Σε απόγνωση οι φοιτητές που αναζητούν σπίτι μακριά από τον τόπο τους καθώς airbnb, ασυδοσία και πλήρης απουσία ελέγχου έχουν εκτοξεύσει τα ενοίκια στα ύψη
Στα σχοινιά βρίσκονται γονείς και φοιτητές, καθώς η εύρεση φοιτητικής στέγης έχει μετατραπεί σε αγωνιώδη αγώνα δρόμου, αφού οι τιμές των ενοικίων φτάνουν στα ύψη και προκαλούν πονοκέφαλο. Είναι χαρακτηριστικό πως από το 2017 οι τιμές έχουν εκτοξευτεί έως και 75% για τα μικρά (έως 50 τ.μ.) διαμερίσματα, με αποτέλεσμα να απαιτείται σχεδόν ένας μισθός για την ενοικίαση φοιτητικής κατοικίας. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση αρνείται να δώσει λύσεις ουσίας, κάνοντας αυτό που ξέρει καλά, να σκορπά αόριστες υποσχέσεις.
Τα δεδομένα και οι μαρτυρίες φοιτητών στο Documento που στενάζουν ψάχνοντας σπίτι αποδεικνύουν ότι η πάλαι ποτέ ανέμελη φοιτητική ζωή για πολλούς αποτελεί πια όνειρο θερινής νυκτός.
Κάθε πέρσι και καλύτερα με τις τιμές
Οι κατοικίες με ζητούμενο μίσθωμα της τάξεως των 300-350 ευρώ αποτελούν τα τελευταία δύο χρόνια… μακρινό παρελθόν. Ο Θεμιστοκλής Μπάκας, πρόεδρος του πανελλαδικού δικτύου E-real Estates, μιλώντας στο Documento για το φαινόμενο που μετατρέπει σε εφιάλτη τη χαρά της επιτυχίας σε ανώτερες και ανώτατες σχολές επισημαίνει: «Η φετινή χρονιά αποτελεί τη δυσκολότερη χρονιά από το σύνολο των προηγούμενων τεσσάρων πέντε ετών, ιδιαίτερα στις περιοχές όπου καταγράφονται έντονη τουριστική δυναμική και αύξηση των εγγραφών ακινήτων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης».
Τα αρνητικά δεδομένα είναι τέτοια που, όπως μας εξηγεί ο Θεμ. Μπάκας, αναγκάζουν τα παιδιά ακόμη και να γυρίσουν την πλάτη στη σχολή της αρεσκείας τους: «Πολλοί νέοι φοιτητές, γεγονός που καταγράφεται κυρίως τα τελευταία πέντε έξι χρόνια, τη φετινή χρονιά θα επιλέξουν σχολή με κριτήριο το πού βρίσκεται η κύρια οικογενειακή κατοικία, με στόχο να μην επιβαρύνουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Οι γονείς που θα αναγκαστούν να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη τη φετινή χρονιά είναι όσοι διαμένουν στην περιφέρεια και δεν υπάρχει η επιλογή σχολής και αναγκαστικά θα πρέπει να προβούν σε μίσθωση φοιτητικής κατοικίας. Τα δεδομένα είναι πιο σκληρά για τους νέους της περιφέρειας που στην περιοχή τους δεν υπάρχουν πανεπιστημιακές σχολές και αποτελεί μονόδρομο η εγκατάστασή τους σε άλλη πόλη αν επιθυμούν να σπουδάσουν».
Στην Αθήνα η διαθεσιμότητα φοιτητικών κατοικιών με μίσθωμα έως 300 ευρώ είναι μηδενική, προκαλώντας απόγνωση στους φοιτητές, οι οποίοι χρειάζονται πλέον τουλάχιστον ένα μισθό προκειμένου να καλύψουν τα βασικά έξοδά τους.
