«Καμπάνα» 50.000 ευρώ στην Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την υπόθεση Τσαλικίδη.
Περισσότερα από δώδεκα χρόνια μετά τη «αυτοκτονία» του στελέχους της Vodafone που «έπεσε» πάνω στο σκάνδαλο των υποκλοπών, «υπογράφοντας» την καταδίκη του, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Ελλάδα, θεωρώντας ότι οι αρχές της χώρας απέτυχαν να ερευνήσουν επαρκώς τον θάνατό του και επιδικάζοντας το ποσό των 50.000 ευρώ στους οικείους του.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) στο Στρασβούργο, καταδίκασε σήμερα ομόφωνα την Ελλάδα, για παραβίαση του άρθρου 2 (Δικαίωμα στη ζωή/ έρευνα) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για την υπόθεση του θανάτου του Κώστα Τσαλικίδη.
Στέλεχος τηλεφωνικής εταιρείας, ο Κ. Τσαλικίδης βρέθηκε στο σπίτι του κρεμασμένος, στις 9 Μαρτίου του 2005, παραμονή αποκάλυψης μεγάλου σκανδάλου παρακολούθησης κινητών τηλεφώνων πολλών μελών της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένου και του πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή.
Για τη διερεύνηση των αιτιών του θανάτου έγιναν δύο έρευνες : Η πρώτη μεταξύ του 2005-2006 η οποία κατέληξε ότι ο θάνατος προήλθε από απαγχονισμό.
Μια συμπληρωματική έρευνα έγινε κατά τη διάρκεια 2012- 2014 που επιβεβαίωσε τα συμπεράσματα της πρώτης, ήτοι ότι επρόκειτο για αυτοκτονία.
Παρ’ όλα αυτά οι δύο από τους τρεις ιατροδικαστές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αιτία του θανάτου δεν είχε εντελώς διασαφηνιστεί.
Οι γονείς του Κώστα Τσαλικίδη, Παναγιώτης και Γεωργία Τσαλικίδη και ο αδελφός του Γεώργιος, δεν αποδέχθηκαν τα συμπεράσματα της έρευνας για αυτοκτονία και αντίθετα υποστήριξαν ότι ο θάνατός του ήταν συνδεδεμένος με την ιστορία των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων.
Η οικογένεια Τσαλικίδη προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στις 19 Νοεμβρίου του 2014.
Οι 7 δικαστές του ΕΔΑΔ που εξέτασαν την υπόθεση, μιλούν για «ασυνέπειες» που εντοπίσθηκαν στις εκθέσεις τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης που έγιναν ύστερα από αίτημα των προσφυγόντων. Σε αυτές προστίθενται και άλλες ασυνέπειες όπως η έλλειψη αυτοκτονικού κινήτρου που επιβεβαιώνεται από την ψυχιατρική έκθεση.
Συνεπώς το Δικαστήριο κατέληξε ότι η παράλειψη των ελληνικών αρχών να διενεργήσουν επαρκή έρευνα για το θάνατο του Κ. Τσαλικίδη, σημαίνει παραβίαση του άρθρου 2 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με το Δικαστήριο, η Ελλάδα θα πρέπει να καταβάλει στους προσφεύγοντες συνολικά 50.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 4.000 ευρώ για τα δικαστικά έξοδα..
Η «αυτοκτονία» Τσαλικίδη και το σκάνδαλο των υποκλοπών – Τι είχε αποκαλύψει το Hot Doc
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δικαιώνει όσους είχαν εξαρχής αμφισβητήσει τα περί «αυτοκτονίας», συνδέοντας το θάνατο Τσαλικίδη με την υπόθεση των υποκλοπών, όπως το περιοδικό Hot Doc.
