Άμεση ήταν η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και της Ρωσίας στην απόφαση του Αμερικανού Προέδρου να αποσύρει τη χώρα του από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε σήμερα ότι η χώρα του παραμένει δεσμευμένη στη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, μία ημέρα αφού ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι αποσύρει τη χώρα του από αυτή.
Από την πλευρά του ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Αλεξάντερ Γκρούσκο επεσήμανε ότι ο Λαβρόφ θα συναντηθεί την Πέμπτη με τον Γερμανό ομόλογό του Χάικο Μάας στη Μόσχα για να συζητήσουν την κατάσταση.
“Φυσικά το θέμα θα συζητηθεί εκτενώς σε διάφορες επαφές με τους εταίρους μας. Και σίγουρα θα είναι ένα από τα βασικά θέματα στην ατζέντα της συνάντησης των υπουργών”, δήλωσε ο Γκρούσκο.
Ευρωπαϊκή Ένωση: Η άρση των κυρώσεων που σχετίζονται με το πυρηνικό πρόγραμμα είναι ουσιώδες μέρος της συμφωνίας
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παραμείνει δεσμευμένη στην πυρηνική συμφωνία με το Ιράν παρά την απόφαση των ΗΠΑ να αποσυρθούν και θα διασφαλίσει ότι η Τεχεράνη δεν θα αντιμετωπίσει οποιεσδήποτε από τις ευρωπαϊκές κυρώσεις που ήρθησαν βάσει της συμφωνίας του 2015.
«Όσο το Ιράν συνεχίζει να εφαρμόζει τις δεσμεύσεις του που σχετίζονται με το πυρηνικό του πρόγραμμα … η ΕΕ θα παραμείνει δεσμευμένη στη συνεχιζόμενη, πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή της πυρηνικής συμφωνίας», αναφέρουν σε κοινή δήλωσή τους οι 28 κυβερνήσεις της ΕΕ.
«Η άρση των κυρώσεων που σχετίζονται με το πυρηνικό πρόγραμμα είναι ουσιώδες μέρος της συμφωνίας … Η ΕΕ υπογραμμίζει τη δέσμευσή της να διασφαλίσει ότι αυτό θα συνεχιστεί», προσθέτουν.
Εξάλλου πηγή στους θεσμούς της ΕΕ δήλωσε σήμερα στο ρωσικό πρακτορείο Sputnik πως οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, που θα πραγματοποιηθεί στις 17 Μαΐου στη Σόφια, τη στρατηγική της ένωσης σε σχέση με την απόφαση των ΗΠΑ να αποσυρθούν από την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν.
Οι Ευρωπαίοι αναμένεται να συνεχίσουν τις συνομιλίες τους σε μια απέλπιδα προσπάθεια να διασωθεί το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ), το οποίο υπεγράφη το 2015.
Βρετανικές αντιδράσεις
Οι ΗΠΑ δεν πρέπει να παρεμποδίσουν την καλή εφαρμογή της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν, δήλωσε σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας ΗΠΑ Μπόρις Τζόνσον, χαρακτηρίζοντάς την ‘ζωτικής σημασίας’ για την ασφάλεια της χώρας του.
«Καλώ τις ΗΠΑ να αποφύγουν κάθε ενέργεια που θα παρεμπόδιζε τις άλλες πλευρές να συνεχίσουν να κάνουν τη συμφωνία να λειτουργεί προς το συμφέρον της συλλογικής μας ασφάλειας», δήλωσε ο Τζόνσον στο βρετανικό κοινοβούλιο.
Η Βρετανία δεν έχει καμία πρόθεση να αποχωρήσει από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, δήλωσε ο Τζόνσον, καλώντας παράλληλα τις ΗΠΑ να παρουσιάσουν το όραμά τους για τη διαπραγμάτευση μιας νέας συμφωνίας.
«Τώρα που η κυβέρνηση Τραμπ αποχώρησε από την ΚΣΟΔ (JCPOA, κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης), έχουν την ευθύνη να περιγράψουν πώς, αυτοί στην Ουάσινγκτον, θα οικοδομήσουν με διαπραγματεύσεις μια νέα λύση στις κοινές μας ανησυχίες», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον στο κοινοβούλιο.