Σχολιάζοντας την κατάσταση που επικρατεί στην Αθήνα ο Θεμ. Μπάκας επισημαίνει χαρακτηριστικά: «Πέρυσι την ίδια χρονική στιγμή η διαθεσιμότητα φοιτητικών κατοικιών με ζητούμενο μίσθωμα έως 300 ευρώ ήταν 2,89% (10% το 2022). Τη φετινή χρονιά, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα που προκύπτουν από τις αναρτημένες αγγελίες ακινήτων σε ιστοσελίδες, η αναζήτηση φοιτητικής κατοικίας άνω του 1ου ορόφου έως 50 τ.μ. με ζητούμενο μίσθωμα έως 300 ευρώ στην Αθήνα και ιδιαίτερα στις φοιτητικές περιοχές καταγράφεται μηδενική (0,8%). Συγκεκριμένα, στις περιοχές του κέντρου των Αθηνών εννιά στα δέκα διαθέσιμα προς μίσθωση ακίνητα (άνω του 1ου ορόφου, έως 50 τ.μ.) έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 400 ευρώ/μήνα, εκ των οποίων τα πέντε έχουν ζητούμενο μίσθωμα που κυμαίνεται πάνω από 500 ευρώ».
«Πώς θα τα βγάλουν πέρα οι γονείς μου;»
Το γεγονός ότι η εύρεση σπιτιού στην Αθήνα συνιστά άθλο επιβεβαιώνει η Μαριάννα Λ., η οποία κατάγεται από την Κοζάνη. Πέρασε στη Νομική Αθηνών και ύστερα από ένα μήνα ψαξίματος για εύρεση κατοικίας ένιωσε τη χαρά της επιτυχίας να μετατρέπεται σε απελπισία.
Οπως εξηγεί, «στην αρχή έψαχνα σε περιοχές κοντά στη σχολή μου, μετά όμως ξεκίνησα να ψάχνω παντού. Η πλήρης απόγνωση. Εχω απογοητευτεί πάρα πολύ από την κατάσταση που επικρατεί στα σπίτια. Ψάχνω ένα μήνα και δεν έχω βρει τίποτε. Βρήκα σπίτια 20 τ.μ. με 500 ευρώ στην πλατεία Ομόνοιας, που είναι επικίνδυνη περιοχή και ειδικά για ένα κορίτσι στην ηλικία μου. Αλλα σπίτια 30 τ.μ. ήταν της δεκαετίας του 1940 και το ενοίκιο ήταν 450 ευρώ. Να σημειωθεί ότι τα περισσότερα σπίτια δεν είναι επιπλωμένα. Χρειάζομαι πάνω από ένα μισθό για να τα βγάλω πέρα. Γιατί είναι και οι λογαριασμοί και τα προσωπικά μου έξοδα. Εχω κι έναν αδερφό στο τέταρτο έτος, που σπουδάζει εργοθεραπεία στην Πάτρα και νοικιάζει κι εκείνος. Πώς θα τα βγάλουν πέρα οι γονείς μου; Σκέφτομαι σοβαρά να μην παρακολουθήσω τα μαθήματα της σχολής για το πρώτο έτος μέχρι να πάρει πτυχίο ο αδερφός μου. Στην αρχή ήμουν τόσο χαρούμενη που πέρασα και τώρα νιώθω μεγάλη απελπισία».
«Αλλιώς είχα φανταστεί τη φοιτητική μου ζωή»
Αποκαρδιωτική είναι η κατάσταση και στη συμπρωτεύουσα, όπου μόλις λίγα τετραγωνικά μέτρα στοιχίζουν χρυσάφι. Είναι χαρακτηριστικό πως μέσα σε λίγα χρόνια και συγκεκριμένα από το 2018 έχει καταγραφεί αύξηση που ξεπερνά το 40% στις τιμές ενοικίασης διαμερισμάτων στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, ενώ συγκριτικά με πέρυσι οι τιμές των φοιτητικών κατοικιών αυξήθηκαν κατά 9,4%, ποσοστό που αναμένεται να τινάξει σε μεγάλο βαθμό τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Ο Φίλιππος Κ. είναι από την Κατερίνη και πέρασε από τους πρώτους δέκα στην Οδοντιατρική Θεσσαλονίκης. «Εκ των πραγμάτων» σημειώνει στο Documento «δεν θα μπορούσα να σπουδάσω στην πόλη μου, γιατί δεν υπάρχει οδοντιατρική. Μια γκαρσονιέρα 25 τ.μ. κοστίζει το λιγότερο 350 ευρώ και μπορεί να φτάσει και τα 500. Βέβαια, μιλάμε για σπίτια πάρα πολύ παλιά. Οι πόρτες και τα παράθυρα να μην κλείνουν, υγρασία παντού, με θέα σε… υπόνομο. Μια αποθήκη στα 450 ευρώ. Τιμές που τρομάζουν και αφορούν μη επιπλωμένα σπίτια. Ολόκληρη επιχείρηση έχουν στήσει. Σκέφτομαι να πηγαίνω να παρακολουθώ μαθήματα και να δίνω εξετάσεις και αμέσως μετά να φεύγω για Κατερίνη. Αλλιώς είχα φανταστεί τη φοιτητική μου ζωή».
