Τώρα πρέπει να διαχειριστούν τα αποτελέσματα των ψηφοθηρικών τακτικών που ακολούθησαν…
Οι εθνικολαϊκιστικές εξάρσεις της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας αποτέλεσαν την αφορμή για να αναδυθεί λίγες εβδομάδες προτού ανοίξουν οι κάλπες το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο της πολιτικής ιδιοσυστασίας του Κυριάκου Μητσοτάκη: η στυγνή ψηφοθηρία. Ο πολιτικός αρχηγός που μετακινούσε συνεχώς τα γκολπόστ και ανέβαζε τον πατριδοκάπηλο πήχη των αντιπολιτευτικών απαιτήσεων την περίοδο που ο Νίκος Κοτζιάς διαπραγματευόταν με τους γείτονες τη Συμφωνία των Πρεσπών και τελικά –παρά το βαρύ οικογενειακό ιστορικό– κατέληξε «καβαλάρης» του κύματος των «μακεδονομάχων» με πρόφαση την «εκχώρηση ταυτότητας και γλώσσας», βρίσκεται σήμερα μπροστά στη στενωπό της υπεράσπισης όσων αναθεμάτιζε. Κυρίως κινδυνεύει να ανοίξουν ξανά οι δημοσκοπικές πληγές της ΝΔ στον βορρά από μετρ της τηλεπώλησης που σκίζουν στην ολομέλεια της Βουλής το ΦΕΚ της συμφωνίας ή θεομπαίχτες που εξαπατούν το χριστεπώνυμο πλήθος. Καλείται δηλαδή να αντιμετωπίσει το πολιτικό αποτέλεσμα που προκάλεσε ο ίδιος στηρίζοντας τα συλλαλητήρια της εθνικιστικής έξαρσης, κλείνοντας το μάτι (αφού δεν ψέλλισε λέξη) στις απειλές που δέχονταν οι τότε κυβερνητικοί βουλευτές και ρίχνοντας λάδι στη φωτιά με ακραίο και διχαστικό λόγο.
Γι’ αυτό και επέτρεψε συνειδητά την ανάπτυξη διαφορετικών «γραμμών» στο επίπεδο της επικοινωνιακής διαχείρισης των προκλητικών δηλώσεων της Σιλιάνοφσκα, την πολυετή καθυστέρηση κύρωσης των μνημονίων συνεργασίας με τη γειτονική χώρα και το τι μέλλει γενέσθαι με τα επίμαχα μνημόνια ή τη συμφωνία καθαυτή. Από τη μια, ο ίδιος από αυτή κοινού με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο θέλησαν να λανσάρουν ένα θεσμικό προφίλ προκειμένου να μη δώσουν κανένα επιχείρημα στους γείτονες την ώρα που δέχονταν τη μια διεθνή επίκριση μετά την άλλη. Από την άλλη, η Ντόρα Μπακογιάννη νομιμοποίησε πλήρως την κριτική για το γεγονός ότι η κυβέρνηση καθυστέρησε να κυρώσει τα μνημόνια λέγοντας: «Μπορούσαμε να το έχουμε κάνει νωρίτερα». Αναντίρρητα η αποστροφή αυτή δεν θα προκάλεσε τον… ενθουσιασμό του Αντώνη Σαμαρά, η δυσθυμία του οποίου ήταν η αιτία για το πάγωμα της σχετικής κοινοβουλευτικής διαδικασίας. Παράλληλα, ο παραγκωνισμένος πρώην υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος έριξε τον σπόρο και για ένα τρίτο αφήγημα.
Συγκεκριμένα, έθεσε στη δημόσια ατζέντα το ενδεχόμενο καταγγελίας της συμφωνίας στην περίπτωση που οι εθνικιστές του VMRO συνεχίσουν τις ρητορικές παραβιάσεις. Τη σκυτάλη πήρε ο Αδωνης Γεωργιάδης για να βάλει την πολιτική του σφραγίδα στο εν λόγω σενάριο διευκρινίζοντας παράλληλα: «Η διαδικασία της καταγγελίας της συμφωνίας είναι δύσκολη».
Η «τριγλωσσία» της συμπολίτευσης αποσκοπεί στην ικανοποίηση των διακριτών ακροατηρίων. Στη χειρότερη περίπτωση αυτός ο προεκλογικός τακτικισμός έχει στόχο να μειώσει τις νέες διαρροές που ενδέχεται να προκύψουν στα δεξιά της ΝΔ, ενώ στην καλύτερη θα μετατρέψει τις ακροδεξιές εξάρσεις των γειτόνων σε προεκλογική ευκαιρία για να «παγιωθεί» η συλλογική εξαπάτηση πως ο Κυρ. Μητσοτάκης θα ρίξει τίτλους τέλους σε μια «επώδυνη συμφωνία».
