Η «Furiosa» του Τζορτζ Μίλερ θα μαρσάρει με φόρα σε λίγες ημέρες στο κόκκινο χαλί των Καννών, λίγο προτού βγει και στις ελληνικές αίθουσες.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 ο κόσμος δεν ένιωθε καθόλου ασφαλής. Οι προβλέψεις για την καταστροφή του πλανήτη είχαν ήδη αρχίσει να διατυπώνονται ξεκάθαρα. Η ανησυχία για μια πυρηνική καταστροφή ως απόρροια του Ψυχρού Πολέμου μπορεί να μην ήταν τόσο έντονη όσο στα 60s, όμως τα σενάρια για τις ολέθριες συνέπειες των γεωπολιτικών παιχνιδιών στη διεθνή σκακιέρα (πόλεμος στο Βιετνάμ, πετρελαϊκή κρίση, Ισλαμική Επανάσταση στο Ιράν κ.ά.) έδιναν τροφή για ακόμη πιο ακραίες και δυστοπικές καταστάσεις σχετικά με το μέλλον της ανθρωπότητας στη νέα δεκαετία που πλησίαζε.
Το «Mad Max» ήταν ένα φιλμ που γυρίστηκε χωρίς μεγάλες προσδοκίες και γεννήθηκε στο μυαλό του άγνωστου τότε 34χρονου Αυστραλού –με ελληνικές ρίζες από τα Κύθηρα– σκηνοθέτη Τζορτζ Μίλερ (Μηλιώτης είναι το πατρικό του), ο οποίος είχε σπουδάσει ιατρική. Μάλιστα ασκούσε το επάγγελμα του γιατρού για επείγοντα περιστατικά σε δημόσιο νοσοκομείο του Σίδνεϊ και χάρη στα χρήματα που κέρδιζε από εκεί κατάφερε να ολοκληρώσει το φιλμ, που κόστισε μόλις 350.000 δολάρια. Το έργο εκείνο ήταν το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Μίλερ στις μεγάλου μήκους ταινίες (είχε κάνει τρία μικρού μήκους φιλμ μεταξύ 1971-73) και είχε πρωταγωνιστή έναν παντελώς άγνωστο ηθοποιό ονόματι Μελ Γκίμπσον. Ο 23χρονος Γκίμπσον, που ως τότε είχε κάνει μόλις μία ταινία («The summer city» του Φιλ Αβαλον), βρέθηκε τυχαία στην οντισιόν για τον ρόλο καθώς συνόδευε ένα φίλο του ηθοποιό. Ο αστικός μύθος θέλει τον Μίλερ να επιλέγει τον Γκίμπσον για τον πρωταγωνιστικό ρόλο χάρη στο μαυρισμένο μάτι που είχε από καβγά σε μπαρ το προηγούμενο βράδυ, ενώ ο φίλος του Στιβ Μπίσλεϊ πήρε τελικά τον ρόλο του αστυνομικού φίλου του Μαξ. Το σενάριο του «Mad Max», το οποίο έγραψε ο σκηνοθέτης σε συνεργασία με τον Τζέιμς ΜακΚόσλαντ, βασιζόταν σε μια ιδέα του Μίλερ και του παραγωγού Μπάιρον Κένεντι, τον οποίο γνώρισε ο Μίλερ σε θερινά σεμινάρια κινηματογράφου στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης το 1969 και διαπίστωσε ότι είχαν κοινή αγάπη για τις ταινίες καταδίωξης με αυτοκίνητα σαν το «Μπούλιτ» ή τις exploitation ταινίες με μοτοσικλετιστές του Ρότζερ Κόρμαν. Οι δύο άντρες έγιναν κολλητοί φίλοι και γύρισαν μαζί το μικρού μήκους φιλμ «Violence in the cinema, part 1» που απέσπασε πολλά βραβεία. Σύμφωνα με τους δύο φίλους το «Mad Μax», το οποίο γύρισαν μέσα σε δώδεκα εβδομάδες, αφορά μια ιστορία κοινωνικής κατάρρευσης, δολοφονίας και εκδίκησης που διαδραματίζεται σε «λίγα χρόνια από τώρα», με τον Μίλερ να τονίζει ότι η θητεία του ως γιατρού στα επείγοντα περιστατικά του νοσοκομείου του Σίδνεϊ, όπου είδε πολλές εγχειρήσεις αλλά και ασθενείς να καταλήγουν έπειτα από άσχημα τροχαία δυστυχήματα, αποτέλεσε πηγή έμπνευσής του.
