Τις τελευταίες δεκαετίες -και ιδιαίτερα μετά την κατάρρευση του διπολισμού σ’ ένα μονοπολικό κόσμο-, πυκνώνουν οι πολύπλευρες διεργασίες που συντελούνται.
Πρόκειται, στην ουσία, για διεργασίες που τροφοδοτούνται τόσο από τις επιδιώξεις της παγκόσμιας οικονομικής ελίτ όσο και από τις πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού. Στη σύγχρονη εποχή, τείνει να αναδειχθεί μια νέα διαιρετική τομή, που συμπυκνώνεται στις αντιθέσεις μεταξύ του παραγωγικού και του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου.
Οι παγκόσμιες εξελίξεις που εκδηλώνονται με γεωμετρική πρόοδο και λόγω της τεχνολογικής πλημμυρίδας δείχνουν πως μεγάλο μέρος της γεωπολιτικής ισχύος μεταφέρεται στη ΝΑ Ασία. Δεν είναι άλλωστε λίγοι πλέον οι αναλυτές οι οποίοι μιλούν για ένα νέο, πολυπολικό κόσμο.
Διαμορφώνεται ένα νέο περιβάλλον, με πολλαπλές προκλήσεις και ηθικά διλήμματα, για τις νέες κοινωνικοοικονομικές και γεωστρατηγικές αντιθέσεις και ανταγωνισμούς. Η κλιματική αλλαγή, η 4η βιομηχανική επανάσταση, οι εκτυπωτές τριών διαστάσεων, η βιοτεχνολογία, ο πόλεμος των άστρων, η βιοηθική, η ρομποτική, ο ρόλος των δυνάμεων της επισφαλούς εργασίας (precariato) έρχονται να προστεθούν καθοριστικά στους συντελεστές που διαμορφώνουν τις σύγχρονες αντιθέσεις.
Αναμφισβήτητα, η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε φάση μετάβασης από την περίοδο έντασης εργασίας στην περίοδο έντασης γνώσης και κεφαλαίου. Σε όλα αυτά δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο πως η ανθρωπότητα στη μακραίωνα διαδρομή της αριθμούσε πάντα από 1 έως 3 δισ. κατοίκους, που αυξομειωνόταν με βάση τους πολέμους και τους λιμούς! Τον τελευταίο αιώνα αγγίζει τα 7 δισ. με προοπτική αύξησης. Με αφορμή την πλημμυρίδα των κατακτήσεων της επιστήμης και της τεχνολογίας και των ανταγωνισμών, εκ των πραγμάτων αμφισβητείται η ανθρώπινη αυταξία.
Σ’ αυτό το σύγχρονα ρευστό περιβάλλον η κατάσταση επιδεινώνεται και από ένα ακόμη έλλειμμα. Ενώ η αγορά έχει παγκοσμιοποιηθεί, δεν υπάρχει παγκόσμιος θεσμός να διαμορφώνει το πλαίσιο κανόνων λειτουργίας της.
Τα προηγούμενα θέτουν ένα αμείλικτο ερώτημα: Στις πυκνές διεργασίες κρίσης, ανακατατάξεων και νέων αντιθέσεων του καπιταλισμού η κυβερνώσα Αριστερά, η πληθυντική Αριστερά, θα παραμείνει αμήχανα διαμαρτυρόμενη η θα αντιπαραθέτει μια νέα κοινωνική προγραμματική και πολιτική ενότητα (alternative);
Ενότητα που θα ξεπερνά τις αντιθέσεις που τη δίχασαν στο παρελθόν και δεν θα επικαλείται μόνο τα αδιέξοδα και την κρίση του καπιταλισμού.
Μπορεί να συμμετέχει η σημερινή Ευρώπη σ’ αυτές τις εξελίξεις;
Τα προηγούμενα εκ των πραγμάτων θέτουν ένα κρίσιμο ερώτημα στο ευρύτερο γεωγραφικό περιβάλλον που βιώνουμε. Η Ευρώπη χωρίς πολιτική ενοποίηση θα μπορεί να συμμετέχει ή θα υποβαθμιστεί με ό,τι αυτό συνεπάγεται στον παγκόσμιο οικονομικό καταμερισμό; Εγχείρημα-πρόκληση,αφού πρέπει να λάβει μεταξύ των άλλων υπ’ όψιν δυο κρίσιμες παραμέτρους.
