Καλό είναι να διαβάζεις τις γραμμές αλλά καλύτερο να ψάχνεις ανάμεσα. Η Άνγκελα Μέρκελ κατέθεσε την αισιοδοξία της για το ελληνικό χρέος πριν από μερικές μόλις ώρες με τρόπο που έως σήμερα δεν επέτρεπε ο πολιτικός προτεσταντισμός της.
«Είμαι πολύ αισιόδοξη ότι θα βρεθεί μια καλή λύση για την Ελλάδα στο θέμα της ελάφρυνσης του χρέους» είπε η Γερμανίδα καγκελάριος. Την ώρα που υπάρχουν πληροφορίες ότι το ΔΝΤ αποχωρεί από το ελληνικό πρόγραμμα, το να μιλάει η Μέρκελ για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους μοιάζει ασύμβατο με όσα υποστήριζε έως σήμερα. Γιατί το ΔΝΤ είναι αυτό που θέλει την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους αλλά και τα σκληρά μέτρα πετσοκόμματος των συντάξεων, εν αντιθέσει με τον ευρωπαϊκό παράγοντα που είναι ελαστικότερος σε όλα εκτός της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους.
Τι συμβαίνει ξαφνικά; Τρελάθηκε η καγκελάριος της καρδιάς του Αντώνη Σαμαρά ή άρχισαν να γεννούν και τα κοκόρια του Αλέξη Τσίπρα;
Οι γραμμές των δηλώσεων των παλιών αντιπάλων του «καταστροφικού» Τσίπρα άρχισαν ξαφνικά να γεμίζουν με άγνωστες λέξεις συμπάθειας.
Οι δηλώσεις των παλιών εχθρών μπροστά στις κάμερες, είτε πρόκειται για τον Ντάισελμπλουμ είτε πρόκειται για την ίδια τη Μέρκελ, μοιάζουν με παραδοχές σε εξομολογητήριο. «Κάναμε λάθος», «ήμασταν απαιτητικοί και υπερβολικοί», «οι Ελληνες πλήρωσαν ήδη πολλά» και άλλα τέτοια. Ξαφνικά ίσιωσαν και ο γιαλός και το αρμένισμα.
Σύμφωνα με μια ανάλυση, ο Τσίπρας έγινε συμπαθής αφού έδωσε όσα ήθελαν να δώσει. Αυτή όμως η γραμμική και απλοϊκή ανάλυση είναι για να κάνει πολιτική ο Αδωνης στα διαλείμματα των τηλεπωλήσεων. Η Ευρώπη αυτήν τη στιγμή μπορεί να μην αλλάζει, προσπαθεί όμως να προσδιορίσει νέους ρόλους ακόμη και μέσα στις επιλογές της διαιώνισης των δομικών λαθών της. Στη γηραιά ήπειρο δεν συντελούνται ριζοσπαστικές αλλαγές, όπως ευελπιστούσε ίσως η πρώτη φορά Αριστερά, διαμορφώνονται όμως συσχετισμοί που αμφισβητούν τους παλιούς ρόλους. Στην Ισπανία δεν κυβερνούν οι Podemos, όπως ήθελε ο Τσίπρας του 2015, αλλά έχει σπάσει το μπλοκ της διεφθαρμένης και συντηρητικής Δεξιάς που φάνταζε ως κανονικότητα στην Ευρώπη. Η Ιταλία μπορεί να μη συντάχθηκε σε ένα μέτωπο των χωρών του Νότου πριν από τρία χρόνια, αλλά καταλαβαίνει πως ίσως βρεθεί απέναντι στις συνταγές που γονάτισαν την Ελλάδα. Με λίγα λόγια, για λόγους ίσως που δεν σχετίζονται με τον ριζοσπαστισμό, ο Τσίπρας δεν είναι μόνος του στην Ευρώπη και δεν αποτελεί το μαύρο πρόβατο, τη στιγμή μάλιστα που προελαύνουν οι μαύροι απειλητικοί δράκοι της ακροδεξιάς.
