Ο διάβολος κρύβεται… στα τεκμήρια και αποτελεί τον μεγαλύτερο πονοκέφαλο και φέτος για τα 8,9 εκατομμύρια φορολογούμενους. Καθώς ο χρόνος υποβολής των φορολογικών δηλώσεων πλησιάζει, αφού οι πληροφορίες λένε ότι το Taxis θα αρχίσει να δέχεται τα στοιχεία για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2018 στις αρχές Απριλίου, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να έχουν τα μάτια τους δεκατέσσερα.
Ειδικά όσα ζευγάρια επέλεξαν να συμπληρώσουν χωριστά φορολογικές δηλώσεις, άγαμοι, διαζευγμένοι ή χήροι, αλλά και οι φοιτητές. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ενωσης Φοροτεχνικών Ελλάδος Β. Καμπάνη, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να δείξουν μεγάλη προσοχή κατά τη συμπλήρωση των φορολογικών τους δηλώσεων καθώς η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) πρόκειται να εφαρμόσει φέτος τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ) για τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.
Που σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι θα πρέπει να δικαιολογήσουν τις πρόσθετες διαφορές φορολογητέου εισοδήματος που θα προκύψουν από την εφαρμογή των τεκμηρίων. Αν δεν το πράξουν κινδυνεύουν με ελέγχους της εφορίας, αν το πράξουν κινδυνεύουν να φορολογηθούν παραπάνω.
Η ελάχιστη δαπάνη
Η ελάχιστη τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης ανέρχεται στις 3.000 ευρώ. Και αφορά κάθε άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο φορολογούμενο ή ακόμη κάθε έγγαμο ή έγγαμη που υποβάλλει ξεχωριστή δήλωση. Το όριο ανεβαίνει στις 5.000 ευρώ για τους έγγαμους που υποβάλλουν κοινή φορολογική δήλωση. Για κάθε έξτρα ποσό από τα προαναφερόμενα όρια οι φορολογούμενοι κινδυνεύουν με αλλαγή κλιμακίου, που ισοδυναμεί με αύξηση του φορολογητέου εισοδήματος.
Προσοχή επίσης θα πρέπει να δείξουν οι φοιτητές και οι γονείς τους. Χαρακτηριστικά, αν ένας φοιτητής που σπουδάζει μακριά από το σπίτι της οικογένειάς του ενοικιάζει άλλη κατοικία και έχουν πιστωθεί στο όνομά του κατά τη διάρκεια του 2018 τόκοι καταθέσεων ποσού, έστω και 0,01 ευρώ, ή μερικές εκατοντάδες ευρώ από περιστασιακή απασχόληση, θα θεωρηθεί υπόχρεος υποβολής φορολογικής δήλωσης και η ΑΑΔΕ θα του χρεώσει τεκμήριο διαβίωσης 3.000 ευρώ συν το τεκμήριο του ενοικιαζόμενου σπιτιού. Αυτό σημαίνει ότι το αποτέλεσμα θα είναι το συνολικό ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα του φοιτητή να ξεπεράσει τις 3.000 ευρώ και να υπόκειται σε φορολόγηση.
Μάλιστα αυτό προβλέπεται σε εγκύκλιο της ΑΑΔΕ προς τις φορολογικές αρχές τον περασμένο Φεβρουάριο. Τότε κανείς δεν έδωσε σημασία, αλλά η περίοδος συμπλήρωσης των φορολογικών δηλώσεων πλησιάζει…
Μια γεύση για το τι σημαίνει υπέρβαση των εισοδημάτων τους πήραν πέρσι σχεδόν 2 εκατομμύρια φορολογούμενοι οι οποίοι για το 2018 φορολογήθηκαν για επιπλέον ποσά που δήλωσαν, ύψους σχεδόν 7 δισ. ευρώ. Εκείνοι που φορολογήθηκαν περισσότερο, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, ήταν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι. Σημειωτέον πως κάθε χρόνο όλο και περισσότεροι φορολογούμενοι πέφτουν στην παγίδα των τεκμηρίων. Το 2017 ελέω τεκμηρίων:
*206.340 ελεύθεροι επαγγελματίες πλήρωσαν επιπλέον φόρο για εισοδήματα 917 εκατ. ευρώ.