Η «αυτοκτονία» του στελέχους της Vodafone, Κώστα Τσαλικίδη, στις 9 Μαρτίου 2005, συνδέθηκε με την υπόθεση των υποκλοπών του 2004-2005. Και «αυτοκτονία» με εισαγωγικά καθώς δύσκολα ένας άνθρωπος που το προηγούμενο βράδυ είχε αγοράσει γλυκά, που σχεδίαζε να πάει εκδρομή το Σαββατοκύριακο με την κοπέλα του και ζητούσε από τη μητέρα του να τον ξυπνήσει το πρωί, δίνει τέλος στη ζωή του με απαγχονισμό. Χωρίς σπασμούς ή τραυματισμούς ή αγωνία στο πρόσωπο. Η εικόνα του που έδειχνε σα να είχε αυτοκτονήσει ενώ κοιμόταν είχε προβληματίσει από τότε τις αρχές. Αλλά για κάποιο περίεργο λόγο η υπόθεση χαρακτηρίστηκε υπερβολικά γρήγορα ως αυτοκτονία και μπήκε στο αρχείο.
Όσο κι αν οι δικοί του «διαρρήγνυαν τα ιμάτια» τους πως αποκλείεται ο Κώστας τους να αυτοκτόνησε, οι αρχές δεν ασχολήθηκαν ιδιαίτερα. Η εξ αρχής τοποθέτηση της οικογένειας ήταν ότι ο θάνατος του Κώστα Τσαλικίδη ήταν σκηνοθετημένη αυτοκτονία και πως συνδεόταν άρρηκτα με μια υπόθεση στην οποία ενεργοποιούνται κολοσσιαία κρατικά, οικονομικά και επιχειρηματικά συμφέροντα.
Μάλιστα η οικογένεια του Κώστα Τσαλικίδη όταν βγήκε στη δημοσιότητα η υπόθεση των υποκλοπών σιγουρεύτηκε πως είχε σχέση με τον χαμό του δικού τους ανθρώπου και έστειλαν φωτογραφίες που είχε τραβήξει ο αδελφός του όταν τον βρήκε απαγχονισμένο στον καθηγητή ιατροδικαστικής του Βασιλικού Κολεγίου του Λονδίνου, Στέφεν Καρς κι αφού πρωτύτερα ο ιατροδικαστής Γιώργος Ντιλέρνια είχε αποφανθεί πως πρόκειται για αυτοκτονία, χωρίς καν να πάει για αυτοψία στο σπίτι, όπως ορίζει ο νόμος, γιατί «δεν υπήρχε λόγος».
Ο καθηγητής Καρς συνέταξε μια έκθεση πραγματογνωμοσύνης, η οποία φαίνεται να ακυρώνει τις εκτιμήσεις των Ελλήνων ιατροδικαστών καθώς έγραψε πως: «Δεν συνεκτιμήθηκαν τα κρίσιμα δεδομένα του ύψους και του βάρους του θανόντος και της θερμοκρασίας του πτώματος και του δωματίου, ούτε έγινε προσπάθεια καθορισμού της ακριβούς ώρας θανάτου». Η κατακλείδα της έκθεσης του Στέφεν Καρς ήταν πως ο Κώστας Τσαλικίδης είτε ναρκώθηκε ή /και δηλητηριάστηκε και κρεμάστηκε μετά θάνατον.
Ο λόγος για αυτή την «αυτοκτονία» ήταν το σκάνδαλο των υποκλοπών, που έκαναν γνωστό σε συνέντευξη Τύπου στις 2 Φεβρουαρίου 2006 οι τρεις κορυφαίοι υπουργοί της κυβέρνησης Καραμανλή, Θ. Ρουσόπουλος, Γ. Βουλγαράκης και Αν. Παπαληγούρας.
Οι τρεις υπουργοί εμφανίστηκαν αποφασισμένοι να μιλήσουν με κάθε επισημότητα για ένα «σοβαρό ζήτημα εθνικής ασφάλειας», για το οποίο ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής είχε ενημερωθεί έντεκα μήνες πριν, στις 10 Μαρτίου 2005, την επομένη του θανάτου του Τσαλικίδη, όταν ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Vodafone Γιώργος Κορωνιάς είχε συναντηθεί με τον διευθυντή του γραφείου του, Γιάννη Αγγέλου. Δύο ημέρες νωρίτερα, δηλαδή μία ημέρα πριν από τον θάνατο του Τσαλικίδη, το παρείσακτο παράνομο λογισμικό που επέτρεπε τις υποκλοπές και είχε παρεισφρήσει στα κέντρα της Vodafone είχε αφαιρεθεί. Αρκετές πρώτες λεπτομέρειες για τον κακόβουλο προγραμματιστικό κώδικα που βρέθηκε σε πολλά ψηφιακά κέντρα της Vodafone εξήγησε με σηκωμένα τα μανίκια ο Γιώργος Βουλγαράκης κάνοντας σχεδιαγράμματα με έναν μπλε μαρκαδόρο πάνω σε έναν λευκό πίνακα. Από τότε, στην ίδια έρευνα συμμετείχαν η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής με μέλη πρωτοκλασάτους βουλευτές, η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών και η ΕΥΠ.