Οι οικογένειες των νέων φοιτητών που ξεκίνησαν το σαφάρι αναζήτησης φοιτητικής κατοικίας στην Πάτρα κατάλαβαν αμέσως ότι θα πρέπει να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Στην Πάτρα, όπου υπάρχει το τρίτο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας, καταγράφονται αυξητικές τάσεις στα ενοίκια στο σύνολο των φοιτητικών περιοχών. Είναι ενδεικτικό ότι η τιμή για μια γκαρσονιέρα πλήρως ανακαινισμένη ξεκινά από 350 ευρώ και μπορεί να φτάσει ως τα 500 ευρώ. Ενοίκια για φοιτητές… μεγιστάνες και σπίτια ερείπια που τα διαφημίζουν ως… vintage.
Ο Αντώνης Π. πέρασε στην Ιατρική Πάτρας και κατάγεται από την Αντίπαρο. «Τα σπίτια είναι όλα ερείπια» λέει στο Documento. «Βρίσκω γκαρσονιέρες σε ημιυπόγεια με 400 ευρώ. Αλλες τις παρουσιάζουν ως επιπλωμένες αυξάνοντας την τιμή στα 500 ευρώ και ουσιαστικά το μόνο που υπάρχει είναι ένα παλιό κρεβάτι. Πολλά σπίτια ήταν σαν αποθήκες χωρίς παράθυρα και τα χαρακτήριζαν “vintage”. Σκέτη κοροϊδία. Τόση προσπάθεια, διάβασμα και έξοδα σε φροντιστήρια και αντί να χαρώ την επιτυχία μου, τώρα αγχώνομαι ακόμη περισσότερο. Πώς θα τα βγάλω πέρα όταν μόνο για το σπίτι θέλω περίπου 600 ευρώ; Επίσης, οι ιδιοκτήτες έκλειναν ραντεβού σε τέσσερα πέντε άτομα ταυτόχρονα και η διαδικασία θύμιζε δημοπρασία. Ιδιοκτήτης μού ζήτησε αντίγραφο από τις κινήσεις του λογαριασμού μου για να δει ότι έχω μεγάλο υπόλοιπο στον λογαριασμό και μπορώ να πληρώσω το ενοίκιο. Δεν το πίστευα. Οι ιδιοκτήτες ζητάνε δύο και τρία ενοίκια ως εγγύηση. Δηλαδή μόνο για να κλείσεις ένα σπίτι θέλεις 2.000 ευρώ».
Μπάχαλο με Airbnb και ενοικίαση στην Κρήτη
Εκτός ελέγχου είναι το ράλι ενοικίων και στα νησιά, καθώς με όχημα τον τουρισμό το μεγαλύτερο μέρος των ακινήτων διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Κρήτη, η οποία συγκεντρώνει τα περισσότερα ακίνητα Airbnb ανά την Ελλάδα, φτάνοντας αισίως κοντά στις 33.000. Είναι μάλιστα εντυπωσιακό πως στην Αθήνα, που βιώνει φέτος την καλύτερη τουριστική της χρονιά, ο αντίστοιχος αριθμός φτάνει τις 17.000.
