Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των κρατών-μελών της ΕΕ συνέχιζαν ακόμη σήμερα το πρωί τη μαραθώνια διαπραγμάτευσή τους για την κατανομή των κορυφαίων ευρωπαϊκών αξιωμάτων, έπειτα από μια νύχτα σκληρής διαπραγμάτευσης χωρίς να υπάρξει συμφωνία κι ενώ η υπόθεση εργασίας ότι θα συγκληθεί νέα έκτακτη σύνοδος γίνεται πλέον από πολλές αντιπροσωπείες.
Έμοιαζε αρχικά πιθανή μια συμφωνία που προέβλεπε πως θα οριζόταν ως υποψήφιος για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο ολλανδός σοσιαλδημοκράτης Φρανς Τίμερμανς, αλλά οι διαπραγματεύσεις φάνηκαν να σκοντάφτουν σε δύο από τα άλλα αξιώματα: την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τον θώκο του επόμενου ή της επόμενης επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας από τους διαπραγματευτές.
Στόχος ήταν να υπάρξει συμφωνία για τέσσερα κορυφαία αξιώματα, που συμπεριλαμβάνουν την προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, διευκρίνισε η πηγή αυτή. Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν απαίτησε ανάμεσα στα πρόσωπα που θα επιλεγούν να είναι δύο γυναίκες, αλλά και να υπάρξει γεωγραφική ισοκατανομή, κάτι που σημαίνει ότι ένα από τα αξιώματα θα το αναλάβει κάποια προσωπικότητα από την ανατολική Ευρώπη.
«Η σύνοδος αυτή ήταν πολύ άσχημα προετοιμασμένη», σχολίασε ευρωπαίους διπλωμάτης, προφανώς δυσαρεστημένος από τις ανεπαρκείς κατ’ αυτόν διαβουλεύσεις που έγιναν πριν υποβληθεί στους 28 η πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Πολωνού Ντόναλντ Τουσκ.
Ένδειξη της έντασης ήταν ότι η Σύνοδος Κορυφής — σε αυτήν οι αρχηγοί των κρατών και των κυβερνήσεων δεν δικαιούνται να έχουν μαζί τους κινητά τηλέφωνα — άρχισε με περίπου τρεις ώρες καθυστέρηση, στις 19:00. Ανεστάλη μιάμιση ώρα αργότερα, για διμερείς διαβουλεύσεις, ενημέρωσε μέσω Twitter ο εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Ντόναλντ Τουσκ.
Πυρά εναντίον της Μέρκελ
Κατά την άφιξή της στον χώρο της Συνόδου, η γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ δεν έκρυψε πως ανέμενε δύσκολη βραδιά.
Η επιλογή Τίμερμανς, από το όνομα του ολλανδού αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς, υποψήφιου των Σοσιαλιστών & Δημοκρατών για την προεδρία της Κομισιόν, προτάθηκε μετά την απόρριψη της υποψηφιότητας του επικεφαλής του ψηφοδελτίου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος που κατέλαβε την πρώτη θέση στις ευρωεκλογές του Μαΐου, του Γερμανού Μάνφρεντ Βέμπερ, στη Σύνοδο Κορυφής της 20ής και 21ης Ιουνίου.
Σε αντάλλαγμα, προτάθηκε ο Βέμπερ να αναλάβει πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου — κάτι για το οποίο θα απαιτηθούν οι ψήφοι των ευρωβουλευτών των σοσιαλιστών και των φιλελεύθερων — και κάποιο άλλο στέλεχος του ΕΛΚ να αναλάβει την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η πρόταση διαμορφώθηκε στις συνομιλίες των ευρωπαίων ηγετών στο περιθώριο της G20, την Παρασκευή και το Σάββατο, στην Οσάκα της Ιαπωνίας· η γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ φέρεται εκεί να αποδέχθηκε οριστικά να πάψει να προωθεί την υποψηφιότητα του συμπατριώτη της Βέμπερ για τη διαδοχή του Λουξεμβουργιανού Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Ωστόσο, οι Φιλελεύθεροι απαίτησαν στην Οσάκα την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, κάτι στο οποίο επίσης φέρεται να συναίνεσε η Μέρκελ — προς μεγάλη απογοήτευση στο ΕΛΚ, που αντέδρασε έντονα. Η Μέρκελ δέχθηκε ομαδόν φραστικά πυρά στη συνάντηση των ηγετών της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς πριν από τη σύνοδο.
