Μία αλλαγή των ισορροπιών στην Μέση Ανατολή υπέρ του Καΐρου «βλέπει» ο αρθρογράφος των Financial Times, Νικ Μπάτλερ, ο οποίος υποστηρίζει ότι η Αίγυπτος θα παίξει ρόλο – κλειδί στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της ανατολικής Μεσογείου. Το ίδιο είχε υποστηρίξει και το κύριο άρθρο της εφημερίδας πριν μερικές ημέρες, όταν χαρακτήριζε την Αίγυπτο «την πιο βιώσιμη οδό πολιτικά» για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων.
Ο Νικ Μπάτλερ, ο οποίος είναι επισκέπτης καθηγητής στο πανεπιστήμιο King του Λονδίνου και έχει διατελέσει επί πολλά χρόνια στέλεχος της πετρελαϊκής εταιρείας BP, εξηγεί ότι οι ενεργειακές φιλοδοξίες της Αιγύπτου έχουν μεγάλες πιθανότητες να πραγματοποιηθούν. Ο αρθρογράφος αναφέρει δύο βασικούς λόγους: την γεωγραφική θέση αλλά και τις υπάρχουσες υποδομές για το φυσικό αέριο στην Αίγυπτο.
«Η γεωγραφία είναι πεπρωμένο. Η τοποθεσία ενός κράτους καθορίζει τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες του. Εάν το Κουρδιστάν για παράδειγμα δεν περιτριγυριζόταν αποκλειστικά από ξηρά θα ήταν ένα πλήρως ανεξάρτητο κράτος. Η ευκαιρία της Αιγύπτου είναι ότι βρίσκει τον εαυτό της στο σταυροδρόμι ενός αναδυόμενου διεθνούς εμπορίου φυσικού αερίου», γράφει ο Νικ Μπάτλερ, ο οποίος διετέλεσε ανώτερος σύμβουλος πολιτικής του Βρετανού πρωθυπουργού, Γκόρντον Μπράουν.
Από τον περασμένο Δεκέμβριο ξεκίνησε η εκμετάλλευση του γιγαντιαίου κοιτάσματος Ζορ, το οποίο περιέχει περίπου 30 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου και βρίσκεται 150 χλμ από τις αιγυπτιακές ακτές. Αυτό σημαίνει ότι η Αίγυπτος μπορεί να αυτονομηθεί ενεργειακά και να πάψουν τα μπλακ άουτ που βυθίζουν συχνά στο σκοτάδι μεγάλες περιοχές της χώρας. Αυτή στη στιγμή το 70% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας παράγεται από φυσικό αέριο.
Το κοίτασμα είναι μαγνήτης διεθνών επενδύσεων στην Αίγυπτο, η οποία δεν αποκλείεται να προχωρήσει σε νέο γύρο αδειοδοτήσεων προς τα τέλη του χρόνου. Ήδη ο κρατικός ρωσικός κολοσσός Rosneft έχει αγοράσει δικαιώματα και ο αμερικανικός πετρελαϊκός γίγαντας ExxonMobil εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να επενδύσει.
Η σταθερότητα του καθεστώτος του προέδρου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, η ανάπτυξη της διώρυγας του Σουέζ, η οποία παραμένει η φθηνότερη οδός για την μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου και οι καλές σχέσεις του Καΐρου με τους γείτονες του συνηγορούν ότι η Αίγυπτος μπορεί να γίνει ένα νέο ενεργειακό κέντρο για την μεταφορά και εκμετάλλευση των υπόλοιπων κοιτασμάτων της ανατολικής Μεσογείου.
«Ταυτόχρονα είναι προφανές ότι δεν υπάρχει άλλη βιώσιμη οδός εξαγωγής για το φυσικό αέριο από το γιγαντιαίο κοίτασμα Λεβιάθαν στα ισραηλινά ύδατα, ανοιχτά της Χάιφα ή για το μικρότερο κοίτασμα της Αφροδίτης ανοιχτά της Κύπρου. Η ιδέα ενός μεγαλύτερου υποθαλάσσιου αγωγού που θα διασχίζει την Μεσόγειο από το Ισραήλ και την Κύπρο μέχρι την Ελλάδα αγνοεί πολλά δεδομένα: το κόστος σε μία εποχή που οι τιμές φυσικού αερίου βρίσκονται χαμηλά, η απουσία ενός δικτύου στην Ελλάδα που θα την συνδέει με τις βασικές αγορές της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης και το πιο σημαντικό, η πολυπλοκότητα των υποθαλάσσιων συνθηκών. Όλα αυτά βάζουν την Αίγυπτο στην καρδιά της εμπορικής ανάπτυξης του φυσικού αερίου (ίσως και του πετρελαίου) της ανατολικής Μεσογείου», υπογραμμίζει ο Νικ Μπάτλερ.
Μεγάλος χαμένος, σύμφωνα με τον αρθρογράφο, είναι η Τουρκία, που δεν έχει καταφέρει να πείσει την Ευρώπη και το Ισραήλ ότι αποτελεί έναν σταθερό και αξιόπιστο εταίρο. «Η Τουρκία κατέστρεψε την ευκαιρία να προσφέρει μία οδό εξαγωγών για το φυσικό αέριο από την Κύπρο, καθώς προσπάθησε να συνδέσει το εμπόριο με την επίλυση της μακροχρόνιας εδαφικής διαίρεσης. Οι σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας έχουν επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια και φαίνεται απίθανο τώρα για το Ισραήλ να εμπιστευτεί το εμπόριο φυσικού αερίου του στον έλεγχο μίας κυβέρνησης, της οποίας ο ηγέτης έχει περιγράψει, σύμφωνα με το Al Jazeera, το Ισραήλ ως ‘’ένα κράτος-τρομοκράτη’’», καταλήγει ο Νικ Μπάτλερ.
