Τα στοιχεία για το ΑΕΠ τρίτου τριμήνου που έδωσε στη δημοσιότητα η ΕΛΣΤΑΤ την περασμένη εβδομάδα ήταν γρίφος. Αν τα θεωρήσουμε σωστά, έδειξαν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας (που στο δεύτερο τρίμηνο «κάλπαζε» με 7,1%) βυθίστηκε το τρίτο τρίμηνο σε 2,8%, ενώ σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο 2022 το ΑΕΠ τρίτου τριμήνου παρουσίασε μείωση κατά 0,5%. Μια μείωση όχι μόνο ανησυχητική αλλά και απρόσμενη, αφού με βάση τα ιστορικά δεδομένα της χώρας το ΑΕΠ τρίτου τριμήνου, που περιλαμβάνει τους μήνες Ιούλιο ως Σεπτέμβριο, δηλαδή την κορύφωση της τουριστικής περιόδου, συνιστά το πιο δυνατό του έτους.
Η ΕΛΣΤΑΤ απέδωσε τη μείωση του ΑΕΠ στις αυξημένες εισαγωγές λόγω των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου και στις αυξημένες επιδοτήσεις στο ρεύμα που δόθηκαν το τρίτο τρίμηνο. Τα δύο αυτά μεγέθη αντιπροσώπευαν ποσό 2,7 δισ. ευρώ, το οποίο αφαιρέθηκε από το ΑΕΠ. Από την άλλη μεριά, όμως, αναρωτιέται κανείς: εφόσον οι επιδοτήσεις δόθηκαν σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, δεν θα έπρεπε να έχουν μετατραπεί σε ιδιωτική κατανάλωση και κάπου να εμφανίζονται; Αυτό δεν ισχύει. Αντίθετα, στο τρίτο τρίμηνο η ιδιωτική καταναλωτική δαπάνη εμφανίζεται μειωμένη κατά 0,1% σε σχέση με το δεύτερο. Και πώς γίνεται να μειώνεται η καταναλωτική δαπάνη όταν ο πληθωρισμός τρέχει με 12%; Θα μπορούσε να γίνει μόνο αν έχει αρχίσει ήδη από το καλοκαίρι μια τεράστια μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης λόγω μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος. Κι αν πάλι ληφθεί υπόψη ότι σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος οι τουριστικές εισπράξεις στο εννιάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2022 έφτασαν τα 15,6 δισ. ευρώ και ήταν μόνο 3,6% χαμηλότερες έναντι του έτους-ορόσημο 2019, είναι αδύνατο να καταλάβει κανείς πού τέλος πάντων εξαφανίστηκαν φέτος τα τόσα δισ. του τουρισμού…
Αν και ο Χρήστος Σταϊκούρας στην επίσημη δήλωσή του δεν το αναγνώρισε –αντίθετα, έκανε ξανά λόγο περί «αντοχής της ελληνικής οικονομίας» με το σκεπτικό ότι έστω κι αυτή η απογοητευτική ανάπτυξη του τρίτου τριμήνου ήταν καλύτερη του ευρωπαϊκού μέσου όρου (2,3%)–, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκάλεσαν ισχυρή απογοήτευση στο υπουργείο Οικονομικών καθώς έρχονταν σε αντίθεση με τα υπεραισιόδοξα μηνύματα που εξέπεμπε τον τελευταίο καιρό περί «υπεραπόδοσης της οικονομίας».
Παρά το μεγάλο «φρενάρισμα» του ΑΕΠ πάντως, το κυβερνητικό σχέδιο για ένα πακέτο νέων «μέτρων ενάντια στην ακρίβεια» ύψους έως 1,2 δισ. ευρώ, που θα περιλαμβάνει ένα οικονομικό βοήθημα για τους ευάλωτους και τη συνέχιση της επιδότησης σε πετρέλαιο κίνησης και πετρέλαιο θέρμανσης για ακόμη δύο μήνες, δεν αλλάζει. Απλώς, αντί οι ανακοινώσεις αυτές να επενδυθούν με το στόρι της «υπεραπόδοσης της οικονομίας», θα επενδυθούν με το στόρι της «απόδοσης στην κοινωνία των υπερκερδών από τη φορολογία στις ενεργειακές εταιρείες». Αυτό θα συμβεί γιατί το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει να χρηματοδοτήσει το πακέτο με ένα υπόλοιπο 600 εκατ. ευρώ που εκτιμά ότι θα μείνει αδιάθετο από το ενεργειακό αποθεματικού ύψους 1 δισ. ευρώ, λόγω της υποχώρησης των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος κατά το τέταρτο τρίμηνο, και από έσοδα 600 εκατ. ευρώ που αναμένει ότι θα εισέλθουν στα κρατικά ταμεία μετά την ευρωπαϊκή απόφαση για φόρο 90% στα υπερκέρδη των διυλιστηρίων.
