace εδώ και δεκαπέντε χρόνια. Εχει αφιερώσει τη μισή της ζωή στις δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Κατά τη διάρκεια της παρέμβασης ενάντια στις εξορύξεις στην Ηπειρο έμεινε για δεκαέξι ολόκληρες ώρες πάνω σε ένα τρίποδο, μπλοκάροντας την είσοδο του κτιρίου που φιλοξενεί τις εγκαταστάσεις για τις έρευνες. «Παραμείναμε στον χώρο για 35 ώρες μαζί με ανθρώπους από την τοπική κοινότητα που ήρθαν να μας στηρίξουν. Είμαι μαθημένη στην αναρρίχηση, αλλά ήταν μια δράση κουραστική και επίπονη που μου προκαλούσε έντονους πόνους στη μέση. Οι άνθρωποι στην Ηπειρο είναι πολύ δεμένοι με τον τόπο τους. Μαζεύουν μανιτάρια και χόρτα από την ύπαιθρο, ζουν ουσιαστικά από τη γη τους με διάφορους τρόπους. Εμείς θέλουμε ως οργάνωση να δώσουμε τη μεγάλη εικόνα του προβλήματος, να μιλήσουμε συνολικά για την κλιματική αλλαγή και τα ορυκτά καύσιμα. Κανονικά δεν θα έπρεπε να γίνει καμία εξόρυξη ούτε στην Ελλάδα ούτε και σε καμία άλλη χώρα». Η ακτιβιστική της δράση ξεκίνησε από τη Γερμανία με συμμετοχή σε πολλές παρεμβάσεις για το κλίμα, τα δάση, τα μεταλλαγμένα τρόφιμα. «Τον Δεκέμβριο του 2015 οι ακτιβιστές της Greenpeace σκαρφάλωσαν στον μεγαλύτερο λιγνιτικό σταθμό της χώρας στην Κοζάνη, σε ύψος 130 μέτρων, και κατάφεραν να αφήσουν εκεί το μήνυμα “Go Solar” (ώρα για ήλιο). Είχα συμμετάσχει σε μια δράση ενάντια στις εξορύξεις που πραγματοποιήθηκε σε έναν βράχο στην Ιταλία και ο αγώνας μας δικαιώθηκε. Στην Ισπανία και τη Γαλλία έχουμε καταφέρει να σταματήσουμε εντελώς τις εξορύξεις. Στην Ελλάδα βρισκόμαστε πάρα πολύ πίσω και οι πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονται είναι ενάντια στη συμφωνία του Παρισιού».
Ο ακτιβισμός είναι συνειδητή απόφαση
Ο Αποστόλης Κούρος είναι συντονιστής της εθελοντικής ομάδας της Greenpeace στη Θεσσαλονίκη. «Είμαστε μη βίαιοι ακτιβιστές. Διοργανώνουμε ήρεμες και ειρηνικές διαμαρτυρίες. Ακτιβισμός σημαίνει ότι δεν μένουμε στα λόγια αλλά περνάμε στην πράξη γι’ αυτά που θέλουμε να αλλάξουν. Δεν μας αρκεί να μοιράσουμε μερικά φυλλάδια και μετά να γυρίσουμε στο σπίτι μας. Είναι κάτι που πιστεύουμε και επιλέγουμε συνειδητά χωρίς να έχουμε κανένα κέρδος και προσωπικό συμφέρον από αυτό. Αυτό είναι το πιο δυνατό συναίσθημα στην ακτιβιστική δράση. Η αμοιβή μας είναι μόνο πνευματική και ηθική. Προσπαθώ να συμμετέχω σε όσες δράσεις μπορώ. Στην Ισπανία αποκλείσαμε ένα λιμάνι με καγιάκ σε ένα από τα πιο ρυπογόνα εργοστάσια στην Ευρώπη ζητώντας διαπραγμάτευση για καλύτερους όρους λειτουργίας και λιγότερους υδρογονάνθρακες. Προσπαθούμε σε κάθε δράση να κερδίσουμε το καλύτερο δυνατό. Εχουμε ζήσει συλλήψεις και δικαστήρια, αλλά ποτέ δεν έχει καταδικαστεί κανένας εθελοντής γιατί η δράση μας είναι ειρηνική και το αγαθό για το οποίο παλεύουμε είναι ένα καλύτερο περιβάλλον, ένα καλύτερο μέλλον για όλους. Ευχόμαστε κάποια στιγμή να απεξαρτηθούμε εντελώς από τα ορυκτά καύσιμα και να στραφούμε σε πιο καθαρές και εναλλακτικές μορφές ενέργειας».
«Το βασικό μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε για την Ηπειρο είναι ότι τον πρώτο λόγο έχει η τοπική κοινότητα. Στη δράση συμμετείχαν παιδιά, έφηβοι, άνθρωποι σε μεγάλη ηλικία που άντεξαν το κρύο και τη βροχή. Μας έδωσαν φαγητό, έκατσαν δίπλα μας, γλέντησαν και χόρεψαν μαζί μας. Ο κόσμος μάς αγκάλιασε και μας είπε ευχαριστώ γιατί ο αγώνας τους δεν έχει προβληθεί ιδιαίτερα. Οι υπεύθυνοι δεν ήθελαν να ακουστεί αυτή η διαμαρτυρία – σκεφτείτε ότι δεν μας συνέλαβαν για να μη δημιουργηθεί θόρυβος. Καταφέραμε να κλείσουμε τις εισόδους στα κτίρια όπου στεγάζονται τα μηχανήματα. Συζητήσαμε με τους εργάτες και προσπαθήσαμε να αναδείξουμε το μέγεθος της καταστροφής. Πολλοί από αυτούς έχουν άγνοια κινδύνου και έχουν ανάγκη το μεροκάματο, υπήρξαν όμως και αρκετοί που μας υποστήριξαν». Από τη μέχρι τώρα εμπειρία του πιστεύει ότι οι περιοχές νεκρώνουν από κάθε φυσική ζωή και ανάπτυξη όταν πραγματοποιούνται εξορύξεις. «Μολύνονται το νερό, το χώμα, ο αέρας, δεν μπορεί κανείς να φυτέψει, δεν υπάρχουν καθαρές πηγές».