Λίγοι διάλογοι, δυστοπία και γουέστερν
Εξελίχθηκε στην αυστραλιανή ταινία με τις μεγαλύτερες εισπράξεις για πολλά χρόνια, ενώ για δεκαετίες κατείχε το ρεκόρ Γκίνες της πιο κερδοφόρας ταινίας που γυρίστηκε ποτέ, καθώς οι εισπράξεις της ξεπέρασαν τα 100 εκατ. δολάρια. Η Warner συμφώνησε με τον Μίλερ για τη συνέχεια της περιπέτειας, που διαδραματίζεται σε ένα αποκαλυπτικό σκηνικό με μπάτζετ 4,5 εκατ. δολαρίων. «Πάντα οραματιζόμουν το φιλμ χωρίς καν διαλόγους, σαν ταινία του Μπάστερ Κίτον» αναφέρει ο Μίλερ, που στο δεύτερο μέρος έδωσε στον Γκίμπσον μόλις δεκαέξι αράδες διαλόγου σε ολόκληρη την ταινία. Μάλιστα οι δύο από αυτές ήταν: «Ηρθα μόνο για τη βενζίνη».
Το δεύτερο «Μad Μαx», που για αρκετούς είναι το κορυφαίο του franchise, αποτελεί μια ελεγεία γύρω από τη μυθολογία του γουέστερν. Εδώ ο Τζορτζ Μίλερ αποστασιοποιείται από το οικογενειακό δράμα του ήρωα (στο πρώτο φιλμ ο Μαξ Ροκατάνσκι έχει βιώσει τον απόλυτο εφιάλτη βλέποντας τη συμμορία μοτοσικλετιστών να σκοτώνει την οικογένειά του) και πετυχαίνει να οικοδομήσει μια δυστοπική κοινωνία που θυμίζει σκηνικό αποκάλυψης στις εσχατιές της Αυστραλίας. Το σαλεμένο βλέμμα του Γκίμπσον ταυτίζεται άψογα με εκείνο του άτυχου ήρωα, ο οποίος έχοντας απολέσει το τελευταίο ψήγμα ανθρωπιάς απλώς περιφέρεται σαν νεκροζώντανος στον μετα-αποκαλυπτικό κόσμο όπου ζει. Ο απόλυτος μηδενισμός της ιστορίας και το περίσσευμα βίας στις σκηνές δράσης οδήγησαν το φιλμ σε μέτρια εμπορική πορεία, συγκεντρώνοντας μόλις 23,66 εκατ. δολάρια από την αμερικανική αγορά. Ομως η καλλιτεχνική επιτυχία του ανάγκασε τους παραγωγούς να δώσουν το πράσινο φως για τη δημιουργία και τρίτου φιλμ («Mad Max: Απόδραση από το βασίλειο του κεραυνού»), το οποίο συν-σκηνοθέτησε ο Μίλερ με τον Τζορτζ Ογκιλβι. Εδώ συναντάμε την πιο μέτρια (η σφυρηλάτηση των δεσμών που θα επανενώσουν τον ήρωα με το ανθρώπινο είδος είναι οριακά αφελής) και μάλλον άνευρη ταινία της σειράς, που κόστισε 10 εκατ. δολάρια και συγκέντρωσε περίπου 37 από τις αμερικανικές αίθουσες. Το τρίτο μέρος της τριλογίας του «Μad Μαx» αντανακλά μεν ανάγλυφα το κλίμα του ριγκανισμού – θατσερισμού με την επιστροφή στον συντηρητισμό και τον νεοφιλελευθερισμό, αλλά δεν προσφέρει κάποιο νέο στοιχείο στη μυθολογία του περιπλανώμενου ήρωα. Θα χρειαστεί να περάσουν τριάντα χρόνια για να επιστρέψει και πάλι ο Μαξ στους αχανείς δρόμους του ζοφερού μέλλοντος και της μηχανοκίνητης περιπέτειας.
