Με έναν άκρως γλαφυρό τίτλο, οι τέσσερις ερευνητές του Ινστιτούτου Δημοσίων Πολιτικών, εκθέτουν σε ποιο βαθμό οι εκατομμυριούχοι της χώρας δεν συμβάλλουν στα δημοσιονομικά της χώρας. Οι οικονομολόγοι της Οικονομικής Σχολής Παρισίων έφτασαν στο συμπέρασμά τους μετά από μήνες μελέτης σε φορολογικά στοιχεία: ο φόρος για τα πολύ πλούσια νοικοκυριά είναι φθίνων, δηλαδή επιβάλλεται με τέτοιο τρόπο ώστε ο φορολογικός συντελεστής να μειώνεται καθώς αυξάνεται το ποσό της που υπόκειται σε φορολογία.
Η πραγματική φορολογία που πληρώνει το 0,1% των πιο πλούσιων μειώνεται καθώς διατρέχει κανείς προς τα πάνω την εισοδηματική κλίμακα. Στο κατώφλι της εισοδηματικής κλίμακας, η φορολογία εισοδήματος είναι στο 46% ενώ για το ανώτατο 75% των νοικοκυριών ο φόρος πέφτει σε 26% για το ανώτερο 0,0002%! Η αποκάλυψη αυτή ανοίγει ξανά τη συζήτηση για τη φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου εν όψει και της στενότητας των δημοσίων οικονομικών.
Les ultrariches contribuent moins à l’impôt, confirme une nouvelle étude 👇 pic.twitter.com/n8tLj6gdcF
— Le Monde (@lemondefr) June 6, 2023
Για πρώτη φορά, εμπειρικά
Αυτή η παρατήρηση είχε ήδη γίνει εμπειρικά. Όμως, για πρώτη φορά, υποστηρίζεται από στοιχεία της φορολογικής διοίκησης. Οι συγγραφείς της μελέτης – Λωράν Μπακ, Αντουάν Μποζιό, Αρτούρ Γκιλουζουΐκ και Κλεμάν Μαλγκουΐρ – είχαν πρόσβαση σε πολλές πληροφορίες από το υπουργείο Οικονομικών για να πραγματοποιήσουν το έργο τους. Αυτά τα στοιχεία τους επέτρεψαν να συμβιβάσουν τις φορολογικές δηλώσεις που έκαναν οι εταιρείες με αυτές των μετόχων τους, τουλάχιστον των φυσικών προσώπων που κατέχουν το κεφάλαιο στη Γαλλία. Οι οικονομολόγοι μπόρεσαν τότε να δημιουργήσουν ένα «οικονομικό εισόδημα» των πλουσιότερων νοικοκυριών, μεγαλύτερο από το φορολογικό εισόδημα που δηλώθηκε στις φορολογικές αρχές, με τις οποίες συσχετίζουν τον φόρο που καταβλήθηκε.
Τα δεδομένα στα οποία είχαν πρόσβαση οι συγγραφείς χρονολογούνται από το 2016 και επομένως προηγούνται των μεταρρυθμίσεων του Εμανουέλ Μακρόν: κατάργηση του φόρου περιουσίας (ISF), εισαγωγή του «ενιαίου φόρου» στο εισόδημα κεφαλαίου, μείωση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή. Αν και συμφωνούν ότι είναι «απίθανο να αύξησαν τον πραγματικό φορολογικό συντελεστή», οι συγγραφείς δεν μπόρεσαν να μελετήσουν τις επιπτώσεις. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν πράγματι από ένα ανεξάρτητο ασφαλές κέντρο, υπεύθυνο για την ανωνυμοποίησή τους, συνδέοντας στη συνέχεια εκείνα των εταιρειών με αυτά των μετόχων τους – «μια επίπονη δουλειά», σύμφωνα με τους συγγραφείς, οι οποίοι ωστόσο ελπίζουν να επαναλάβουν την άσκηση.
Το «οικονομικό εισόδημα» που λαμβάνεται υπόψη
Μιλώντας στη Le Monde, οι οικονομολόγοι λένε ότι: «η δουλειά μας συνίστατο στο να προσθέσουμε στα δηλωθέντα εισοδήματά τους τα αδιανέμητα κέρδη των εταιρειών που κατέχουν πάνω από 10% και ως εκ τούτου υπάρχει μια μορφή ελέγχου». Αυτό το εισόδημα λαμβάνει επομένως υπόψη εισόδημα που δεν λογιστικοποιείται επί του παρόντος , όπως τα κέρδη που δεν διανέμονται από εταιρείες στις οποίες ιδιώτες είναι μέτοχοι. Αυτά μπορεί να είναι κέρδη που συγκεντρώνονται ή στεγάζονται σε υπεράκτιες οντότητες – επιλογές για τις οποίες μπορούν να σταθμίσουν οι μέτοχοι που ελέγχουν την εταιρεία, λένε οι συγγραφείς.
