Για την κατασκευή Mall στην Ακαδημία Πλάτωνος

Η Ελληνική Εθνική Επιτροπή του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Αρχαιοτήτων τοποθετείται για την κατασκευή Mall στην Ακαδημία Πλάτωνος.

Το κείμενο:

Η Ακαδημία Πλάτωνος, το πάλαι ποτέ «κάλλιστον προάστιον» της πόλης των Αθηνών, σήμερα αποτελεί μια υποβαθμισμένη περιοχή, αποτέλεσμα κακού σχεδιασμού, χρόνιας εγκατάλειψης και κρατικής ακηδίας. Στο πρόσφατο παρελθόν, βέβαια, υπήρξαν προτάσεις ενίσχυσης του πολιτιστικού της χαρακτήρα, όπως με την ίδρυση του Μουσείου της Πόλης των Αθηνών ή την ενοποίηση του χώρου με το Δημόσιο Σήμα (Κεραμεικό) και το υπόλοιπο δίκτυο των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας.

Αντί, όμως, της πολιτιστικής αναβάθμισης και ανάπλασης της περιοχής, η οποία εντέχνως συναντούσε πλήθος προβλημάτων οσάκις επιχειρούνταν να υλοποιηθεί, τώρα, σε απόσταση αναπνοής από τον κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο, σε έκταση περίπου 22.000 τ.μ., πρόκειται να εγερθεί ένα φαραωνικό κτίσμα, το “Academy Gardens”, το οποίο θα επιβαρύνει τον οικιστικό ιστό της περιοχής, θα αλλοιώσει τη φυσιογνωμία της γειτονιάς και θα βλάψει τον ιστορικό και αρχαιολογικό χαρακτήρα του χώρου. Ο όρος «Ακαδημία», που χρησιμοποιείται διεθνώς για να δηλώσει τα σπουδαιότερα δημόσια ιδρύματα ανωτέρων σχολών, τώρα, στο γενέθλιο τόπο του θα χρησιμοποιείται (μάλιστα ατελώς) ως εμπορική «μαρκίζα»!

Τα περίφημα αντισταθμιστικά οφέλη, όπως φαίνεται και από το μνημόνιο συνεργασίας, που υπεγράφη ανάμεσα στο «Υπουργείο Ενέργειας & Περιβάλλοντος» και την ανώνυμη εταιρεία “Artume”, δεν είναι παρά μια απλή διακήρυξη προθέσεων, χωρίς δεσμευτικό χαρακτήρα, τα οποία σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να αναπληρώσουν τη ζημία, που θα προκληθεί στον ιστορικό- αρχαιολογικό χώρο και στις αξίες που εκπροσωπεί, αλλά και στην ευρύτερη κοινωνία.

Η προτεινόμενη παρέμβαση, με γενικόλογες αναφορές περί πεζοδρομήσεων, εκμαυλισμό της τοπικής κοινωνίας με ψευδοϋποτροφίες και άλλα προσβλητικά για το μνημείο και την πανανθρώπινη αξία του, δεν παρέχει καμιά εγγύηση για την προστασία και ανάδειξη του χώρου. Αντίθετα, ο χώρος έπρεπε να ενταχθεί σε ένα περιβαλλοντικό και πολεοδομικό σχεδιασμό της ευρύτερης περιοχής με στόχο, εκτός από την προστασία και την αναδειξή του, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας.

Είναι αναμφίβολο, πως η κατασκευή στο εγγύς περιβάλλον του αρχαιολογικού χώρου ενός γιγαντιαίου κτίσματος με ύψος που προβλέπεται να φτάνει ακόμη και τα 18 μέτρα, συνιστά μια αλλότρια επέμβαση, που θα επιφέρει με έμμεσο και άμεσο τρόπο αλλοίωση του προστατευόμενου μνημείου. Η αλλοίωση αυτή δεν αφορά μόνο στην υποβάθμιση του μνημείου αυτού καθαυτού, αλλά επεκτείνεται και στο εγγύς περιβάλλον του, με το οποίο συγκροτεί μια ευρύτερη χωρική ενότητα.

Στα προστατευτέα στοιχεία του μνημείου, που προσβάλλονται από την υπερμεγέθη αυτή κατασκευή, θα πρέπει να συμπεριληφθούν οι άυλες διαστάσεις και οι αξιακές προσλαμβάνουσες, που εκπορεύονται από την οικουμενική του ιδιότητα, ως μιας από τις σπουδαιότερες Σχολές της Αρχαιότητας, η οποία επηρέασε καθοριστικά τη φιλοσοφική σκέψη ολόκληρου του κόσμου.

Σύμφωνα με τις Πηγές, το υπέρθυρο της Πλατωνικής Σχολής στην Ακαδημία έφερε επιγραμματικά την περίφημη φράση «μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω», όπου σύμφωνα με μεταγενέστερο σχολιαστή «γεωμετρία εστί δίκαιο». Σήμερα, οι «αγεωμέτρητοι» ομνύουν στον κερδώο Ερμή, αντιλαμβάνονται την Πλατωνική Σχολή ως προαύλιο χώρο εμπορικού πολυκαταστήματος και ακκίζονται για την αγοραία πολυπραγμοσύνη τους. Δυστυχώς, η κορυβαντική τους είσοδός στην Ακαδημία Πλάτωνος, υπό τις επευφημίες των επενδυτών και τη σύμφωνη γνώμη των κρατούντων, γίνεται με την αιδήμονα σιωπή πολλών άλλων ιθύνοντων, την αμηχανία του επιστημονικού κόσμου και ερήμην των ίδιων των κατοίκων της!