Δήλωσε ότι δεν έχει πρόβλημα με τον στόχο του Τραμπ για μια λύση διαρκείας στην πυρηνική απειλή του Ιράν, αλλά πρόσθεσε: «Το ερώτημα είναι το εξής: πώς προτείνουν οι ΗΠΑ να επιτευχθεί αυτό;»
ΙΑΕΑ: Το Ιράν συνεχίζει να τηρεί τις δεσμεύσεις του
Το Ιράν συνεχίζει να τηρεί τις πυρηνικές δεσμεύσεις που έχει αναλάβει κατ΄εφαρμογήν της διεθνούς συμφωνίας με τις μεγάλες δυνάμεις, ανακοίνωσε σήμερα η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (IAEA) που εποπτεύει την εφαρμογή της συμφωνίας, μία ημέρα αφού ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την αποχώρηση των ΗΠΑ.
«Το Ιράν τελεί υπό το αυστηρότερο καθεστώς πυρηνικής επαλήθευσης στον κόσμο κατ΄εφαρμογήν της JCPOA (Joint Comprehensive Plan of Action), το οποίο αποτελεί σημαντικό κεκτημένο», δηλώνει ο επικεφαλής της IAEA Γιουκία Αμάνο σε ανακοίνωση που εξέδωσε σήμερα στην έδρα της Επιτροπής στη Βιένη.
«Μέχρι σήμερα, η IAEA βρίσκεται σε θέση να επιβεβαιώσει ότι οι σχετικές με τον πυρηνικό τομέα δεσμεύσεις εφαρμόζονται από το Ιράν», αναφέρει προσθέτοντας ότι η IAEA «παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις» που αφορούν την συμφωνία.
Ιράν: Αντίμετρα στην απόφαση των ΗΠΑ
Ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί, ο οποίος είχε επενδύσει πολύ πολιτικό κεφάλαιο σε αυτή τη συμφωνία, κατηγόρησε τον Αμερικανό ομόλογό του ότι διεξάγει «ψυχολογικό πόλεμο», ενώ η απόφαση της Ουάσινγκτον, την οποία επέκριναν έντονα όλα τα άλλα μέρη στη συμφωνία, ήγειρε φόβους για νέα σοβαρή κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή.
Το ιρανικό κοινοβούλιο κατέθεσε σήμερα μια πρόταση η οποία καλεί την κυβέρνηση να αναλάβει «αναλογική και ανταποδοτική» δράση μετά την αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από την πυρηνική συμφωνία την οποία είχε συμφωνήσει η Τεχεράνη με τις παγκόσμιες δυνάμεις το 2015, σύμφωνα με το Fars News.
Ο Χοτζατολεσλάμ Μοτζιτάμπα Ζουλνουρί, ο οποίος ηγείται της κοινοβουλευτικής επιτροπής για τα πυρηνικά, δήλωσε πως η πρόταση καλεί την κυβέρνηση του Χασάν Ροχανί να εξασφαλίσει «τις απαραίτητες εγγυήσεις» από τις υπόλοιπες χώρες που υπέγραψαν την πυρηνική συμφωνία. Αυτές είναι η Γερμανία, η Γαλλία, η Βρετανία, η Ρωσία και η Κίνα.
Ο Ζουλνουρί, βουλευτής της πόλης Κομ, δεν προδιέγραψε ποιες εγγυήσεις θα επιδιωχθεί να διασφαλιστούν, αλλά είπε ότι αν δεν εκπληρωθούν, το Ιράν θα πρέπει να επαναλάβει τον εμπλουτισμό ουρανίου σε υψηλό βαθμό.
Ο Αλί Μοταχαρί, ένας βουλευτής από την Τεχεράνη, είπε πως υπάρχει μια «περιορισμένη ευκαιρία» για τις ευρωπαϊκές δυνάμεις να «προσφέρουν μια στέρεη εγγύηση» η οποία θα επιτρέψει στο Ιράν να παραμείνει στη συμφωνία. «Αλλά αν αυτό δεν συμβεί, τότε είναι πιθανό ότι θα εξέλθουμε από την πυρηνική συμφωνία ή θα λάβουμε άλλα βήματα», δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων IRNA.