Η Κατερίνα Σ., που είναι από τη Λαμία και πέρασε στη Φιλολογία Ρεθύμνου, περιγράφει τον γολγοθά εύρεσης σπιτιού σε ένα νησί που ασφυκτιά από Airbnb: «Οι τιμές είναι δυσβάσταχτες. Ολα τα σπίτια έχουν γίνει Airbnb. Ιδιοκτήτες προτείνουν να νοικιάσεις σπίτι για τους χειμερινούς μήνες και τον Μάιο να ξενοικιάσεις. Δηλαδή εγώ κάθε εννιά μήνες θα μετακομίζω; Στούντιο 30 τ.μ. σε απομακρυσμένες περιοχές κυμαίνονται μεταξύ 350 και 400 ευρώ. Επίσης ζητάνε τρία ενοίκια μπροστά και τα στούντιο παρουσιάζονται ως επιπλωμένα κι έχουν κάτι άχρηστα έπιπλα. Δεν είναι μόνο το ενοίκιο, είναι το να επιπλώσεις πλήρως το σπίτι συν τα πάγια μηνιαία έξοδα. Το θέμα είναι ότι τα σπίτια είναι στο 90% παλιά και μη λειτουργικά. Σε λιγότερο από ένα μήνα ξεκινάει η σχολή κι εγώ είμαι ακόμη στον αέρα. Δεν είμαι μόνο εγώ σε αυτή την κατάσταση. Εχω μιλήσει και με άλλους φοιτητές και όλοι βρίσκονται σε παρόμοια θέση».
Αφαντες οι εστίες που υποσχέθηκαν
Το γεγονός ότι η στεγαστική κρίση με τις εξωπραγματικές τιμές των ενοικίων έχει γίνει πια κοινωνική μάστιγα αποδεικνύει περίτρανα για ακόμη μια φορά την ανεπάρκεια της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη να ανταποκριθεί ουσιαστικά σε φλέγοντα ζητήματα. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό πως δεν υλοποιεί κανένα σοβαρό πρόγραμμα φοιτητικής κατοικίας, ενώ ταυτόχρονα αρνείται πεισματικά να πάρει δραστικά μέτρα που θα «σπάσουν τη ραχοκοκαλιά» στον μηχανισμό του Airbnb, που καλπάζει ανεξέλεγκτος καθιστώντας την εύρεση κατοικίας αγώνα δρόμου.
Ο πρόεδρος του πανελλαδικού δικτύου E-real Estates Θεμ. Μπάκας επισημαίνει ακόμη ένα φλέγον ζήτημα: «Το ενοίκιο που καταβάλλουν οι γονείς για τον φοιτητή που σπουδάζει σε άλλη πόλη δεν εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα. Αντιθέτως, αν δεχτούν οικονομική βοήθεια, μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με έναν επιπλέον φορολογικό συντελεστή που αγγίζει ακόμη και το 40%. Θα έπρεπε άμεσα η πολιτεία να νομοθετήσει με κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια να εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα των γονέων το κόστος μίσθωσης
της φοιτητικής κατοικίας».
Οσο για τις κούφιες υποσχέσεις σχετικά με τη δημιουργία φοιτητικών εστιών, ο ίδιος σχολιάζει στο Documento: «Αν και η κυβέρνηση είχε εξαγγείλει στη ΔΕΘ το 2022 τη δημιουργία 8.153 νέων φοιτητικών κλινών στα Πανεπιστήμια Κρήτης, Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας, Θράκης και Δυτικής Αττικής, μέχρι και σήμερα, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, μόνο στην Κρήτη θα παραδοθούν κάποιες νέες φοιτητικές κλίνες. Στα υπόλοιπα δεν έχουν πραγματοποιηθεί ούτε καν οι διαγωνισμοί».
Το Documento απευθύνθηκε εγγράφως στο υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ζητώντας εξηγήσεις για την υπάρχουσα κατάσταση στις φοιτητικές εστίες, καθώς και για την αδικαιολόγητη καθυστέρηση ανέγερσης νέων εστιών. Ωστόσο μέχρι το βράδυ της Παρασκευής δεν λάβαμε κάποια απάντηση.
Διαβάστε επίσης