Το γεγονός ότι αφενός η Ευρώπη συγκροτείται από εθνικά κράτη με ιστορία χιλιάδων ετών και αφετέρου ότι έχει φτάσει στα όριά της λόγω του δημοκρατικού ελλείμματος τόσο της αντιπροσώπευσης των κοινωνιών όσο και των οργάνων διαμόρφωσης των οικονομικών και αναπτυξιακών πολιτικών. Στην Ευρώπη, οι δυνάμεις του προοδευτικού χώρου οφείλουν να συναντηθούν υπό το πρίσμα μιας εναλλακτικής πρότασης με κέντρο τον άνθρωπο, την πραγματική οικονομία και τη δημοκρατία. Σοσιαλιστές, αριστεροί, οικολόγοι έχουν λόγους να διαμορφώσουν μια εναλλακτική πρόταση απέναντι στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τις δυνάμεις που ευνοούν τον εκφασισμό των κοινωνιών. Ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία είναι η αξιόπιστη και διακριτά αναγνωρίσιμη δύναμη που με τον πρόεδρο Αλέξη Τσίπρα μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την ολοκλήρωση αυτού του στόχου.
Η αλλαγή των συνθηκών διαμορφώνει περιβάλλον κοινωνικής ρευστότητας
Η υγειονομική κρίση ανέδειξε με πολύ έντονο τρόπο τις αντιφάσεις,τα προβλήματα αλλά και την προσαρμοστικότητα του νεοφιλελευθερισμού προκειμένου να εξυπηρετήσει αποτελεσματικά τα κυρίαρχα οικονομικά συμφέροντα των λίγων και ισχυρών, με κοινωνική ανοχή.
Αφού αναπροσάρμοσαν, έστω και ευκαιριακά, την αντίληψή τους για το κράτος, μεροληπτούν κερδοσκοπικά, μετατρέπουν την κρίση σε ευκαιρία ανακατανομής μεριδίων αγοράς, αποκαθήλωσης των εργασιακών σχέσεων και πλαγιοκόπησης των κοινωνικών αγαθών.
Η Ευρώπη -και η χώρα μας- έχει μπει στη δεύτερη φάση της κρίσης, που πλέον αποκτά πολύπλευρες διαστάσεις. Ο υγειονομικός φόβος που γεννούσε κοινωνικό συντηρητισμό αντικαθίσταται από την πολύπλευρη κοινωνικοοικονομική ανασφάλεια.
Ανασφάλεια που επιδεινώνουν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές, αφού θίγουν την πραγματική οικονομία, τα κοινωνικά αγαθά, τις εργασιακές σχέσεις…
Και αυτή γεννά κοινωνική ρευστότητα στις συμπεριφορές,τις αξίες, στη στάση ζωής και τις διεκδικήσεις της κοινωνίας. Κανείς δεν μπορεί να περιμένει ότι το αυριανό status θα είναι ίδιο με το χθες. Και προφανώς είναι λάθος να αναμένεται ότι η κοινωνική ανασφάλεια, αποστασιοποιούμενη από τις κυρίαρχες νεοφιλελεύθερες επιλογές, θα έχει σίγουρα προοδευτικό προσανατολισμό.
Βρισκόμαστε σε φάση έντονων κοινωνικών διεργασιών. Οι πολίτες αναζητούν έκφραση, μετασχηματισμό των αναγκών τους σε πρόταση διακυβέρνησης, και αυτό διαπερνά οριζόντια όλο το πολιτικό φάσμα. Ήδη αναπτύσσονται κινήματα για το περιβάλλον, την παιδεία, τον πολιτισμό, την υγεία κ.λπ.