Το Ιράν ζητά εγγυήσεις από τους Ευρωπαίους
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ αξίωσε σήμερα από τους Ευρωπαίους να δώσουν “πραγματικές εγγυήσεις” στο Ιράν για να του επιτρέψουν να παραμείνει στη συμφωνία της Βιέννης για το πυρηνικό του πρόγραμμα μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ.
“Τώρα λένε ότι θέλουν να συνεχιστεί η πυρηνική συμφωνία με τις τρεις ευρωπαϊκές χώρες, (αλλά) δεν εμπιστεύομαι αυτές τις τρεις χώρες (…) Αν θέλετε να έχετε μια συμφωνία, τότε εξασφαλίστε πραγματικές εγγυήσεις, γιατί αύριο θα κάνουν το ίδιο με αυτό που έκαναν οι ΗΠΑ”, σημείωσε ο Χαμενεΐ σε ομιλία του που μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση του Ιράν, απευθυνόμενος προφανώς στους υπέρμαχους της διατήρησης της συμφωνίας, όπως ο πρόεδρος Χασάν Ροχανί.
Αντιδρώντας χθες το βράδυ στην ανακοίνωση του προέδρου των ΗΠΑ για την αποχώρηση της χώρας του από την συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, ο Ιρανός πρόεδρος άφησε ανοιχτό ένα παράθυρο ευκαιρίας στις άλλες χώρες που υπέγραψαν την συμφωνία (Γερμανία, Κίνα, ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία και Ρωσία) για τη διάσωσή της, απειλώντας ωστόσο ταυτοχρόνως ότι το Ιράν θα ξαναρχίσει τις δραστηριότητες εμπλουτισμού ουρανίου που είχε αποδεχθεί να σταματήσει για 15 χρόνια βάσει της συμφωνίας αυτής.
“Αν επιτύχετε να εξασφαλίσετε εγγυήσεις (από την πλευρά των Ευρωπαίων) τις οποίες να μπορούμε να εμπιστευτούμε, δεν υπάρχει προβλημα, μπορείτε να συνεχίσετε την ίδια πορεία. Αν δεν επιτύχετε να εξασφαλίσετε μια τέτοιου είδους οριστική εγγύηση –και αμφιβάλλω πραγματικά ότι θα μπορέσετε να το κάνετε– τότε δεν μπορούμε πλέον να συνεχίσουμε έτσι”, σημείωσε ο Χαμενεΐ.
Καθ’όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων που οδήγησαν στην επίτευξη της συμφωνίας της Βιέννης, τον Ιούλιο του 2015, ο Χαμενεΐ προειδοποιούσε τους Ιρανούς διαπραγματευτές για τους Αμερικανούς συνομιλητές τους, κρίνοντας ότι δεν είναι άξιοι “εμπιστοσύνης”.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν είχε κυρίως αξιώσει να δοθεί εγγύηση υπογεγραμμένη από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, την οποία ωστόσο οι διαπραγματευτές δεν εξασφάλισαν ποτέ.
Ο Χαμενεΐ έκρινε σήμερα επί της ουσίας ότι η αποχώρηση της Ουάσινγκτον από τη συμφωνία δείχνει εκ των υστέρων ότι είχε δίκιο που προειδοποιούσε κατά της στάσης των Αμερικανών.
Τραμπ: Αποσυρόμαστε και εφαρμόζουμε σκληρά μέτρα κατά του Ιράν
Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ αποχωρούν από τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και θα επιβάλλουν εκ νέου όλες τις κυρώσεις τους σε βάρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας που είχαν αρθεί, περιορίζοντας ασφυκτικά τις κινήσεις των Ευρωπαίων.
«Ανακοινώνω ότι ΗΠΑ θα αποσυρθούν από τη συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα», είπε ο Τραμπ από τον Λευκό Οίκο.