Το πρόβλημα για τον πρωθυπουργό είναι ότι στη διάθεσή του έχει μία και μόνη επιλογή. Από τη στιγμή που αξιωματούχοι της ΕΕ τράβηξαν σε κοινή θέα το αυτί της Σιλιάνοφσκα, με υπουργούς να επιχαίρουν στους διαδρόμους της Βουλής επ’ αυτού παρουσιάζοντάς το ως αποτέλεσμα της «πολυδιάστατης εξωτερικής μας πολιτικής», αλλά και με βάση το γεγονός ότι ανάλογα μηνύματα έφτασαν στη Βόρεια Μακεδονία τόσο από το ΝΑΤΟ όσο και από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο πρωθυπουργός δεν έχει την ευχέρεια να διαλέξει αν θα παραστήσει την πολιτική κόπια του VMRO και του Μίτσκοσκι ή αν θα ακολουθήσει τα χνάρια των συμμάχων. Κοντολογίς, ο Κυρ. Μητσοτάκης με ή χωρίς ασπίδα και σάρισα είναι αναγκασμένος να υπερασπιστεί τη συμφωνία.
Επειδή η Ιστορία δεν είναι νεκρή έννοια και αντανακλάται σε χρόνο ενεστώτα, έχει αξία –πόσο μάλλον ενόψει ευρωεκλογών– η αναδρομή σε όσα έλεγαν οι σημερινοί υπερασπιστές της «προδοτικής συμφωνίας» είτε την ημέρα της κύρωσής της είτε κατά τη συζήτηση του πρωτοκόλλου για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ ή κατά την πρόταση δυσπιστίας που είχε καταθέσει η ΝΔ κατά της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιούνιο του 2018 για το μακεδονικό.
Κράδαινε το βέτο
Στις 24 Ιανουαρίου 2019, δεύτερη ημέρα συζήτησης της συμφωνίας στην ολομέλεια της Βουλής, ο Κυρ. Μητσοτάκης παρέθεσε τις «επτά οδυνηρές αλήθειες» για τη συμφωνία που αποκαλούσε «εθνικό λάθος» και «εθνική ήττα». Επειτα άρχισε να ψελλίζει ένα από τα μεγαλύτερα ψεύδη που χρησιμοποίησε στην πορεία του προς το Μέγαρο Μαξίμου. Οχι, δεν πρόκειται για την αθλιότητα περί ανταλλαγής των συντάξεων με τη Μακεδονία, αλλά για την άσκηση βέτο στην ενταξιακή διαδικασία της γείτονος στην ΕΕ. «Η Ελλάδα θα διατηρήσει στο ακέραιο όλα τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιδιότητα του κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δηλαδή το δικαίωμα να διαπραγματεύεται, να ανοίγει και να κλείνει επιμέρους κεφάλαια ανάλογα με τα εθνικά και τα κοινοτικά συμφέροντα» είπε επί λέξει και συμπλήρωσε: «Με άλλα λόγια, η Ελλάδα θα μπορεί ανά πάσα στιγμή να βάλει βέτο στη διαδικασία ένταξης των Σκοπίων στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Και αυτό το δικαίωμα της πατρίδας μας αρνούμαι να το απεμπολήσω!».
Κατά τη συζήτηση της κύρωσης του πρωτοκόλλου ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ στις 8 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους επανέλαβε: «Δεν απεμπολώ το δικαίωμα του βέτο στην ένταξη των Σκοπίων στην Ευρωπαϊκή Ενωση». Επιπρόσθετα, αλησμόνητη έμεινε η κρυστάλλινη δήλωση πως δεν θα υποδεχτεί ποτέ τον «Μακεδόνα πρωθυπουργό», λες και η συμφωνία άφηνε ανοιχτό τέτοιο ενδεχόμενο. «Εγώ δεν θα πω ποτέ “Καλωσορίζω τον Μακεδόνα πρωθυπουργό στη χώρα”. Περιμένω να το πείτε εσείς, κ. Τσίπρα!» διατράνωσε, αλλά τον Μάιο του 2021 καλωσόρισε στην Αθήνα τον Ζόραν Ζάεφ.
«Παραβιάζουν τη συμφωνία»
Ο ίδιος άνθρωπος, μετά τις εθνικιστικές τσαλκάντζες της Σιλιάνοφσκα στην ορκωμοσία της, στηλίτευσε την παραβίαση της συμφωνίας. Συγκεκριμένα, σε ανάρτησή του ο Κυρ. Μητσοτάκης σημείωσε: «Αποτελεί πρωτοβουλία παράνομη και ανεπίτρεπτη. Πράξη, η οποία παραβιάζει τη Συμφωνία των Πρεσπών και το ίδιο το Σύνταγμα του κράτους της.