Χωρίς Μελ Γκίμπσον, αλλά με τεχνολογία
Ο Μίλερ θεωρούσε ότι είχε ξεμπερδέψει με τον ήρωά του όταν στα μέσα του 2000 η ιδέα της αναβίωσης του καρφώθηκε στο μυαλό βλέποντας τη δυστοπία του μέλλοντος να γίνεται όλο και πιο συχνά σκηνικό δράσης σε ταινίες και σειρές. Το πρότζεκτ ανακοινώθηκε και μάλιστα με τον τίτλο «Fury road», η συμμετοχή του Μελ Γκίμπσον ήταν βασικό προαπαιτούμενο τόσο για τον σκηνοθέτη όσο και τους παραγωγούς (που είχαν δώσει το πράσινο φως για μπάτζετ της τάξης των 100 εκατ. δολαρίων) και το σενάριο είχε ήδη πάρει μορφή. Ομως το 2006 ο Μίλερ ανακοίνωσε ότι ο Γκίμπσον, που δεν είχε απλώς μεγαλώσει αλλά πάλευε με τα δικά του δαιμόνια, δεν θα υποδυόταν τελικά τον μοναχικό ήρωα και βρισκόταν σε αναζήτηση του νέου Μαξ. Τον Οκτώβρη του 2009 τα γυρίσματα ξεκίνησαν στη Νέα Ουαλία με την επιλογή του Τομ Χάρντι ως Μαντ Μαξ (αλλά και την προσθήκη της Σαρλίζ Θέρον) να αφήνει άπαντες ικανοποιημένους, ενώ στο νέο σενάριο που ανέλαβε ο Βρετανός κομίστας Μπρένταν ΜακΚάρθι (εισάγοντας νέους χαρακτήρες και πλοκή) μπήκε στην ομάδα των συνεργατών και το όνομα του Ελληνα Νίκου Λαθούρη, ο οποίος συμμετείχε ως ηθοποιός στο πρώτο «Μad Μαx». Υστερα από μια μακρόχρονη παύση λόγω ισχυρών βροχοπτώσεων που έπληξαν τη Νέα Ουαλία, η παραγωγή μετέφερε το 2011 τα γυρίσματα στη Ναμίμπια, όπου οι συνθήκες ήταν ζόρικες (υψηλές θερμοκρασίες και ανυδρία μετέτρεπαν το γύρισμα σε οδύσσεια). Το τελικό αποτέλεσμα ήταν κάτι παραπάνω από εντυπωσιακό, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας, ενώ γνώρισε τεράστια εμπορική (πάνω από 380 εκατ. δολάρια εισπράξεις) αλλά και καλλιτεχνική επιτυχία, καθώς απέσπασε 6 Οσκαρ το 2016! Για τη συνέχεια του φιλμ ο Μίλερ επέλεξε να εστιάσει στην προσωπικότητα της Φουριόσα. Οχι τόσο από την ανάγκη της εποχής να αναδείξει ένα γυναικείο χαρακτήρα ως μοντέλο ενδυνάμωσης και κυριαρχίας όσο από την πρόκληση «να ανακαλύπτεις την πραγματική σου ταυτότητα μέσα από ακραίες καταστάσεις», όπως λέει χαρακτηριστικά ο σκηνοθέτης. «Το προηγούμενο φιλμ αφορούσε μια ιστορία που εκτυλίσσεται σε δυο τρεις μέρες, ενώ εδώ έχουμε να κάνουμε με μια οδύσσεια 26 ετών που αφορά τη ζωή αυτής της γυναίκας» λέει ο Μίλερ και συνεχίζει: «Σε όποια περίσταση κι αν βρίσκεσαι στον κόσμο, είναι αυτές οι καταστάσεις που τείνουν να αποκαλύπτουν ποιος είσαι. Κάθε άτομο αποκαλύπτεται από τον τρόπο που αντιμετωπίζει κρίσιμες καταστάσεις. Αυτή είναι η ουσία του δράματος. Και τι καλύτερο από το να αφηγηθείς μια τέτοια ιστορία σε έναν δυστοπικό, μετα-αποκαλυπτικό κόσμο; Αυτό με οδήγησε στην ιστορία της Φουριόσα, η οποία είναι από τα παιδιά που καταφέρνουν να βρουν τον δρόμο τους στον κόσμο χωρίς να ξεπεραστούν και να καταστραφούν. Και πάντα το θαύμαζα αυτό». Για την επιλογή της Ανια Τέιλορ-Τζόι στον ρόλο της νεαρής Φουριόσα ο σκηνοθέτης αναφέρει πως την πρωτοπρόσεξε στο «Witch», αλλά μόλις την είδε να παίζει στο «Μια νύχτα στο Σόχο» πείστηκε πως αυτή είναι η ηρωίδα του. «Οταν την είδα στο “Σόχο” σκέφτηκα πως υπάρχει κάτι πολύ αποφασιστικό στον χαρακτήρα της. Είχε μεγάλη ακρίβεια σωματικά αλλά και συναισθηματικά. Οταν μιλούσαμε για το σενάριο έμαθα όλα αυτά τα πράγματα για εκείνη. Οπως και η Σαρλίζ, εκπαιδεύτηκε στο μπαλέτο. Επίσης οδηγούσε μοτοσικλέτες σε νεαρή ηλικία και ούτω καθεξής, ενώ πήρε πολλά ρίσκα όταν ήταν πολύ νέα. Αυτή λοιπόν ήταν η Φουριόσα μας και δεν υπήρχε καμιά αμφιβολία γύρω από αυτό».