Δεν είναι άλλωστε πρωτόγνωρο φαινόμενο. Εκφράστηκε, για άλλους λόγους, το 2012, όταν ανέτρεψε το υφιστάμενο πολιτικό σκηνικό και διαμόρφωσε ένα νέο. Αυτό, κατ’ αναλογίαν, μπορεί να συμβεί και τώρα. Υπάρχει όμως μια λανθασμένη εντύπωση που φαίνεται να διαχέεται σ’ ένα τμήμα του προοδευτικού χώρου. Και αυτή σχετίζεται με την άποψη ότι οι εκλογικές απώλειες που θα έχει η Ν.Δ. λόγω της κοινωνικοοικονομικής κρίσης θα κατευθυνθούν μονοσήμαντα στην αξιωματική αντιπολίτευση.
Πρόκειται για λάθος προσέγγιση, που περισσότερο προσομοιάζει όχι με την πλειοψηφική στρατηγική της πληθυντικής Αριστεράς αλλά με τη μειοψηφική εκδοχή μιας Αριστεράς της διαμαρτυρίας.
Η μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία σε κορμό της προοδευτικής παράταξης
Δεδομένου ότι ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία εξελίσσεται σ’ ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα, με την ιδεολογική ενότητα να αποτελεί στόχο για κατάκτηση, γίνεται προφανές ότι είναι τώρα επιβεβλημένο όσο ποτέ άλλοτε να επικεντρωθεί η συμβολή όλων στη διαμόρφωση των όρων της πολιτικής και προγραμματικής ενότητας. Με ένα μοντέλο λειτουργίας του πολιτικού φορέα που δεν διεκδικεί τον «εξουσιοδοτισμό» αλλά τη διαλεκτική σχέση με την κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία που θέλει να εκφράζει. Και αυτό ήταν και είναι υπόθεση όλων των μελών του.
Υπάρχει η βάση της πολιτικής ενότητας. Και αυτή αναφέρεται στο πολιτικό σχέδιο που εξήγγειλε ο πρόεδρος Αλέξης Τσίπρας και έχει επί της αρχής αποδοχή από όλους. Όμως η απλή αποδοχή αφυδατώνει το εγχείρημα, όταν δεν υπάρχει συμβολή για την προώθηση. Δηλαδή ο ανταγωνισμός ιδεών και προτάσεων, προκειμένου, με σύγχρονους όρους, η συνάντηση των ιστορικών ρευμάτων της πληθυντικής Αριστεράς να ενοποιείται για τις ανάγκες τού αύριο, με σύνθεση και δράσεις. Η στάση τού ναι μεν αλλά είναι στάση φοβική, χαρακωμάτων, περιχαράκωσης κεκτημένων, κοινωνικά αδιάφορη.
Πήχης αξιολόγησης πρέπει να γίνει η εμπροσθοβαρής συμβολή όλων των ρευμάτων στο εγχείρημα της διαμόρφωσης με ενότητα κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας.
Ταυτόχρονα, είναι σε εξέλιξη η προγραμματική ενότητα
Η κοινωνική ανασφάλεια δημιουργεί κοινωνική ρευστότητα και αυτό επιβάλλει την υποχρέωση για τον μετασχηματισμό της κοινωνικής και παραγωγικής ανάγκης σε αξιόπιστο πλειοψηφικό σχέδιο. Για μια προοδευτική διακυβέρνηση που θα ξεπερνά ευκαιριακές – διαχειριστικές συνεργασίες κορυφής.
Η πρόταση «Μένουμε Όρθιοι» είναι μια αποδεκτή βάση για τη συμπόρευση όλων των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία σε έναν πολύπλευρο διάλογο. Με προγραμματική και πολιτική ενότητα.
Τα προηγούμενα πρέπει να καθιστούν σαφές ότι οι προγραμματικές επεξεργασίες δεν πρέπει να προσδιορίζονται αποκλειστικά από την κυβερνητική εμπειρία, που αφορούσε άλλη εποχή, με άλλες προτεραιότητες, που έχουν εκλογικά κριθεί.
Πρέπει να ενσωματώνουν σύγχρονες θεματικές, που αφορούν τα μεγάλα ζητήματα που έχουν ανακύψει τόσο από τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις και τον ρόλο της χώρας όσο και από τις τεχνολογικές και επιστημονικές κατακτήσεις, τη διάκριση του υγιούς ανταγωνισμού από τον αθέμιτο, τον ρόλο του κράτους, την πρόσβαση στα κοινωνικά αγαθά, τις σχέσεις που διαμορφώνει η ένταση εργασίας-κεφαλαίου κ.λπ.