Ναρκοθετώντας, όμως, και το μέλλον του, όπως ήδη δήλωσαν η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ». Θύμισε δε ότι η ΝΔ καταψήφισε τη συμφωνία, αλλά όφειλε ως κυβέρνηση να σεβαστεί «την ελληνική υπογραφή σε μια διεθνή συνθήκη, δεσμευτική για τη χώρα».
Και κατέληξε λέγοντας: «Η Ελλάδα απορρίπτει χειρισμούς όπως αυτούς με τους οποίους εγκαινιάζει τη θητεία της η κυρία Σιλιάνοφσκα. Την καλεί να επανέλθει στα νόμιμα καθήκοντά της και στις συμπεριφορές που απορρέουν από τον ρόλο της. Δηλώνουμε κατηγορηματικά ότι δεν θα δεχτούμε παρόμοια ολισθήματα. Και επαναλαμβάνουμε ότι κάθε πρόοδος στις διμερείς σχέσεις, όπως και κάθε βήμα των Σκοπίων προς την Ευρώπη, εξαρτώνται από την ειλικρινή τήρηση των συμφωνηθέντων. Από τη σωστή χρήση της συνταγματικής ονομασίας της γειτονικής χώρας. Και, ασφαλώς, από την αποφυγή προκλήσεων».
Την Παρασκευή, μιλώντας στη Βέροια, ο πρωθυπουργός επανέφερε εμμέσως το βέτο, αποφεύγοντας όμως να χρησιμοποιήσει τον όρο. «Εάν όμως κάποιοι πιστεύουν ότι μπορεί από τη δικιά τους πλευρά να μη σεβαστούν τη συμφωνία, να γνωρίζουν δύο πράγματα: πρώτον ότι ο δρόμος τους προς την Ευρώπη θα παραμείνει κλειστός και ότι, δεύτερον, τα μνημόνια τα οποία πρέπει να κυρώσουμε δεν θα κυρωθούν έως ότου υπάρχει απόλυτη συμμόρφωση» υποστήριξε.
Τι έλεγαν και τι λένε οι «μακεδονομάχοι»
Μάκης Βορίδης
«Ξεπούλημα της Μακεδονίας»
Αντίστοιχη είναι η συμπεριφορά του Μάκη Βορίδη. Πριν από την ψήφιση της συμφωνίας ο σημερινός υπουργός Επικρατείας έκανε λόγο ενώπιον της εθνικής αντιπροσωπείας για «ξεπούλημα της Μακεδονίας». Αγνοώντας τα διπλωματικά τετελεσμένα που διαμορφώθηκαν –κυρίως– από τη ΝΔ αλλά και τη «γραμμή» του κόμματός του υπογράμμισε: «Στη ΝΔ δεν υπάρχει ούτε ένας ο οποίος να ευχόταν ή να ευχήθηκε οποιαδήποτε στιγμή την επίλυση του θέματος αυτού με παραχώρηση της Μακεδονίας μας. Ούτε ένας!». «Ο Τσίπρας το έκανε αυτό. Είστε μόνοι σας στην Ιστορία σε αυτό. Καμία εθνική γραμμή. Καμία εθνική συναίνεση. Καμία εθνική πολιτική» είπε και έκανε λόγο για «κυβέρνηση εθνικής μειοδοσίας».
Πριν ο αντ’ αυτού τού πρωθυπουργού δώσει άλλη εξήγηση από αυτήν της Ντ. Μπακογιάννη για τους λόγους που οδήγησαν στη μη κύρωση των τριών μνημονίων συνεργασίας την περίοδο 2019-23, σε συνέντευξή του στα Παραπολιτικά 90,1 κάλεσε επί της ουσίας τη Βόρεια Μακεδονία να συμμορφωθεί σε όσα περιλαμβάνονται στη συμφωνία. Μπορεί να απέφυγε να αποκαλέσει τη Βόρεια Μακεδονία με το όνομά της, όμως υποστήριξε πως «εάν η πλευρά των Σκοπίων θέλει να αποστεί από το θέμα της ονομασίας, αντιλαμβανόμαστε πως υπάρχει θέμα διεθνούς αναγνωρίσεως του κράτους». Συνάγεται, λοιπόν, πως ο Μ. Βορίδης κάλεσε –διά της απειλής– τους γείτονες να εφαρμόσουν τα συμφωνηθέντα, ενώ ειρωνικά σχόλια προκάλεσε στους διαδρόμους της Βουλής ότι δεν θέλησε να σηκώσει το ακροδεξιό γάντι του Κυριάκου Βελόπουλου για την ακύρωση της συμφωνίας.
