Φινλανδία: Eξοδος από την ουδετερότητα

Η φινλανδική Δεξιά φαίνεται ότι «πουλάει» πιο αποτελεσματικά το αφήγημα της ασφάλειας από τη σοσιαλδημοκρατία

Αλλη μια χώρα της Σκανδιναβίας μετά τη Σουηδία εγκαταλείπει το διαχρονικό δόγμα της ουδετερότητας και δένεται σφιχτά στο άρμα της Δύσης. Ο λόγος για τη Φινλανδία, που έγινε το 31ο μέλος του ΝΑΤΟ και επέκτεινε τα σύνορα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας με τη Ρωσία. Παράλληλα, η σοσιαλδημοκρατία δεν κατάφερε να σπάσει την παράδοση της ήττας του κυβερνώντος κόμματος στις εκλογές, με τη Σάνα Μάριν να έρχεται τρίτη πίσω από τα κόμματα της «soft» και «hardcore» Δεξιάς, που φαίνεται ότι πλασάρει αποτελεσματικότερα το αφήγημα της ασφάλειας.

Τρίτη παρά την ενίσχυση

Οι εκλογές της περασμένης Κυριακής αποτέλεσαν γλυκόπικρη εμπειρία για την πρώην πρωθυπουργό της χώρας και αρχηγό του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Σάνα Μάριν, μιας και, παρά τη σημαντική ενίσχυση στο ποσοστό της από τις προηγούμενες εκλογές το 2019 (από 17,7% σε 19,9%), δεν θα είναι στο τιμόνι της χώρας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι εξαιτίας του εκλογικού αποτελέσματος της περασμένης Κυριακής παραιτείται από το τιμόνι του κόμματος. Παράλληλα, στις δηλώσεις επικαλέστηκε τους ίδιους λόγους που είχαν επικαλεστεί η Τζασίντα Αρντερν και η Νίκολα Στέρτζον πριν από αυτήν, κάνοντας λόγο για τη σκληρότητα της πολιτικής που κοστίζει ακριβά στην προσωπική ζωή των ανθρώπων που εμπλέκονται με αυτή. Η Μάριν υπήρξε η νεότερη πολιτικός στο πόστο του πρωθυπουργού στην ιστορία της χώρας, αφού ανέλαβε σε ηλικία 34 ετών. Επίσης, ήταν πολύ δημοφιλής εκτός της χώρας, όμως εντός της Φινλανδίας οι απόψεις διίσταντο. Από τη μια πλευρά θεωρείτο σοβαρή πολιτικός που οδήγησε τη χώρα σταθερά μες στην τρικυμία της πανδημίας και την έκανε μέλος του ΝΑΤΟ ενισχύοντας την ασφάλειά της. Από την άλλη, η αύξηση του δημόσιου χρέους της χώρας από λίγο πάνω από 60% του ΑΕΠ το 2019 σε πάνω από 70% στα τέλη του 2022 τής έχει στοιχίσει, καθώς η Φινλανδία θεωρείται ότι ασπάζεται τις ίδιες οικονομικές αρχές «ενάρετου δημοσιονομικού βίου» με τις «οικονόμες» ή «τσιγκούνες» χώρες της ΕΕ (frugal four) Δανία, Ολλανδία, Αυστρία και Σουηδία. Επίσης, τα βίντεο που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο στα οποία φαίνεται να διασκεδάζει έξαλλα φαίνεται ότι της χρεώνονται ως απόδειξη πολιτικής ανωριμότητας.