Στην οικονομική κρίση και τη κρίση αξιών γίνεται επιβεβλημένος ο διαρκής, πολύπλευρος και αντιπροσωπευτικός διάλογος με την κοινωνία για να καταστούν οι αρχές και οι αξίες των δυνάμεων της Αριστεράς και του δημοκρατικού σοσιαλισμού κυρίαρχες και πλειοψηφικές.
Παράλληλα με τις αναγκαίες δράσεις αλληλεγγύης είναι απαραίτητο να προταχτούν μόνιμοι δίαυλοι επικοινωνίας με τα παραγωγικά στρώματα, ιδίως τα μεσαία στρώματα, στα οποία η μνημονιακή περίοδος δημιούργησε ρήγματα.
Τα μεσαία στρώματα και ο μεσαίος χώρος
Η διαμόρφωση πλειοψηφίας προϋποθέτει προγραμματική και πολιτική προσέγγιση στις αγωνίες, τις ανάγκες και την προοπτική των μεσαίων στρωμάτων που συγκροτούν την ελληνική κοινωνία. Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια, τόσο δημοσιογραφικά όσο και από ορισμένα τμήματα της διανόησης, υπάρχει μια σκόπιμη σύγχυση γύρω από το τι είναι και τι εκφράζει ο μεσαίος χώρος.
Πρέπει να γίνει καθαρό:
* Άλλο τα μεσαία στρώματα.
* Άλλο ο μεσαίος χώρος.
* Άλλο το πολιτικό Κέντρο.
Τα μεσαία στρώματα προσδιορίζονται από την ένταξη στην παραγωγική διαδικασία και το εισοδηματικό status.
Ο μεσαίος χώρος, από τα στοιχεία του εποικοδομήματος και κυρίως από τις αντιλήψεις του. Σ’ αυτό τον χώρο μπορεί να συνυπάρχουν και εργοδότες και εργαζόμενοι κ.λπ.
Τέλος, το πολιτικό Κέντρο, από τη μεταπολίτευση και μετά, αποτελεί ένα μικρό μέγεθος, που προσδιορίζεται από ιστορικές καταβολές και οικογενειακές παραδόσεις.
Το πρεκαριάτο
Στον κρίσιμο για τη διαμόρφωση προοδευτικής κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας μεσαίο χώρο είναι απαραίτητο να συμπεριληφθεί και η υπό διαμόρφωση κοινωνική τάξη, το πρεκαριάτο. Είναι οι δυνάμεις που βρίσκονται σε καθεστώς επισφαλούς εργασίας και ανεργίας. Οι προλετάριοι, σύμφωνα με τον κλασικό μαρξισμό, ήταν χειρώνακτες εργάτες.
Πρεκάριοι ονομάζονται άνθρωποι, συνήθως νέοι με υψηλή μόρφωση-εξειδίκευση, που βρίσκονται σε καθεστώς επισφαλούς εργασίας, ανεργίας. Το κοινωνικό τους στίγμα βρίσκεται ανάμεσα στα μεσαία στρώματα και το προλεταριάτο…
Στη χώρα μας, αντίθετα με τον μεσαίο χώρο, από τον οποίο μικρές δυνάμεις μπορεί να συμπαραταχθούν, δεν μπορεί να διαμορφωθεί κοινωνική πλειοψηφία χωρίς τη συμμετοχή και των μεσαίων στρωμάτων και των δυνάμεων της επισφαλούς εργασίας.
Κάλεσμα για μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία σε κορμό της προοδευτικής παράταξης και εκφραστή μιας σύγχρονης κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας
Οι πολύπλευρες εξελίξεις διαμορφώνουν μια περίοδο ραγδαίων αναδιατάξεων και αναμορφώσεων σ όλους του τομείς. Και αυτό δεν αφήνει ανεπηρέαστα τα κόμματα.