«Η συμφωνία καταστράφηκε», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο στέλεχος του ΕΛΚ, υπό τον όρο να μην κατονομαστεί.
«Το ΕΛΚ αρνείται τη συμφωνία που προτείνεται. Είναι νεκρή. Δεν πρόκειται να υπάρξει συμφωνία απόψε», πρόσθεσε η ίδια πηγή.
«Κανένας από τους ηγέτες του ΕΛΚ δεν αποδέχεται τη συμφωνία για την οποία έγινε διαπραγμάτευση στην Οσάκα», επιβεβαίωσε ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Λίο Βαράντκαρ, που ανήκει σε αυτή την πολιτική ομάδα.
Η κρίση ανάμεσα στη Μέρκελ και τους υπόλοιπους ηγέτες του ΕΛΚ ήταν μάλλον απρόσμενη, προφανώς υπήρξε έλλειψη επικοινωνίας, σχολίασε γαλλική διπλωματική πηγή, προεξοφλώντας επίσης μια λευκή νύχτα.
Το ΕΛΚ απέρριψε τον συμβιβασμό κι επανήλθε στην πρόταση η προεδρία της Κομισιόν να ανατεθεί στον Spitzekanditat του. «Το όνομα του Βέμπερ είναι πάντα στο τραπέζι», διαβεβαίωσε ο Βαράντκαρ. «Το ΕΛΚ είναι το κόμμα που κέρδισε τις εκλογές και πρέπει να αναλάβει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», υπερθεμάτισε ο κροάτης ομόλογός του Αντρέι Πλένκοβιτς. «Το ΕΛΚ δεν θα προτείνει άλλον υποψήφιο απόψε», διευκρίνισε.
Πόσες σύνοδοι;
Πηγές προσκείμενες στο ΕΛΚ έκαναν χθες βράδυ λόγο περί νέας Συνόδου Κορυφής τη 15η Ιουλίου.
Οι τέσσερις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες της Ομάδας του Βίσεγκραντ (Ουγγαρία, Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία) δεν κρύβουν την εχθρότητά τους έναντι της υποψηφιότητας του Τίμερμανς, καθώς κίνησε διαδικασίες επί παραβάσει των κανόνων για το Κράτος Δικαίου σε βάρος της Βουδαπέστης και της Βαρσοβίας.
Τα κλειδιά κρατάει το ΕΛΚ. Δεν μπορεί να υπάρξει λύση χωρίς την υποστήριξη αυτής της πολιτικής οικογένειας, καθώς είναι αδύνατη η διαμόρφωση πλειοψηφίας χωρίς τις δικές της ψήφους στο ΕΚ.
Σε περίπτωση αποτυχίας της Συνόδου, προβλέπεται σε κάθε περίπτωση να εκλεγεί νέος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο μεθαύριο Τετάρτη 3η Ιουλίου. Αυτό το αξίωμα είναι άλλο ένα κομμάτι του παζλ, μαζί με την προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και το αξίωμα τπυ επόμενου ή της επόμενης επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.
«Η επιλογή του προέδρου του ΕΚ είναι εντελώς ανεξάρτητη (…). Θα εκλέξουμε τον πρόεδρό μας την 3η Ιουλίου, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα» της Συνόδου Κορυφής, διαβεβαίωσε ο απερχόμενος πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου, ο Ιταλός Αντόνιο Ταγιάνι.
Αυτή είναι η τρίτη Σύνοδος Κορυφής που είναι αφιερωμένη στη νομή των αξιωμάτων-κλειδιών της ΕΕ μετά τις ευρωεκλογές του Μαΐου.
Το 2014, για να οριστεί υποψήφιος ο Γιούνκερ — εγκαταλείπει το αξίωμα την 31η Οκτωβρίου — χρειάστηκαν τρεις σύνοδοι στους ηγέτες της ΕΕ για να καταλήξουν σε συμφωνία.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