Aδ. Γεωργιάδης
«Τα δώσατε όλα»
Από την αναδρομή δεν θα μπορούσε να λείπει ο Αδ. Γεωργιάδης. Κατά την τοποθέτησή του στην κοινοβουλευτική διαδικασία πριν από την ψήφιση της συμφωνίας ο αντιπρόεδρος της ΝΔ που ως στέλεχος του ΛΑΟΣ έσερνε τα εξ αμάξης στον Κώστα Καραμανλή κατηγορώντας τον πως «ξεπούλησε τη Μακεδονία» κατηγορούσε με το γνωστό… μειλίχιο ύφος τον ΣΥΡΙΖΑ: «Ησασταν έτοιμοι να κάνετε όχι συμβιβασμό, αλλά να τα δώσετε όλα, όπως και τα δώσατε».
«Εμείς δεν θέλουμε το όνομα Μακεδονία και αν φτάσουμε να δεχτούμε ως συμβιβασμό αυτό, το κάνουμε ως επώδυνο συμβιβασμό. Και αυτή ήταν η έννοια της προτάσεως του Κώστα Καραμανλή στο Βουκουρέστι, ως συμβιβασμό, όχι ως επιθυμία» είπε, αποδεικνύοντας την έξη του στις πολιτικές κυβιστήσεις.
Ξεχνώντας ότι δεν άφησε συλλαλητήριο που να μην έδωσε το «παρών», ο Αδ. Γεωργιάδης με την ιδιότητα του υπουργού Ανάπτυξης υπέγραψε ένα από τα μνημόνια συνεργασίας που αρνείται να κυρώσει η κυβέρνηση για να μη διαταραχτούν (περαιτέρω) οι ρευστές ισορροπίες με τον Αντ. Σαμαρά. Ενδιαφέρον έχει ότι στο μνημόνιο που συνυπογράφει ο σημερινός υπουργός Υγείας σημειώνεται πως αυτό «θα συμβάλει καθοριστικά στην προώθηση των διμερών οικονομικών σχέσεων, καθώς και στη διασφάλιση των ελληνικών συμφερόντων στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας».
Σε επίπεδο δηλώσεων ο κ. Γεωργιάδης ανέλαβε τον ρόλο να εκφράσει τη σκληρή «γραμμή», λέγοντας: «Δεν υπάρχει αμφιβολία αν ο Μίτσκοσκι γίνει πρωθυπουργός και συνεχίσει έτσι ότι ο Μητσοτάκης θα καταγγείλει τη Συμφωνία των Πρεσπών. Σύμφωνα με το άρθρο 19 προβλέπεται αυτό αν υπάρξει παραβίαση. Αν η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας καταπατήσει τη συμφωνία, η κυβέρνηση της Ελλάδας θα κάνει ό,τι προβλέπεται». Βέβαια, όπως προαναφέρθηκε, κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στον Σκάι φρόντισε να διευκρινίσει ότι η διαδικασία της καταγγελίας είναι δύσκολη.
Ν. Παναγιωτόπουλος
«Είμαι Ελληνας Μακεδόνας»
«Είμαι Ελληνας Μακεδόνας και ομιλώ την ελληνική γλώσσα. Αυτό είναι στοιχείο της εθνικής μου συνείδησης και η εθνική μου συνείδηση είναι στοιχείο της ψυχής μου» είχε πει κατά τη συζήτηση της πρότασης δυσπιστίας που είχε καταθέσει η ΝΔ τον Ιούνιο του 2018 ο Ν. Παναγιωτόπουλος. Οντας υπουργός Εθνικής Αμυνας την περίοδο 2019-23, υπέγραψε και εκείνος με τη σειρά του μνημόνιο συνεργασίας με τη Βόρεια Μακεδονία, γεγονός που αποδεικνύει πως «τηρεί και τιμά» τη συμφωνία. Μετά τις προκλητικές δηλώσεις της Σιλιάνοφσκα ανέλαβε ρόλο «λαγού», όντας ο πρώτος που άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο καταγγελίας της συμφωνίας. Ωστόσο έσπευσε να προσθέσει: «Δεν πιστεύω ότι καλή τη πίστει αυτή είναι η πρόθεση της ελληνικής πλευράς αυτήν τη στιγμή».
Διαβάστε επίσης
Οι μισθωτοί έχασαν €10 δισ. με πρωθυπουργό Μητσοτάκη
Πλημμύρες Θεσσαλία: Αγρότες μηνύουν Αγοραστό, Κικίλια και Τριαντόπουλο