*115.570 αγρότες έπεσαν στην παγίδα των τεκμηρίων.
*697.290 μισθωτοί αναγκάστηκαν να πληρώσουν υψηλότερο φόρο, καθώς τα εισοδήματα δεν κάλυπταν τα τεκμήρια διαβίωσης.
*515.509 συνταξιούχοι είδαν τα εισοδήματά τους να αυξάνονται λόγω τεκμηρίων κατά 1,5 δισ. ευρώ και πλήρωσαν τους αναλογούντες φόρους.
*394.461 εισοδηματίες φορολογήθηκαν για μεγαλύτερα εισοδήματα ύψους 1,97 δισ. ευρώ.
Παρά την πολυετή ύφεση, τα τεκμήρια που θεσπίστηκαν το 2010 με τη σημερινή τους μορφή δεν έχουν τροποποιηθεί αντίστοιχα ώστε να συμβαδίζουν με την πραγματικότητα των εισοδημάτων και των αναγκών διαβίωσης.
Κόλπο…
Σύμφωνα με φοροτεχνικούς, το… κόλπο για να αποφύγουν οι φορολογούμενοι την έξτρα φορολογία για τα επιπλέον εισοδήματα είναι η ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών, εσόδων από πώληση περιουσιακών στοιχείων ή γονικές παροχές και δωρεές χρηματικών ποσών, οι οποίες όμως αποδεικνύονται με συμβολαιογραφική πράξη με ημερομηνία έως 31 Δεκεμβρίου 2018. Με την ανάλωση κεφαλαίου ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων επικαλούμενος εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 10, 20, 30 ή και 40 χρόνια.
Οι φορολογούμενοι μπορούν να καλύψουν και να δικαιολογήσουν τη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που προκύπτει λόγω των τεκμηρίων κυρίως με τα πραγματικά εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2018 από τους ίδιους, τη σύζυγο και τα εξαρτώμενα μέλη τα οποία απαλλάσσονται από φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης, τα επιδόματα ανεργίας, το ΕΚΑΣ, τα κέρδη από μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια, οι τόκοι από repos, έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες, τα επιδόματα επικινδυνότητας κ.λπ.
Επίσης, χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις και αποκτήθηκαν εντός του 2018 από τον φορολογούμενο. Τέτοια ποσά είναι το εφάπαξ που έλαβε ο φορολογούμενος ως συνταξιούχος, μια αποζημίωση που εισέπραξε από την ασφαλιστική του εταιρεία κ.λπ.
Κάθε έσοδο ή τίμημα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του 2018 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του.
Ποσά που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος το 2018, είτε σε ευρώ είτε σε συνάλλαγμα, εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται.
Δάνεια που έλαβε ο φορολογούμενος εντός του 2018 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους.
Ποσά που εισέπραξε το 2018 ο φορολογούμενος είτε από δωρεές είτε από γονικές παροχές.
Κέρδη από λαχεία, ΠPOΠO, Λόττο, Tζόκερ, Προκαθορισμένο Στοίχημα και λοιπά τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ.
Εισοδήματα και έσοδα που αποκτήθηκαν τα έτη προ του 2018, δεν ξοδεύτηκαν μέχρι τις 31-12-2016 και αναλώθηκαν εντός του 2018.
Σε κάθε περίπτωση, τα εισοδήματα αυτά θα πρέπει να δικαιολογούνται από κάποιο επίσημο έγγραφο.
Τα τεκμήρια αναλυτικά
Το τεκμήριο διαβίωσης για κύρια κατοικία υπολογίζεται κλιμακωτά με βάση την επιφάνειά της. Που σημαίνει μέχρι και 80 τ.μ. κύριοι χώροι 40 ευρώ ανά τ.μ. Από τα 81 τ.μ. μέχρι και τα 120 τ.μ. κύριοι χώροι 65 ευρώ ανά τ.μ. Από τα 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριοι χώροι 110 ευρώ ανά τ.μ. Από τα 201 έως και 300 τ.μ. κύριοι χώροι 200 ευρώ ανά τ.μ. και από 301 τ.μ. και άνω κύριοι χώροι 400 ευρώ ανά τ.μ.