Θεωρεί ότι οι συμφωνίες που υπογράφονται από την κυβέρνηση δεν συνάδουν με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. «Οπως ξέρουμε από τη διεπιστημονική ομάδα του ΟΗΕ, έχουμε δώδεκα χρόνια για να σώσουμε το κλίμα και να μην ξεπεράστει ο 1,5 βαθμός Κελσίου στη θερμοκρασία. Τα λόγια από την κυβέρνηση δεν αρκούν. Ακόμη και στην Κρήτη που είναι από τους σημαντικότερους τουριστικούς προορισμούς υπάρχουν σχέδια για εξορύξεις. Πάμε να καταστρέψουμε τη μεγαλύτερη βιομηχανία τουρισμού μας. Είναι ψευδαίσθηση ότι οι εξορύξεις θα φέρουν ανάπτυξη και θέσεις εργασίας. Οι ξένες εταιρείες και τα μεγάλα συμφέροντα θα ωφεληθούν».
Μελισσοκόμοι, παιδιά και μητέρες στον δρόμο
Ο Ευθύμης Πάνος συμμετέχει ενεργά στην τοπική πρωτοβουλία Ιωαννίνων ενάντια στις εξορύξεις. «Ηταν μια δράση για την οποία κινητοποιήθηκε η τοπική κοινωνία από διάφορα χωριά σε συνέχεια της συνεργασίας που έχουμε με την Greenpeace. Εδώ και έναν χρόνο έχουν δημιουργηθεί πρωτοβουλίες στα Γιάννενα και στους γύρω δήμους, έχουν συσπειρωθεί χιλιάδες άτομα, ενώ η διαδικτυακή μας ομάδα αριθμεί περίπου 16.000 μέλη. Πριν από λίγο καιρό πραγματοποιήθηκε το πιο μεγάλο συλλαλητήριο που έχει γίνει ποτέ στα Γιάννενα με 2.000 κόσμο. Συμμετείχαν μητέρες, παιδιά, κτηνοτρόφοι, μέλη της Greenpeace. Υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια στα χωριά και οι νέες θέσεις εργασίας που λένε ότι θα δημιουργηθούν είναι μόλις 140 σε επτά δήμους».
Η καθημερινότητα των κατοίκων έχει μετατραπεί σε εφιάλτη. «Αυτήν τη στιγμή βρισκόμαστε στο πρώτο στάδιο της σεισμικής έρευνας (γεωφυσική διασκόπηση). Πρόκειται για εργασίες με μεγάλη όχληση για τους κατοίκους των περιοχών οι οποίες εμποδίζουν δραστηριότητες όπως η κτηνοτροφία και η μελισσοκομία. Πτήσεις ελικοπτέρων πραγματοποιούνται όλες τις ώρες και τις μέρες πάνω από τα χωριά και μηχανήματα βαρέος τύπου κουβαλούν εξοπλισμό και μεταφέρουν εκρηκτικά. Η Ηπειρος έχει το καλύτερο υδατικό περιβάλλον της Ελλάδας. Το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει δώσει απόσταση ασφαλείας για τις εργασίες μόλις 300 μέτρα από τα ποτάμια και 350 μέτρα από την ακτογραμμή. Αυτήν τη στιγμή έχουν παγώσει οι επενδύσεις στο τουριστικό προϊόν και στη βιολογική καλλιέργεια γιατί δεν ξέρουμε ακριβώς πού θα γίνουν οι γεωτρήσεις. Η Ηπειρος έχει δαπανήσει τεράστια ποσά για ποιοτικό ήπιο τουρισμό και τους δύο τελευταίους χειμώνες αυτή η προσπάθεια πηγαίνει πολύ καλά. Οι εξορύξεις όμως θα δημιουργήσουν σημαντικά εμπόδια. Δίνουμε έναν δυναμικό αγώνα που δεν έχει προβληθεί. Γιατί να μην ξέρει ο κόσμος ότι διακυβεύεται η φυσιογνωμία του τόπου μας;».
Κινδυνεύουν το νερό και τα ποτάμια μας
Η Αννα Καραγιάννη συμμετέχει στην πρωτοβουλία των κατοίκων της Αρτας. «Στην περιοχή μας γίνονται εκρήξεις λόγω των σεισμικών ερευνών. Θεωρούμε ότι οι εξορύξεις θα καταστρέψουν το παρθένο κομμάτι της Ηπείρου. Μάθαμε ότι χρειάζονται 800 τόνοι νερό για κάθε γεώτρηση. Πού υπάρχει τόσο νερό; Μόνο στα ποτάμια και στις λίμνες. Μας είπαν ότι το νερό θα ξαναγυρίσει πίσω. Τότε όμως θα είναι μολυσμένο, γεμάτο καρκινογόνες ουσίες. Στα δύσκολα ερωτήματα δεν μας έχουν δώσει απαντήσεις ακόμη».
