Σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση έθεσε μέχρι και 18 Φεβρουαρίου η κυβέρνηση το πολυνομοσχέδιο με το οποίο θα επιτρέπεται η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων. Επιχειρεί λοιπόν να παρανομήσει απολύτως συνειδητά και να κάνει νόμο του κράτους έναν ευθέως αντισυνταγματικό νόμο.
Η ουσία
Στην ουσία, τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια βρίσκονται σε εξαιρετικές θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη. Επιτελούν το σκοπό τους και με υποκειμενικά αλλά και με αντικειμενικά κριτήρια, σε συνθήκες (διεθνούς) ανταγωνισμού. Σκοπός τους είναι η γνώση, η εξέλιξη, και η ερεύνα. Λαμβάνουν συγκεκριμένο αριθμό φοιτητών κάθε έτος, ο οποίος εξαρτάται και από τον αριθμό των αποφοίτων τους. Οι καθηγητές, το προσωπικό, οι φοιτητές και οι δομές γενικώς στοχεύουν στην διεύρυνση του ακαδημαϊκού ορίζοντα του φοιτητή. Δεν τους ενδιαφέρει αν θα κοπείς στο μάθημα δυο ή τρεις φορές, ούτε θα χαμηλώσουν την μπάρα για να περάσεις. Σε προετοιμάζουν με γνώμονα τη γνώση, όχι μόνο με γνώμονα την αγορά εργασίας και τι ζητά η αγορά εργασίας. Τους ενδιαφέρει να μάθεις.
Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, και αυτό το λέω αντλώντας και από την επιχειρηματολογία της κυβέρνησης, θα ενδιαφέρονται για την αγορά εργασίας, θα βιάζονται να σε διώξουν, θα βιάζονται να σε περάσουν το μάθημα, ώστε να μπορέσουν να εγγράψουν τον επόμενο φοιτητή, ο οποίος θα αφήσει τον οβολό του. Έτσι λειτουργεί η αγορά εργασίας εξάλλου. Γι’αυτό υπάρχουν και άλλες εξαιρετικές δομές (ιδιωτικά ΙΕΚ κτλ) που ακριβώς σε προετοιμάζουν για την αγορά. Γιατί και τα πανεπιστήμια όμως; Αυτή είναι και η επιχειρηματολογία των υποστηρικτών. Ότι αυτό «συμβαίνει στο εξωτερικό», ότι είναι «επιταγή της ανταγωνιστικής αγοράς», ότι «το πανεπιστήμιο δεν σε προετοιμάζει για την αγορά εργασίας».
Τα πανεπιστήμια όμως δεν έχουν αυτό το σκοπό. Η παιδεία δεν είναι μόνο προθάλαμος της αγοράς εργασίας. Παίρνει βελτιώσεις η υφιστάμενη κατάσταση στην Παιδεία; Ναι. Η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων όμως, εκτός του ότι παρακάμπτει το άρθρο 16 του Συντάγματος, δεν αναμένεται να λύσει κανένα από τα παραπάνω προβλήματα.
Η πρόθεση
Η πρόθεση ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων είναι μια δικαιολογία ακόμα από την κυβέρνηση για να εγκαταλείψει τα δημόσια Πανεπιστήμια, αντί να τα βοηθήσει να ανθούν. Το εν λόγω νομοσχέδιο της κυβέρνησης εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ιδιωτικοποίησης των έως τώρα δημοσίων υπηρεσιών που καλύπτουν βασικές ανάγκες. Αφήνει σε αθλιότατη κατάσταση τις υποδομές, τόσο των φοιτητικών εστιών, όσο και των κτηρίων των πανεπιστημίων, προκειμένου να τα εγκαταλείψει τελείως στον ορίζοντα, ευαγγελιζόμενη ότι δεν αποδίδουν.
Μέγιστο παράδειγμα το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το οποίο αναφέρει από δικά του στοιχεία πως η κρατική χρηματοδότηση για λειτουργικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς έχει περικοπεί κατά 58,62% σε σχέση με το 2009, τα μέλη ΔΕΠ έχουν μειωθεί κατά 8,76%, οι άλλες κατηγορίες προσωπικού (ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ, ΕΕΠ, διοικητικοί υπάλληλοι) κατά 22,71%, ενώ την ίδια περίοδο ο αριθμός των εγγεγραμμένων φοιτητών αυξήθηκε κατά 39,78%.
Το αποτέλεσμα
Όσο και εάν χρησιμοποιούνται δικολαβίστικες ερμηνείες από έγκριτους νομικούς, όσο και εάν ευαγγελίζονται οι όποιοι υποστηρικτές ότι δεν παραβιάζεται το Σύνταγμα, όσο και εάν λένε ότι το Σύνταγμα είναι παρωχημένο, το άρθρο 16 του Συντάγματος προβλέπει ρητά ότι η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση, ότι οι καθηγητές τους είναι δημόσιοι λειτουργοί και ότι η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται. Η όποια ερμηνεία ότι δηθεν η απαγόρευση αυτή παραβιάζει το ευρωπαϊκό ενωσιακό δίκαιο είναι παντελώς στον αέρα, καθώς η Ελλάδα ούτε έχει καταδικασθεί ποτέ από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για παραβίαση του ενωσιακού δικαίου εξαιτίας της απαγόρευσης λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων, ούτε καν έχει παραπεμφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Δικαστήριο.
Συνεπώς για την λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, κερδοσκοπικών ή μη, απαιτείται συνταγματική αναθεώρηση.
Αν το θέλει η κυβέρνηση, ας πάρει την πολιτική ευθύνη, και ας επιχειρήσει συνταγματική αναθεώρηση, ώστε να ζυμωθεί κάτι τέτοιο στην κοινωνία, και να δούμε τι θέλουν οι πολίτες, όχι να κάνει δήθεν ότι δεν καταλαβαίνει και να κρύβεται πίσω από ατάκες περί παρωχημένων αξιών και επιχειρηματοποίησης κάθε κοινωνικής διαδικασίας.
Η κοινωνία δεν θέλει άλλη μια δικαιολογία για να εγκαταλειφθούν οι δημόσιες δομές, δεν θέλει τον ευτελισμό της δημόσιας παιδείας, θέλει παιδεία χωρίς να χρειάζεται να περνάει μέσα από το σωλήνα του κέρδους.
Ο Σπύρος Σκιαδόπουλος είναι απόφοιτος Νομικής ΔΠΘ