Επίσης, 40 ευρώ ανά τ.μ. ανεξαρτήτως μεγέθους της επιφάνειας του ακινήτου. Ισχύει τεκμήριο και για τους βοηθητικούς χώρους της κύριας κατοικίας. Σημειωτέον ότι υπάρχει προσαύξηση 40% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενική αξία από 2.800 έως 4.999 ευρώ ανά τ.μ., αλλά και 70% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 5.000 ευρώ ανά τ.μ. και πάνω.
Το τεκμήριο διαβίωσης για τα επιβατικά ΙΧ είναι επίσης εξοντωτικό για τους κατόχους τους. Συγκεκριμένα, για αυτοκίνητα μέχρι και 1.200 κ.ε. φτάνει στις 4.000 ευρώ. Από 1.200 μέχρι και 2.000 κ.ε. προστίθενται 600 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά. Πάνω από 2.000 κ.ε. και μέχρι 3.000 κ.ε. προστίθενται 900 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά. Για τους ιδιοκτήτες ΙΧ πάνω από 3.000 κ.ε. προστίθενται 1.200 ευρώ ανά 100 κ.ε.
Μειώσεις
Ωστόσο, τα ποσά αυτά μειώνονται όσο το ΙΧ παλιώνει και ως βάση υπολογισμού λαμβάνεται το πρώτο έτος κυκλοφορίας του στην Ελλάδα. Η μείωση ανέρχεται σε 30% για διάστημα πάνω από 5 και μέχρι 10 χρόνια και κατά 50% για διάστημα πάνω από 10 χρόνια.
Ελεύθεροι επαγγελματίες
POS, κατασχέσεις λογαριασμών από την εφορία και η απουσία –προς το παρόν– μιας γενναίας ρύθμισης οφειλών για χρέη στην εφορία ανάγκασαν τους ελεύθερους επαγγελματίες να δηλώσουν πέρσι λιγότερα εισοδήματα, αφού σε ποσοστό 74% δήλωσαν εισοδήματα μέχρι 10 χιλιάδες ευρώ και πολύ κοντά στο αφορολόγητο, δηλαδή στις 8.636 ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το μέσο εισόδημα των νοικοκυριών από 12.338 που ήταν το 2014 προσγειώθηκε στις 11.556 το 2017. Από εκεί και πέρα, έξι στις δέκα οικογένειες δήλωσαν το 2017 εισόδημα χαμηλότερο των 10.000 ευρώ. Εισόδημα χαμηλότερο των 10.000 ευρώ δήλωσαν 3.964.567 φορολογούμενοι σε οικογενειακό επίπεδο, καθώς οι δηλώσεις συζύγων υποβάλλονται από κοινού. Το 58,9% των νοικοκυριών δηλώνει εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, κάτι που αφενός δείχνει τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και αφετέρου την απόκρυψη εισοδημάτων. Ειδικά για το τελευταίο είναι επιφορτισμένη η ΑΑΔΕ, αφού ουκ ολίγες φορές μέσα στον χρόνο εντοπίζονται περιπτώσεις μεγαλογιατρών ή μεγαλοδικηγόρων, κατασκευαστών και εμπόρων που τα εισοδήματά τους δεν ταιριάζουν με τις τραπεζικές τους καταθέσεις.
Μηδενικό εισόδημα εμφανίζουν 644.790 οικογένειες. Ο αριθμός των νοικοκυριών με εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ περιορίστηκε στις 19.869.
Στα 8,32 δισ. ευρώ ανήλθε ο φόρος εισοδήματος που πλήρωσαν τα 8,9 εκατομμύρια φορολογούμενοι. Στα 25,4 δισ. ευρώ οι δαπάνες που δηλώθηκαν με πλαστικό χρήμα. Κατά μέσο όρο οι φορολογούμενοι εμφάνισαν δαπάνες 3.600 ευρώ. Περισσότεροι από 1 εκατ. φορολογούμενοι εμφανίζονται να φιλοξενούν στο σπίτι τους κάποιο φίλο ή συγγενή. Οι ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων δήλωσαν συνολικά για το 2017 εισόδημα 6,192 δισ. ευρώ προερχόμενο από ενοίκια, ενώ πέρυσι είχαν δηλώσει 6,107 δισ. ευρώ από την ίδια πηγή. Το εισόδημά τους μειώθηκε δηλαδή κατά 85 εκατ. ευρώ.
