Μπορεί να αποδείχτηκε με τον πιο θλιβερό τρόπο ότι η έλλειψη δομών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (ΠΦΥ) και η υποστελέχωσή τους στην Ελλάδα αποτέλεσαν από τα μεγαλύτερα αγκάθια στη διαχείριση της πανδημίας, ωστόσο η κυβέρνηση αμετανόητη κλείνει και πάλι τα μάτια της, ανοίγοντας διάπλατα την αγκαλιά της στον ιδιωτικό τομέα με το νομοσχέδιο που κατατέθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στη Βουλή για την ΠΦΥ και τον ΕΟΠΥΥ. Γιατροί και αντιπολίτευση χαρακτηρίζουν το εν λόγω νομοσχέδιο «γονατογράφημα», που φέρνει από τη μια πλευρά την περαιτέρω απαξίωση των δημόσιων δομών υγείας και από την άλλη χρυσές ευκαιρίες στην ιδιωτική αγορά.
«Θα βρεθούν επιχειρηματίες υγείας, θα μαζέψουν με μισθούς πείνας άνεργους γιατρούς και θα δημιουργήσουν ιδιωτικά κέντρα υγείας» είναι οι εύλογοι φόβοι που εκφράζουν.
«Επιχειρείται μια μεταρρύθμιση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας χωρίς την παραμικρή ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας είτε με προσλήψεις προσωπικού είτε με καινούργιες δομές ειδικά στα αστικά κέντρα, που τις έχουν μεγάλη ανάγκη καθώς δεν επαρκούν ούτε κατά διάνοια για την κάλυψη του πληθυσμού» εξηγεί ο γενικός γιατρός στο Κέντρο Υγείας Αγίας Βαρβάρας Ηρακλείου Κρήτης Στέλιος Δημητρακόπουλος.
«Σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχουν κέντρα υγείας»
Γιατροί που εργάζονται σε δημόσιες δομές της ΠΦΥ γνωρίζουν πολύ καλά ότι η ενίσχυσή της τόσο με προσωπικό όσο και με δομές θα αποτελούσε την ιδανική λύση ώστε να αποτραπεί η πίεση στα νοσοκομεία, ενώ παράλληλα θα εξοικονομούνταν σημαντικοί πόροι.
«Πειράζει ένα μεγάλο κέντρο υγείας να διαθέτει αξονικό και μαγνητικό τομογράφο; Καθόλου δεν πειράζει. Βάζεις δύο βάρδιες γιατρούς και κάνεις τέτοια οικονομία χρημάτων που θα τρίβουν τα μάτια τους. Δεν το θέλουν όμως» αναφέρει ο Παναγιώτης Ψυχάρης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Επιστημονικού Υγειονομικού Προσωπικού ΠΦΥ. Προβλέπει ότι αν δεν γίνει ενίσχυση του προσωπικού στις δομές της ΠΦΥ, σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχουν: «Η αίσθηση η δική μου αλλά και της ομοσπονδίας είναι ότι το δημόσιο σύστημα θα αφεθεί στη μοίρα του. Δεν έχουν σκοπό να κάνουν προσλήψεις, δεν έχουν σκοπό να μοριοδοτήσουν τους επικουρικούς γιατρούς ώστε να λάβουν μόνιμες θέσεις. Αν λάβουμε υπόψη ότι γύρω στους 300 με 500 τον χρόνο βγαίνουν στη σύνταξη, αν δεν γίνουν προσλήψεις σε τρία χρόνια, δεν θα υπάρχουν κέντρα υγείας ή θα υπάρχουν πολύ λίγα στο λεκανοπέδιο της Αθήνας».
Αναφορικά με τον «κόφτη» που επιχειρεί να βάλει η κυβέρνηση στην προσέλευση των ασθενών στα νοσοκομεία, ο Στ. Δημητρακόπουλος εξηγεί ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με ισχυρές δομές ΠΦΥ: «Δεν είναι απαραίτητα κακό να μπει ένα φίλτρο σε όσους πάνε στο νοσοκομείο και δεν νομίζω ότι πολίτης που έχει βιώσει την εμπειρία των επειγόντων περιστατικών θα επέλεγε να το κάνει εφόσον είχε διαφορετική επιλογή, όπως τα κέντρα υγείας αστικού τύπου. Δηλαδή όσα περιστατικά μπορούν να αντιμετωπιστούν σε επίπεδο ΠΦΥ, τα οποία αποτελούν και την πλειονότητα των περιστατικών που φτάνουν σε ένα νοσοκομείο, θα μπορούσαν να μείνουν εκεί. Αυτά τα μοντέλα έχουν δοκιμαστεί σε άλλες χώρες που διασφάλισαν την καθολική δωρεάν κάλυψη του πληθυσμού προτού κάνουν αυτό το gatekeeping».
«Δεν παίζουμε όλοι με τους ίδιους όρους»
Οι γιατροί των δημόσιων δομών υγείας θέτουν όμως ακόμη ένα σημαντικό θέμα, που αφορά την ανισότητα αναφορικά με τις αμοιβές των συναδέλφων τους οι οποίοι αναμένεται να συμμετάσχουν στον θεσμό του «προσωπικού γιατρού», λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν παίζουμε όλοι με τους ίδιους όρους».
«Κάποιος γιατρός που πρέπει να κάνει επτά οκτώ εφημερίες σε κέντρο υγείας βεβαίως δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τους 2.000 ανθρώπους που μπορεί να εγγράψει άλλος γιατρός που δουλεύει σταθερά όλα τα πρωινά και δεν έχει εφημερίες» επισημαίνει ο Στ. Δημητρακόπουλος και εξηγεί: «Καταδικάζει δηλαδή κάποιον που δουλεύει σε ένα νησί, το οποίο μπορεί να έχει 500 άτομα, να είναι καθηλωμένος σε έναν αναξιοπρεπή μισθό, ενώ στον άλλο, ο οποίος είναι σε μεγάλο αστικό κέντρο που μπορεί να κάνει εκπτώσεις στην ποιότητα του ιατρικού του έργου, κλείνει το μάτι και του λέει ότι μπορεί να του δώσει και 4.000 ευρώ».
«Δεν προσφέρει τίποτε στο σύστημα υγείας»
«Να αποσύρει η κυβέρνηση το νομοσχέδιο ή να προχωρήσει σε γενναίες αλλαγές» ζητάει από την πλευρά του ο Σταμάτης Βαρδαρός, πρώην γενικός γραμματέας ΠΦΥ και σύμβουλος Πολιτικής Υγείας του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Αλέξη Τσίπρα. Οπως σημειώνει, «είναι ένα νομοσχέδιο το οποίο δεν λύνει κανένα πρόβλημα, δεν προσφέρει τίποτε στο σύστημα υγείας, πολύ περισσότερο στο δημόσιο σύστημα υγείας, αλλά ούτε στις παρεχόμενες υπηρεσίες στον πολίτη».
Ο Στ. Βαρδαρός τονίζει ότι με το εν λόγω νομοσχέδιο η κυβέρνηση προχωράει σε περαιτέρω συρρίκνωση των δημόσιων δομών υγείας, καθώς «συγχωνεύουν κέντρα υγείας, ΤΟΜΥ και περιφερειακά ιατρεία, ώστε να γίνει πιο εύκολο να υπάρχουν μετακινήσεις, συρρικνώσεις και υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών». Οπως επισημαίνει, πρόκειται για τακτική που ξεκίνησε στην κορύφωση της πανδημίας, όταν η κυβέρνηση μετακινούσε υγειονομικό προσωπικό της πρωτοβάθμιας για να καλύψει κενά σε άλλες δομές.