Υλοποίησε, έτσι, δεκαπέντε μήνες μετά την έλευσή του στην εξουσία, την προεκλογική του υπόσχεση να «σκίσει» το κείμενο της εμβληματικής συμφωνίας, προϊόν 21 μηνών σκληρών διεθνών διαπραγματεύσεων με απώτερο στόχο να εμποδιστεί η Τεχεράνη να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
«Σήμερα, έχουμε την τελειωτική απόδειξη ότι η ιρανική υπόσχεση ήταν ένα ψέμα», πέταξε ο Τραμπ. «Το μέλλον του Ιράν επαφίεται στον λαό του», ο οποίος αξίζει «καλύτερη» κυβέρνηση, συνέχισε ο ρεπουμπλικάνος πρόεδρος, κάνοντας μια ομιλία η οποία τροφοδοτεί τα σενάρια για τη βούληση της Ουάσινγκτον να επιτύχει την ανατροπή του ιρανικού καθεστώτος.
Ήδη, στο όνομα του δόγματος «Πρώτα η Αμερική», ο ρεπουμπλικάνος δισεκατομμυριούχος έθεσε υπό αμφισβήτηση πολλές δεσμεύσεις σε πολυμερές επίπεδο της υπερδύναμης, αρχής γενομένης με την απόφασή του να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Χθες, ο Τραμπ επέλεξε την πιο ριζοσπαστική επιλογή: όλες οι κυρώσεις που είχαν αρθεί σε αντάλλαγμα για τη δέσμευση της Ισλαμικής Δημοκρατίας να μην επιδιώξει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων θα επανέλθουν σε ισχύ. «Αμέσως», για ορισμένες, ως την 6η Αυγούστου ή την 4η Νοεμβρίου στην περίπτωση πολλών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων ξένων, που είναι παρούσες στο Ιράν κι έχουν έτσι τρεις ως έξι μήνες για να «φύγουν» πριν γίνουν στόχος των τιμωρητικών μέτρων των ΗΠΑ, κάτι που θα σήμαινε ότι θα έχαναν κάθε πρόσβαση στην αμερικανική αγορά και στο αμερικανικό τραπεζικό και χρηματοοικονομικό σύστημα.
«Κάθε χώρα που θα βοηθήσει το Ιράν στην προσπάθειά του να αποκτήσει πυρηνικά όπλα μπορεί επίσης να υποστεί σκληρές κυρώσεις από τις ΗΠΑ», διεμήνυσε ο Τραμπ, ενώ ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζον Μπόλτον άφησε από την πλευρά του να πλανάται η απειλή των «επιπρόσθετων κυρώσεων».
Με άλλα λόγια, είναι πολύ επικίνδυνο για οποιαδήποτε ευρωπαϊκή εταιρεία να παραμείνει ή να συνεχίσει να επενδύει στο Ιράν. Αυτό θα περιπλέξει πολύ την τήρηση των δεσμεύσεων των ευρωπαίων βάσει της συμφωνίας του 2015, που ελπίζουν ακόμα να σώσουν.
Μπαράκ Ομπάμα: Σοβαρό λάθος
Πρόκειται για «σοβαρό λάθος», έκρινε ο δημοκρατικός πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, με ιδιαίτερα αυστηρό τόνο, υπερασπιζόμενος το κείμενο που είχε διαπραγματευθεί η κυβέρνησή του.
Τουρκία: Φόβοι για νέες συγκρούσεις
Η Τουρκία εξέφρασε φόβους για «νέες συγκρούσεις» στην περιοχή, ενώ η Συρία «καταδίκασε σθεναρά» την κίνηση του ενοίκου του Λευκού Οίκου και εξέφρασε την «απόλυτη αλληλεγγύη» της στην Τεχεράνη.
Ισραήλ: Καλοδεχούμενη η απόφαση Τραμπ
Αντίθετα ο ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου, ο πιο θερμός υποστηρικτής του Τραμπ στο ζήτημα αυτό, δήλωσε ότι υποστηρίζει απόλυτα τη «θαρραλέα» απόφαση του αμερικανού προέδρου, ενώ την υποστήριξή τους στην κίνηση εξέφρασαν ταυτόχρονα το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας -ο μεγάλος εχθρός του Ιράν στην περιοχή- και σύμμαχοί της όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