Δεν είναι θέμα επιλογών που κάνουν στο πρόσωπο του Τσίπρα, αλλά πραγματικότητας που διαμορφώνεται, η οποία τον κάνει και πρωταγωνιστή και το μικρότερο πρόβλημα. Η Ελλάδα σταδιακά αποδεικνύεται περιοχή σταθερότητας στην Ευρώπη. Η Συρία φλέγεται, η Τουρκία αναστενάζει, η Βρετανία θρηνεί και η Γερμανία ανησυχεί, την ώρα που η Ελλάδα αποδεικνύει πως παλεύει με τα προβλήματα τα οποία δεν δημιούργησε.
Δεν είναι μόνο τα προβλήματα και οι χειρισμοί του Τσίπρα που εμφανίζουν την Ελλάδα ως το μικρότερο των ευρωπαϊκών κακών. Ταυτόχρονα αν και δειλά, κάτω από τους όρους που διαμορφώνει η ισοπεδωτική οικονομική ευρωπαϊκή αντίληψη, γεννιούνται νέες πολιτικές αναζητήσεις. Οι Ισπανοί σοσιαλιστές δεν βλέπουν τον εαυτό τους συνοδοιπόρο του Ραχόι, οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες αναζητούν τον νέο ρόλο της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, οι Ιταλοί ανακαλύπτουν το έλλειμμα δημοκρατίας που γεννά η τεχνοκρατική Ευρώπη με την ευκαιρία της κυβερνητικής κρίσης τους. Τίποτε δεν είναι όπως παλιά, αν και, επίσης, τίποτε δεν μοιάζει με αυτό που θα θέλαμε.
Οι μερκελιστές δεν νιώθουν ότι κινδυνεύουν από την Ελλάδα του Τσίπρα, όχι γιατί κατάφεραν να τον ευθυγραμμίσουν και να τον αφομοιώσουν αλλά γιατί αποτελεί μια σταθερά στη γενική απειλητική αστάθεια. Δεν τους κορόιδεψε, δεν τους εξαπάτησε, ούτε υπήρξε αντίπαλος μόνο για να επιβεβαιώσει την ιδεοληψία και την αντιπαλότητα.
Επιπλέον η Ελλάδα φαίνεται πως λύνει ένα από τα μεγάλα εθνικά της θέματα, αυτό της αντιπαλότητας με τα Σκόπια, έχοντας μάλιστα τη δυνατότητα να ηγηθεί της βαλκανικής μελλοντικής σταθερότητας.
Επιπλέον, οι «έξω», από τα γεράκια μέχρι τους μετριοπαθείς έστω και συγκυριακούς συμμάχους κάνουν μια ακόμη ανάγνωση. Οι «ελληνικές επιλογές» δεν απειλούνται με ανατροπή από μια άλλη κυβέρνηση. Ισως όχι γιατί είναι βέβαιοι πως θα επανεκλεγεί ο Τσίπρας, αλλά γιατί οι διαβεβαιώσεις του βασικού αντιπάλου του Κυριάκου Μητσοτάκη προς τα έξω δεν έχουν καμία σχέση με τη ρητορική και την πολεμική στο εσωτερικό. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Σλοβάκου ευρωβουλευτή και ομοϊδεάτη του Μητσοτάκη πως ο Ελληνας αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν θα είναι και τόσο εχθρικός στη λύση του μακεδονικού. Το θέμα δεν είναι να αποτιμήσεις τις πιρουέτες και τη διγλωσσία του Κυριάκου ώστε να μετρήσεις το έλλειμμα σοβαρότητας, αλλά να κατανοήσεις πως με τον τρόπο του ενισχύει την εικόνα του Τσίπρα. Γι’ αυτό ίσως το επόμενο διάστημα δούμε λύση και στο χρέος και στο μακεδονικό και σε άλλα πολλά. Οπότε θα χρειαστεί ο Μαρινάκης να επαναλάβει καμιά δήλωση περί χούντας που οσονούπω πέφτει για να παρηγορήσει και τον Κυριάκο και τους ευρωβόρους της επικοινωνίας του.
