Οι καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία πλήττουν ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα εξαγωγικά προϊόντα της Ελλάδας: Τη φέτα. Με αυτά τα λόγια οι Finacial Times, σε εκτενές δημοσίευμα περιγράφουν την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Θεσσαλία, με τους αγρότες να καταρρέουν από την καταστροφή ενώ δύσκολη προμηνύεται η επόμενη ημέρα για την φέτα.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, περίπου το 40% των μαλακών τυριών της χώρας παρασκευάζεται από αιγοπρόβειο γάλα που παράγεται στην περιοχή της Θεσσαλίας, η οποία καταστράφηκε από τις πλημμύρες που έπληξαν πολλές μεσογειακές χώρες τον Σεπτέμβριο. Οι Έλληνες κτηνοτρόφοι έχασαν περίπου 80.000 κατσίκες και πρόβατα στην καταστροφή.
«Μικρές γεωργικές επιχειρήσεις θα καταρρεύσουν»
Oι αγρότες καταρρέουν, καθώς είναι να δύσκολο να συντηρήσουν και όσα ζώα επέζησαν εξαιτίας τόσο του μολυσμένου νερού όσο και της τροφής που πλέον σπανίζει. «Το μεγαλύτερο πλήγμα είναι ότι πολλοί κτηνοτρόφοι της περιοχής λένε ότι μετά την πλημμύρα δεν θέλουν να επιστρέψουν στο επάγγελμά τους», δήλωσε στους Finacial Times ο Χρήστος Αποστολόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γάλακτος. Όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, οι αγρότες αναμένουν ζημιές εκατομμυρίων ευρώ από την κακοκαιρία Daniel.
Περίπου το ένα τέταρτο της γης που χρησιμοποιείται για τη γεωργία και τη βιομηχανική παραγωγή στη Θεσσαλία, πλημμύρισε, και πιθανότατα δεν θα είναι εύφορη για τα επόμενα χρόνια – μαζί με εκατοντάδες κτήρια, ενώ πολλές γέφυρες και τμήματα του σιδηροδρομικού και οδικού δικτύου της χώρας καταστράφηκαν.
Την ίδια ώρα, αναλυτές προειδοποιούν για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της κακοκαιρίας στην οικονομία.
«Όλοι μιλούν για το κόστος των πλημμυρών… σε λίγους μήνες θα υπάρξουν αλυσιδωτές αντιδράσεις [που θα οδηγήσουν] σε κατάρρευση ιδιαίτερα τις μικρές επιχειρήσεις», δήλωσε ο Γιάννης Καραστέργιος, αγροτικός σύμβουλος στην περιοχή. Πρόσθεσε επίσης ότι εκτός από τα χαμένα ζώα, πολλές αποθήκες δεν μπορούν να επισκευαστούν και οι αγρότες χάνουν τόνους ζωοτροφών.
«Χρόνια σκληρής δουλειάς καταστράφηκαν σε δύο μέρες», τόνισε ο κ. Καραστέργιος. «Δεν είναι εύκολο να ξαναφτιάξεις τις αποθήκες και να δημιουργήσεις ένα κοπάδι από την αρχή».
Δύσκολη η επομένη ημέρα
Το δημοσίευμα τονίζει ότι η Ελλάδα παράγει περίπου 140.000 τόνους φέτας ετησίως, εκ των οποίων περίπου το 65% εξάγεται.
«Οι παραγωγοί θα αντιμετωπίσουν ένα δίλημμα σύντομα, καθώς θα έχουν λιγότερη παραγωγή γάλακτος: θα πρέπει να επιλέξουν πού θα στείλουν τα προϊόντα τους», είπε ο κ. Αποστολόπουλος, ο οποίος εκτιμά ότι οι παραγωγοί φέτας θα επικεντρωθούν στις εξαγωγικές αγορές. «Οι ελλείψεις θα είναι πιο εμφανείς στην Ελλάδα», πρόσθεσε.
Οι FT κάνουν ιδιαίτερη αναφορά στην εταιρεία Ελληνικά Γαλακτοκομεία, «το μεγαλύτερο εργοστάσιο φέτας στην Ελλάδα, που εδρεύει στα Τρίκαλα στη βορειοδυτική Θεσσαλία»: έπρεπε να κλείσει για δύο εβδομάδες καθώς το νερό και η λάσπη κάλυψαν τα μηχανήματα, με εκτιμώμενες ζημιές 25 εκατ. ευρώ. Το εργοστάσιο έκτοτε άνοιξε ξανά.