Δυσκολίες συνεργασίας

Η πρωτιά του παραδοσιακού κόμματος της Δεξιάς Εθνικός Συνασπισμός (Kansallinen Kokoomus – KOK) ήρθε με εντυπωσιακή άνοδο στο ποσοστό του, σε μια εκλογική αναμέτρηση για γερά νεύρα καθώς η διαφορά στα ποσοστά των τριών πρώτων κομμάτων είναι λιγότερο από μία μονάδα διαφορά. Ο ηγέτης του ΚΟΚ Πέτρι Ορπο είδε το κόμμα του να ανεβαίνει σχεδόν τέσσερις μονάδες από τις προηγούμενες εκλογές του 2019 (από 17% σε 20,8%) και έχει τον πρώτο λόγο να διερευνήσει τις πιθανότητες σχηματισμού κυβέρνησης είτε με το SDP είτε με τους ακροδεξιούς του κόμματος των Φινλανδών της Ρίκα Πούρα. Δείγμα προσέγγισης των δύο δεξιών κομμάτων είναι το γεγονός ότι οι δύο ευρωβουλευτές του Κόμματος των Φινλανδών μεταπήδησαν από τη σκληροπυρηνική ακροδεξιά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, την ομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID), στην ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR).

Χαρακτηριστικό αυτών των εκλογών ήταν η ακραία πόλωση γύρω από τα δημοσιονομικά –το έλλειμμα λόγω της ενεργειακής κρίσης και της πανδημίας έχει αυξηθεί–, την ασφάλεια λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και το μεταναστευτικό που παραμένει πάντα επίκαιρο. Ετσι, τα μικρότερα κόμματα κυριολεκτικά λεηλατήθηκαν στη λογική της χαμένης ψήφου: το Κεντρώο Κόμμα έπεσε από το 13,8% στο 11,3% ενώ οι Πράσινοι κατέρρευσαν από το 11,5% στο 7%. Οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να κρατήσουν καιρό εξαιτίας της πόλωσης μεταξύ των αντιπάλων.

Στο ΝΑΤΟ απέναντι στη Ρωσία

Υστερα από σχεδόν ένα χρόνο διαπραγματεύσεων η Φινλανδία έγινε μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας την εβδομάδα που πέρασε, προσθέτοντας άλλο ένα κομμάτι στο παζλ της κλιμάκωσης της έντασης μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Στα δυτικά ΜΜΕ η εξέλιξη αυτή παρουσιάζεται θετικά, μιας και η… επικράτεια του ΝΑΤΟ διπλασίασε τα σύνορά της με τη Ρωσία, αφού η Φινλανδία έχει σύνορα μήκους 832 χιλιομέτρων με τη χώρα του Βλαντίμιρ Πούτιν. Το γνωστό περιοδικό εξωτερικής πολιτικής «Foreign Policy» αναφέρει ότι με την προσθήκη της Φινλανδίας η συμμαχία του ΝΑΤΟ επεκτείνει το πρόγραμμά της με τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 και φιλοξενεί στους κόλπους της μια από τις τρεις κύριες παραγωγούς τεχνολογίας 5G (οι άλλες δύο χώρες είναι η Κίνα και η Σουηδία). Επίσης, σύμφωνα με έκθεση του ακαδημαϊκού κέντρου «Γούντροου Γουίλσον» στην Ουάσινγκτον που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Νοέμβριο, η Φινλανδία μπορεί να διαθέσει 280.000 στρατιώτες έχοντας 900.000 εφέδρους, ενώ διαθέτει το καλύτερο πυροβολικό στη δυτική Ευρώπη, αφού η δύναμη πυρός του ξεπερνά εκείνες της Γερμανίας, της Πολωνίας, της Νορβηγίας και της Σουηδίας μαζί.

Στο άκουσμα της είδησης της εισόδου της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ η Μόσχα αντέδρασε απειλώντας με αύξηση των δυνάμεών της στα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών. Να σημειωθεί ότι η Σουηδία περιμένει να άρουν το βέτο για την είσοδό της η Ουγγαρία και η Τουρκία. Παράλληλα, ορισμένοι δυτικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι με την είσοδό τους στο ΝΑΤΟ τα ευρωπαϊκά κράτη γίνονται λιγότερο αυτόνομα ως προς την ασφάλειά τους, εξαρτώμενα περισσότερο από τις αμερικανικές αποτρεπτικές δυνατότητες.