Το μοντέλο του κόμματος με την πυραμιδική μορφή -που αντλεί τις ρίζες του από το κόμμα «Νέου Τύπου» του Λένιν-. ενώ ανταποκρίθηκε με επάρκεια σε κοινωνίες έντασης εργασίας, παρουσιάζει εγγενείς αδυναμίες στο να ανταποκριθεί στη σημερινή περίοδο. Περίοδο που χαρακτηρίζεται από την ένταση της γνώσης και του κεφαλαίου. Με το θέμα του σύγχρονου μοντέλου ενός κόμματος ασχολείται σε μεγάλο βαθμό και η παγκόσμια αριστερή διανόηση. Σχεδόν όλοι συμπίπτουν στη διαπίστωση των ανεπαρκειών και των αδυναμιών των παλαιών δομών, που τις θεωρούν ξεπερασμένες.
Δεν συμπίπτουν όμως σε συγκεκριμένη πρόταση για την αντικατάστασή τους. Και αυτό γιατί τα προτεινόμενα σχήματα σχετίζονται με δύο κυρίαρχες, πλην όμως αντιθετικές, αντιλήψεις για τον ρόλο τους στις κοινωνικές διεργασίες και τον μετασχηματισμό των αντίστοιχων αναγκών.
Η πρώτη, που είναι και πλειοψηφούσα, στηρίζει την προσέγγιση στο ότι το κόμμα αποτελεί όχημα και εργαλείο διαμόρφωσης κοινωνικών και πολιτικών πλειοψηφιών διακυβέρνησης. Η δεύτερη θεωρεί περίπου το κόμμα σαν «αυτοσκοπό». Δηλαδή το κόμμα υπάρχει για να διασφαλίζει μέσα από έναν ιδιότυπο εξουσιοδοτισμό εσωκομματικούς «ρόλους» στο πλαίσιο ενός πολιτικού φορέα που εξαντλεί τις δράσεις του στα όρια της κοινωνικής «διαμαρτυρίας». Η πρώτη εκδοχή οδηγεί στον μετασχηματισμό της πληθυντικής Αριστεράς σε κυβερνώσα, η δεύτερη εξαντλείται στην «Αριστερά της διαμαρτυρίας».
Συμπερασματικά
Η διεύρυνση και διάχυση ενός πολιτικού σχηματισμού στην κοινωνική διεργασία είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη προκειμένου να μπορεί ένας πολιτικός φορέας να αναλαμβάνει όχι μόνο ευθύνες διακυβέρνησης αλλά και να βρίσκεται σε διαλεκτική σχέση με τα στρώματα και τις τάξεις με τις οποίες επιδιώκει να συμπορευθεί. Με πολιτική και προγραμματική ενότητα. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που γίνονται αδιάφορες κοινωνικά και πολιτικά στο εγχείρημα της διεύρυνσης οι οργανωτικές εσωτερικές διευθετήσεις.
Το διακύβευμα συνδέεται ευθέως με το μοντέλο του κόμματος που θα δίνει πρόσβαση πολύμορφης συμμετοχής στον διάλογο και τη συναπόφαση στις κοινωνικές και παραγωγικές δυνάμεις που εκφράζει.
Η προγραμματική και πολιτική ενότητα που διαμορφώνει ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία αποκτά ισχυρά κοινωνικά θεμέλια όταν με το μοντέλο κόμματος και λειτουργίας διευρύνει την πολύπλευρη πρόσβαση συμμετοχής, συναπόφασης, ελέγχου και δράσης, απευθυνθεί δηλαδή στις δυνάμεις της εργασίας, της παραγωγής, των μεσαίων στρωμάτων, του πρωτογενούς τομέα, του πρεκαριάτου, της επιστήμης, της τεχνολογίας, του πολιτισμού και της νεολαίας που χαρακτηρίζουν την πλειοψηφία που έχει λόγους να αγωνιστεί για την κοινωνική και παραγωγική ανασυγκρότηση.
Είναι πρόκληση των καιρών, πρόταγμα αναγκαίο για την ολοκλήρωση του εγχειρήματος που σηματοδότησε η συλλογική απόφαση μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, ο προσδιορισμός μιας συντεταγμένης και διεξοδικής διαδικασίας διαλόγου για τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου μοντέλου κόμματος.