INF0
H «Furiosa» θα κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στις Κάννες και θα βγει στις ελληνικές αίθουσες στις 30 Μαΐου
«Μad Μax! Ο εκδικητής της νύχτας» (1979)
Στη γη του κοντινού μέλλοντος ο κοινωνικός ιστός καταρρέει δίχως προφανή εξήγηση και οι συγκρούσεις μεταξύ των συμμοριών μοτοσικλετιστών και της αστυνομίας οδηγούν σε χάος. Ο μέχρι πρότινος φιλήσυχος αστυνομικός Μαξ Ροκατάνσκι αναζητά την εκδίκηση όταν μια συμμορία σκοτώνει τον καλύτερο φίλο του, τη σύζυγό του και το παιδί τους.
«Μad Μax 2: Εκδικητής πέρα από τον νόμο» (1982)
Στην κατεστραμμένη από πυρηνικό ολοκαύτωμα γη ο «σαλεμένος Μαξ» περιφέρεται χωρίς προορισμό παρέα με τον σκύλο του (τον αποκαλεί Dog) προς αναζήτηση νερού, τροφής και βενζίνης προκειμένου να επιβιώσει. Ομως τον εντοπίζει ομάδα μηχανόβιων εγκληματιών που βάζει στόχο να αρπάξει το τουρμποκίνητο όχημά του.
«Μad Μax: Απόδραση από το βασίλειο του κεραυνού» (1985)
Στην έρημη και γεμάτη ξηρασία γη ο Μαξ φτάνει στην παράξενη Μπάτερταουν, που διοικείται από τη σκληρή και αυταρχική Θεία, η οποία οραματίζεται να φτιάξει από το σημείο μηδέν ένα νέο πολιτισμό. Κι ενώ ο ήρωας πείθεται από τα λόγια της και τη βοηθά να πολεμήσει τους εχθρούς της, στη συνέχεια ανακαλύπτει ότι οι προθέσεις της δεν είναι και τόσο αγνές.
«Mad Max: Ο δρόμος της οργής» (2015)
Οι πόλεμοι για το νερό συνεχίζονται στη διαλυμένη από τους θερμοπυρηνικούς πολέμους γη. Ο Μαξ φυλακίζεται από τους μαχητές του Αθάνατου Τζο στο εφιαλτικό Κάστρο αλλά καταφέρνει να αποδράσει και μαζί με τη στρατηγό Φουριόσα φυγαδεύουν τις καλύτερες «αναπαραγωγούς» του Τζο προς την ελευθερία και την ελπίδα του Πράσινου Mέρους.
«Furiosa» (2024)
Το σενάριο μας ταξιδεύει στο σκληρό παρελθόν της ηρωίδας που ενσάρκωσε η Σαρλίζ Θέρον στο προηγούμενο φιλμ. Τη Φουριόσα στη νεαρότερη ηλικία της υποδύεται η Ανια Τέιλορ-Τζόι, στην ιστορία που ξεκινά με την απαγωγή της από το Πράσινο Παλάτι των Πολλαπλών Μητέρων και την αιχμαλωσία της από την Ορδή των Μηχανόβιων, αρχηγός της οποίας είναι ο πολέμαρχος Ντεμέντους (Κρις Χέμσγουορθ).