Στη δυστυχία περισσότεροι από 250 εκατομμύρια άνθρωποι λόγω της Covid-19
Σχεδόν δέκα μήνες μετά την εμφάνισή της, η Covid-19 όχι μόνο έχει βάλει φρένο σε κάθε προοδευτική δράση, αλλά εκτίναξε την ανεργία, ενίσχυσε τις ανισότητες, έφερε δυστυχία και οδήγησε στην πείνα και τη φτωχοποίηση έναν ολόκληρο πλανήτη. Περίπου 270 εκατομμύρια άνθρωποι ενδέχεται να υπέφεραν από οξεία διατροφική ανασφάλεια ως το τέλος του 2020 σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, αύξηση της τάξεως του 82% σε σχέση με ό,τι είχε καταγραφεί πριν από την πανδημία. Την ίδια ώρα το πρόγραμμα επισιτισμού του ΟΗΕ κρούει το καμπανάκι προβλέποντας ότι ο αριθμός όσων δεν θα έχουν να φάνε είναι αρκετά πιθανό να διπλασιαστεί το 2021. Σε μια άλλη ζοφερή πρόβλεψη, η Παγκόσμια Τράπεζα υπολογίζει ότι το 2021 επιπλέον 6 εκατ. άνθρωποι θα περάσουν στη φτώχεια με εισόδημα μικρότερο των 5,5 δολαρίων (4,5 ευρώ) ημερησίως, που είναι και το όριο.
«Γυρίσαμε 25 χρόνια πίσω»
Η εμφάνιση του κορονοϊού κατάφερε σε μόνο λίγους μήνες να γκρεμίσει δεκαετίες προσπαθειών βελτίωσης και ανάπτυξης σε τομείς όπως η οικονομία, η υγεία και η παιδεία. Η επιβολή του lockdown πάγωσε ολόκληρες οικονομίες και οδήγησε στην ανεργία εκατομμύρια ανθρώπους, οι οποίοι πασχίζουν πλέον καθημερινά για να τα βγάλουν πέρα, σχηματίζοντας ατέλειωτες ουρές έξω από τα συσσίτια.
«Εχουμε γυρίσει περίπου 25 χρόνια πίσω σε περίπου 25 εβδομάδες» παρατηρεί το φιλανθρωπικό Ιδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς στην έκθεση «Goalkeepers 2020». Υστερα από δεκαετίες συνεχούς προόδου το 2020 σχεδόν 37 εκατ. άνθρωποι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, με λιγότερο από 1,9 δολάριο (1,55 ευρώ) την ημέρα. Και στις ακριβές περιοχές, που είναι συνώνυμες με την πολυτέλεια, τα σημάδια της πανδημίας είναι εμφανή στην καθημερινότητα των πολιτών.
Μακριά από τη χολιγουντιανή λάμψη, το lockdown ανέτρεψε ολοκληρωτικά τη ζωή των κατοίκων του Λος Αντζελες. Δεκάδες νοικοκυριά έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα, με τον κορονοϊό να ξυπνά μνήμες από την εποχή της Μεγάλης Υφεσης. Την ίδια ώρα εκατοντάδες άποροι στήνονται καθημερινά έξω από τις τράπεζες τροφίμων και τα κέντρα παροχής βοήθειας στην οικονομική πρωτεύουσα της Ιταλίας, το Μιλάνο, για ένα πιάτο φαγητό. Το κέντρο παροχής βοήθειας της Pane Quotidiano εξυπηρετεί καθημερινά πάνω από 1.700 άτομα. «Στις ουρές υπάρχουν άστεγοι αλλά και άνεργοι, κυρίως άντρες. Σχεδόν όλοι τους έχουν μείνει χωρίς εισόδημα λόγω της πανδημίας» επισημαίνει ο εκπρόσωπος της οργάνωσης Λουίτζι Ρόσι.
Στη Βρετανία την περίοδο Απριλίου – Ιουνίου 4.227 άστεγοι κοιμούνταν στον δρόμο, εκ των οποίων το 63% κοιμόταν για πρώτη φορά έξω, σύμφωνα με τα στοιχεία της Περιφερειακής Διοίκησης Μείζονος Λονδίνου, ποσοστό κατά 77% υψηλότερο σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι.
Αντίκτυπος στα παιδιά
Ακόμη μεγαλύτερος είναι ο αντίκτυπος της πανδημίας στα παιδιά και στην εκπαίδευσή τους. Το λουκέτο που μπήκε στα περισσότερα σχολεία, με μεγάλο ποσοστό παιδιών να μην έχουν τον κατάλληλο υλικοτεχνικό εξοπλισμό για να συνεχίσουν εξ αποστάσεως την εκπαίδευσή τους, μειώνει τον μαθησιακό τους βίο και οξύνει τις ανισότητες. Σύμφωνα με τη UNICEF, οι οικογένειες 1,3 δισ. παιδιών ηλικίας 3 με 17 ετών σε όλο τον πλανήτη δεν διαθέτουν κανένα είδος σύνδεσης στο διαδίκτυο.
Το πρόβλημα είναι εντονότερο στις υπανάπτυκτες χώρες. Ερευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) διαπίστωσε ότι τον περασμένο Αύγουστο τα σχολεία λειτουργούσαν κανονικά μόνο σε έξι από τις 39 χώρες της Αφρικής. Στην Κένυα τα σχολεία παραμένουν κλειστά τουλάχιστον εδώ και τρεις μήνες, χωρίς να είναι γνωστό πότε θα ανοίξουν πάλι.
«Η ακραία φτώχεια στερεί από εκατοντάδες εκατομμύρια παιδιά την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους όσον αφορά τη σωματική και γνωστική ανάπτυξη και απειλεί την ικανότητά τους να βρουν καλές δουλειές στην ενηλικίωση» επισημαίνει η διευθύντρια της Παγκόσμιας Πρακτικής για τη Φτώχεια και την Ισότητα της Παγκόσμιας Τράπεζας Καρολίνα Σάντσεζ-Πάραμο.
Μηδαμινή βοήθεια
Ακόμη όμως κι αν τα εμβόλια δώσουν τη λύση στο πρόβλημα του κορονοϊού και η οικονομική ανάπτυξη αρχίσει να επιστρέφει σταδιακά ύστερα από ένα με δύο χρόνια, όπως συμβαίνει συνήθως έπειτα από μεγάλες καταστροφές, δεν θα γνωρίσουν όλες οι χώρες την ίδια ανάπτυξη. Στις αναπτυσσόμενες η ύφεση μπορεί να διαρκέσει ακόμη και χρόνια. Για την υποσαχάρια Αφρική, για παράδειγμα, το ΔΝΤ προβλέπει συρρίκνωση 3,2% της οικονομίας για το 2020 και υποτονική ανάκαμψη 3,4% την επόμενη χρονιά. Για τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ευρώπης και της κεντρικής Ασίας η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει συρρίκνωση 4,4% για το 2020, τη βαθύτερη ύφεση από την εποχή της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008.
Αν και μερικές από τις πλουσιότερες χώρες, διεθνή φιλανθρωπικά ιδρύματα και οργανισμοί έχουν δωρίσει ορισμένα κονδύλια στις υπανάπτυκτες, εντούτοις δεν επαρκούν. Το ΔΝΤ έχει εκταμιεύσει πάνω από 30 δισ. δολάρια και έχει ήδη παράσχει έκτακτη χρηματοδότηση σε 75 χώρες του πλανήτη από τον περασμένο Μάρτιο. Ο ΟΗΕ συγκέντρωσε μόλις 17 δισ. δολάρια για τη χρηματοδότηση των ανθρωπιστικών επιχειρήσεων για το 2020, ποσό πολύ χαμηλότερο από το αναμενόμενο. Για το 2021 ο ΟΗΕ ανέβασε ακόμη παραπάνω τον πήχη στα 35 δισ. δολάρια, ελπίζοντας ότι οι φορείς χάραξης πολιτικής θα βάλουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη, θα βοηθήσουν όσους ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας και θα βρουν τρόπους να κάνουν τις φτωχότερες χώρες πιο ανθεκτικές σε μελλοντικά σοκ.