Κοινωνικά διασυνδεδεμένου, με πολιτική αυτονομία,οργανωτική αυτοτέλεια, δημοκρατία και αποτελεσματικότητα. Υπάρχει ήδη στην παγκόσμια και ευρωπαϊκή Αριστερά εμπειρία, με θετικά και αρνητικά. Μπορεί να αποτελέσει υλικό διαλόγου. Στις προσεγγίσεις που έχουν εκδηλωθεί, ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα εξής μοντέλα:
* Των ομόκεντρων κύκλων, που αναφέρεται σε πλήρη κοινωνική διάχυση και διασύνδεση με μέλη που έχουν πλήρη δικαιώματα και υποχρεώσεις και έναν δεύτερο κύκλο ένταξης μελών στις εσωκομματικές διαδικασίες που επιθυμούν συμμετοχή με λιγότερα δικαιώματα και υποχρεώσεις.
* Της οργανωτικής ανάπτυξης σε σχήμα αντεστραμμένου Τ κεφαλαίου, με κάθετη στελεχιακή δομή, απολύτως ελεγχόμενη από την ηγεσία και βάση απροσδιόριστη, ρευστή, διαρκώς επεκτεινόμενη.
* Το μοντέλο με ισχυρό κέντρο, χωρίς ενδιάμεσα όργανα και ισχυρές οργανώσεις βάσης.
* Και, τέλος, τα συστήματα οργανωτικής ανάπτυξης που στηρίζονται σχεδόν αποκλειστικά στην τεχνολογία,το Διαδίκτυο κ.λπ. Πρόκειται για εφαρμογές που προώθησαν ορισμένα κόμματα της Ευρώπης και βρήκαν απήχηση κυρίως σε νέους ανθρώπους.
Τα προηγούμενα καθιστούν σαφές ότι το διακύβευμα είναι εξόχως ιδεολογικό και πολιτικό. Αφορά το πλαίσιο μέσα από το οποίο καλούνται το σύνολο των ρευμάτων, των τάσεων της πληθυντικής Αριστεράς, αλλά και των κοινωνικών χώρων, αξιοποιώντας τις παρακαταθήκες και εμπειρίες των διαδρομών τους, αντί να περιχαρακωθούν σε ξεπερασμένες αντιθέσεις που αφορούν το χθες, να συμβάλουν στους δυο στόχους που σηματοδότησαν ο πρόεδρος Αλέξης Τσίπρας και οι συλλογικές αποφάσεις των κορυφαίων οργάνων.
Ο πρώτος σχετίζεται με την υπέρβαση των χαρακωμάτων και τη συμβολή στη μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία με πολιτική ενότητα σε κορμό της προοδευτικής παράταξης και ο δεύτερος με τη διαμόρφωση σύγχρονης κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας με προγραμματική ενότητα διακυβέρνησης.
Η ανάγκη για εμπροσθοβαρείς πρωτοβουλίες και ενεργό συμμετοχή
Η πολύπλευρη κρίση γεννά όχι μόνο ανησυχίες και αμφισβητήσεις αλλά και ευρύτερες ανακατατάξεις αξιών.
Οι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί και οι ανακατανομές στην οικονομία, την πρόσβαση στα κοινωνικά αγαθά και τις κατακτήσεις της επιστήμης καθιστούν επιβεβλημένη την ανάγκη συμμετοχής του πολίτη στις επεξεργασίες και στα όργανα λήψης απόφασης.
Ανεξάρτητα από τις αφετηρίες των διαδρομών, η νέα ενότητα, οι νέες αντιθέσεις και οι σύγχρονες συνθέσεις πρέπει να διαμορφωθούν στη βάση των αναγκών του αύριο. Και αυτός πρέπει να γίνει ο πήχης αξιολόγησης της συμβολής όλων.
Γιατί: «…Όποιος είναι ενάντια στην πολιτική, είναι υπέρ της πολιτικής που του επιβάλλεται…» διατύπωνε, όχι άστοχα, ο Μπέρτολντ Μπρεχτ.
Ο Αντώνης Κοτσακάς είναι μελος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ
Ο Χάρης Τσιόκας είναι μέλος του Πολιτικού Γραφείου ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία
