Η δεύτερη γραμματέας της ιρανικής πρεσβείας στην Αθήνα μιλάει για την επιδείνωση των διμερών σχέσεων επί κυβέρνησης Μητσοτάκη και τον ρόλο της γυναίκας στο σύγχρονο Ιράν
Η Φατίμε Ζαντ είναι δεύτερη γραμματέας της πρεσβείας του Ιράν στην Ελλάδα. Το Documento τη συνάντησε και μίλησε μαζί της για τις δύσκολες μέρες που διάγουν οι ελληνοϊρανικές σχέσεις επί κυβέρνησης Μητσοτάκη, τον ρόλο της γυναίκας στο σύγχρονο Ιράν στο φόντο των διαδηλώσεων μετά τον θάνατο της Μάσχα Αμινί, ενώ απάντησε και στις κατηγορίες των ΗΠΑ για παροχή στρατιωτικού εξοπλισμού από το Ιράν στην Ουκρανία.
Ο θάνατος της Μάσχα Αμινί είχε αφετηρία τη σύλληψή της επειδή δεν φορούσε με τον ενδεδειγμένο τρόπο το χιτζάμπ. Θεωρείτε φυσιολογική τη σύλληψη μιας γυναίκας, με κατάληξη μάλιστα τον θάνατό της, το 2022 για τέτοιο λόγο;
Ο θάνατος της Αμινί είναι μεγάλο πλήγμα για όλους μας στο Ιράν, γιατί η Μάσχα είναι κόρη της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Είναι φυσικά πληγή μεγαλύτερη για την ίδια και την οικογένειά της αλλά αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο ο πρόεδρος της χώρας όσο και ο πρόεδρος του κοινοβουλίου αλλά και ο υπουργός Εξωτερικών εξέφρασαν τη λύπη και τη δέσμευσή τους να αποδοθούν ευθύνες για ενδεχόμενα λάθη κατά τη σύλληψή της. Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν είναι διατεθειμένη να προχωρήσει σε βάθος την έρευνα για τον θάνατό της, αν και οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι η νεαρή Μάσχα μάλλον υπέφερε από κάποιου είδους πάθηση που την έφερε σε κατάσταση μεγάλης πίεσης κατά τη διάρκεια της σύλληψης. Ωστόσο, κάθε στοιχείο θα επανεξεταστεί και τυχόν ευθύνες θα αποδοθούν.
Ναι, αλλά η υπόθεση της Αμινί δεν είναι μια αφορμή για να επανεξετάσετε την υποχρεωτικότητα της μαντίλας; Φαίνεται πως ένα κομμάτι της νεότερης γενιάς προσκαλεί μια τέτοια αλλαγή με βάση την εικόνα διαδηλώσεων στη διάρκεια των οποίων νεαρές συμβολικά πετούν το χιτζάμπ τους.
Είναι σημαντικό ότι οι Ιρανές πιστεύουν στο χιτζάμπ, το οποίο είναι μια από τις βασικές και αναμφισβήτητες αξίες γι’ αυτές. Στο μεταξύ, ας μην ξεχνάμε ότι τα δυτικά Mέσα μιλούν για την ελευθερία της γυναικείας ένδυσης στο Ιράν σαν να μην ξέρουν για την απαγόρευση του χιτζάμπ στη Γαλλία.
Και βρίσκω μεγάλη υποκρισία το να υπάρχει ζήτημα για τον ιρανικό νόμο περί καλύμματος της κεφαλής, ενώ μια γυναίκα μπορεί να φορέσει χιτζάμπ στην Τεχεράνη αλλά δεν μπορεί στο Παρίσι. Από εκεί και πέρα ο νόμος είναι νόμος και πρέπει να εφαρμόζεται και στο Ιράν, όπως και σε κάθε γωνιά και κράτος της γης. Εχουμε ως πολιτεία κάθε δικαίωμα να εφαρμόζουμε ένα νόμο που θεωρούμε κομβικό για τις ισλαμικές και εθνικές μας αρχές. Από εκεί και πέρα υπάρχει χώρος για συζήτηση ως προς την εφαρμογή του νόμου, αυτό είναι κάτι ανοικτό σε προσαρμογές και τροποποιήσεις. Αλλά όχι με τους όρους που το θέτουν τα δυτικά ΜΜΕ και η δυτική προπαγάνδα. Αλλά μιλάμε για τα ίδια ΜΜΕ που βαφτίζουν διαδηλώσεις τις τρομοκρατικές επιθέσεις.
Μου δίνετε ωραία «πάσα». Υπάρχει κριτική προς τις ιρανικές αρχές για χρήση υπέρμετρης βίας προς τους διαδηλωτές και τις διαδηλώτριες. Τι απαντάτε σε αυτό; Διαπιστώνετε κάτι τέτοιο και αν ναι, είστε πρόθυμοι να κάνετε κάτι;
Σχετικά με αυτό το ζήτημα, καταρχάς θα πρέπει να επισημανθεί η εγγενής διαφορά μεταξύ των διαμαρτυριών και των ταραχών. Η ειρηνική διαμαρτυρία αποτελεί δικαίωμα των ανθρώπων σε οποιαδήποτε ελεύθερη κοινωνία, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν. Ομως αυτό που συνέβη τις τελευταίες ημέρες στο Ιράν δεν ήταν διαμαρτυρία αλλά ταραχή. Τριάντα αστυνομικοί στο Ιράν έχασαν τη ζωή τους τις τελευταίες ημέρες. Αυτό το στατιστικό δείχνει ότι η βασική προσέγγιση της αστυνομίας βασίστηκε στην ανεκτικότητα και τη μη βίαιη συμπεριφορά προς τους διαδηλωτές.
Πώς αξιολογείτε τις διμερείς σχέσεις μεταξύ Ιράν και Ελλάδας;
Οπως γνωρίζετε, η ιστορία των σχέσεων μεταξύ του Ιράν και της Ελλάδας ως δύο μεγάλων πολιτισμών χρονολογείται πριν από 2.500 χρόνια. Σε όλες αυτές τις δεκαετίες και αιώνες οι σχέσεις των δύο χωρών υπήρξαν πολύ θετικές και εποικοδομητικές. Στη σύγχρονη εποχή οι σχέσεις του Ιράν με την Ελλάδα ήταν από τις καλύτερες διμερείς σχέσεις μεταξύ της Τεχεράνης και των ευρωπαϊκών πρωτευουσών. Δυστυχώς όμως, τα τελευταία χρόνια οι διμερείς σχέσεις Τεχεράνης – Αθήνας επηρεάζονται από εξωτερικούς παράγοντες και τρίτα μέρη. Η πρόσφατη κατάσχεση ιρανικού πετρελαίου στα ελληνικά ύδατα κατόπιν αιτήματος των ΗΠΑ είναι ένα σαφές παράδειγμα. Ελπίζουμε βέβαια ότι με τη συνεργασία των καλών Ελλήνων φίλων μας θα λήξει αυτή η περίοδος στασιμότητας και με τη θέληση και τις προσπάθειες και των δύο πλευρών θα ξεκινήσει ένα νέο κεφάλαιο άνθησης των διμερών σχέσεων. Αυτό τόνισαν άλλωστε και οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν τον περασμένο Μάιο.
Μιλώντας για τις ΗΠΑ, στο πεδίο των εξελίξεων στην Ουκρανία η Ουάσινγκτον κατηγορεί το Ιράν για πώληση στρατιωτικού εξοπλισμού, ειδικά drones, στη Ρωσία. Πώς τοποθετείστε απέναντι σε αυτούς τους ισχυρισμούς;
Απάντησε για εμένα ο ΥΠΕΞ μας, ο κ. Αμίρ Αμπντολαχιάν, ο οποίος στο πλαίσιο επικοινωνίας που είχε με τον Ουκρανό ομόλογό του τον διαβεβαίωσε πως σεβόμαστε την αρχή της εδαφικής ακεραιότητας. Το Ιράν είναι θύμα πολέμων, με αποκορύφωμα τον υποκινούμενο από τους ιμπεριαλιστές οκταετή πόλεμο. Δεν επιδιώκουμε τον πόλεμο, είμαστε δύναμη ειρήνης και εγγύησης της σταθερότητας.