Ο Στέλιος Σαράντης, επικεφαλής εμπορικός διευθυντής της Ελληνικά Γαλακτοκομεία, αναγνωρίζει στη βρετανική εφημερίδα, ότι μεγάλες επιχειρήσεις σαν τη δική του θα πρέπει να υποστούν μέρος των ζημιών. «Κάθε χρόνο χρηματοδοτούμε κτηνοτρόφους», είπε. «Αυτή τη φορά, το ποσό που θα δώσουμε θα είναι μεγαλύτερο, δεν έχουμε άλλη επιλογή».
Εκτίναξη της τιμής
Οι τιμές της φέτας είχαν ήδη εκτιναχθεί κατά περίπου 40% τα τελευταία δύο χρόνια λόγω του πληθωρισμού, οδηγώντας την τοπική ζήτηση σε πτώση 10%. Για τον κ. Σαράντη, αυτή η πτώση θα είναι αρκετή για να αποτρέψει τις ελλείψεις. «Θα υπάρχει λιγότερη φέτα τριγύρω, αλλά δεν νομίζω ότι θα υπάρξουν ελλείψεις».
«Κάποιος πρέπει να λογοδοτήσει»
Πάντως, ενώ διαμορφώνεται μια σαφέστερη εικόνα του συνολικού κόστους των ζημιών από τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν τη Θεσσαλία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι η Αθήνα θα μπορούσε να αντλήσει έως και 2,25 δισ. ευρώ σε έκτακτη χρηματοδότηση. Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ανέφερε ότι η ισχυρή οικονομία της χώρας θα τη βοηθήσει να «αντέξει το κόστος της ανοικοδόμησης».
Η Ελλάδα διαθέτει επιπλέον 600 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό για την αντιμετώπιση των άμεσων χρηματοδοτικών αναγκών που προκλήθηκαν από τις ζημιές της κακοκαιρίας Daniel. Ο κ. Μητσοτάκης πρόσθεσε ότι ένας ειδικός λογαριασμός αποθεματικού για εθνικές καταστροφές θα διπλασιαστεί από το επόμενο έτος σε 600 εκατ. ευρώ, ο οποίος θα χρηματοδοτηθεί μέσω ενός υψηλότερου φόρου στα πολυτελή ξενοδοχεία.
Ωστόσο, η υπόσχεση για βοήθεια προσφέρει ελάχιστη παρηγοριά στις γεωργικές επιχειρήσεις που έχουν αρχίσει να μην εμπιστεύονται τους χειρισμούς των Aρχών στις φυσικές καταστροφές. Η Ελλάδα διέθεσε 200 εκατ. ευρώ για την περιφερειακή ανοικοδόμηση και την πρόληψη πλημμυρών σε περιοχές όπως η Θεσσαλία, όταν χτυπήθηκε από την κακοκαιρία Ιανός το 2020.
«Κάποιος πρέπει να λογοδοτήσει – ποιος φταίει γι’ αυτή την καταστροφή και τι συνέβη με τα κονδύλια που δόθηκαν πριν από μερικά χρόνια και υποτίθεται ότι θα μας προστάτευαν από μελλοντικές καταιγίδες;» αναρωτήθηκε ο Βασίλης Πατσιαλής, ένας μεγάλος παραγωγός σιταριού και βαμβακιού που εδρεύει στην Καρδίτσα.
«Είναι η δεύτερη φορά που καλούμαστε να ξαναφτιάξουμε τα κοπάδια μας», δήλωσε ο Φώτης Πατούνης, πρόεδρος του συλλόγου κτηνοτρόφων του Παλαμά, του χωριού που επλήγη περισσότερο από την καταιγίδα Daniel, ο οποίος πρόσθεσε: «Στην προηγούμενη πλημμύρα, τα ζώα μας πνίγηκαν και τα χωράφια μας πλημμύρισαν, αλλά καταφέραμε να επιβιώσουμε».
Εκτός από τις χαμένες κατσίκες και τα πρόβατα, οι ντόπιοι έχουν τώρα να αντιμετωπίσουν σοβαρές ζημιές στα σπίτια τους και κατεστραμμένο γεωργικό εξοπλισμό και μηχανήματα. «Πολλοί από τους συναδέλφους μου, μού λένε ότι δεν έχουν τη δύναμη να ξεκινήσουν ξανά», τόνισε ο κ. Πατούνης, συμπληρώνοντας το εξής: «Αυτή τη φορά, η καταστροφή μπορεί να είναι ανεπανόρθωτη. Πολλοί ντόπιοι παραγωγοί είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν τα χωριά τους και να μετακομίσουν στις πόλεις. Όλα εξαρτώνται από το πόση βοήθεια θα τους παράσχει η κυβέρνηση».