Οι υποκλοπές συνέβαιναν από τις 10 Αυγούστου του 2004 ως τις 8 Μαρτίου του 2005 ή, τέλος πάντων, τόσο παρέμεινε το παράνομο λογισμικό στα κέντρα της Vodafone. Δεν υπάρχει ασφαλώς οριστική λίστα όσων παρακολουθούνταν, αλλά τα ονόματα που έχουν δει το φως της δημοσιότητας εκτείνονται από τον Κώστα Καραμανλή, τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Πέτρο Μολυβιάτη ως μέλη κινήσεων πολιτών, ανθρώπους που συνδέονται με την τρομοκρατία, δημοσιογράφους, συνδικαλιστές και αλλοδαπούς, κυρίως Άραβες.
Την παραμονή της «αυτοκτονίας» του, ο Κώστας Τσαλικίδης συμμετείχε σε σύσκεψη με άλλα υψηλόβαθμα στελέχη της Vodafone, ανάμεσά τους και ο Γιώργος Κορωνιάς, όπου συζητήθηκε το θέμα των υποκλοπών, ενώ δεν υπήρξαν πρακτικά της συνάντησης.
Δεν έχει εξακριβωθεί το πόσα ακριβώς πράγματα ενδεχομένως να γνώριζε ο Κώστας Τσαλικίδης για την υπόθεση των υποκλοπών. Αν γνώριζε όλες τις λεπτομέρειες και τους ενόχους ή αν γνώριζε απλώς την ύπαρξη του παρείσακτου λογισμικού ενώ επισήμως δεν έχει αποκλειστεί το ότι μπορεί να ήταν παντελώς ανίδεος. Το γεγονός είναι ότι, ως υπεύθυνος σχεδιασμού δικτύου, είχε πρόσβαση σε όλους τους χώρους των τηλεφωνικών κέντρων της Vodafone. Επιπλέον, είχε τις τεχνικές γνώσεις προκειμένου να κατανοήσει κάθε λεπτομέρεια και ήταν υπεύθυνος για τη διεκπεραίωση των μοιραίων αναβαθμίσεων του δικτύου, εκείνη τον Αύγουστο του 2004 με την οποία εισήχθη ο παράνομος κώδικας και εκείνη λίγους μήνες αργότερα με την οποία διαγράφηκε.
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε ότι η στάση των ελληνικών αρχών παραβιάζει το άρθρο 2 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, που διασφαλίζει το δικαίωμα στη ζωή και τη διερεύνηση εγκλημάτων.
Ως εκ τούτου οι προσφεύγοντες Παναγιώτης Τσαλικίδης, Γεωργία Τσαλικίδη και Γεώργιος Τσαλικίδης θα λάβουν συνολικά 50.000 ευρώ αποζημίωση συν 4.000 ευρώ για τα δικαστικά έξοδα.
Όπως αναφέρεται στην απόφαση του Δικαστηρίου, ο Κώστας Τσαλικίδης «βρέθηκε κρεμασμένος στο διαμέρισμά του μία μέρα πριν η ελληνική κυβέρνηση πληροφορηθεί ότι τα τηλέφωνα πολλών μελών της, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού, παρακολουθούνταν.
»Μία προκαταρκτική εξέταση αποκάλυψε το 2006 ότι ο μηχανισμός των υποκλοπών είχε εμφυτευτεί σε λογισμικό που είχε προμηθευτεί ο τηλεφωνικός πάροχος για τον οποίον εργαζόταν ο Τσαλικίδης από άλλη εταιρεία τηλεπικοινωνιών. Ο Τσαλικίδης ήταν υπεύθυνος για την αποδοχή του λογισμικού και συναντιόταν τακτικά με τους εκπροσώπους της άλλης εταιρείας.
»Δύο έρευνες διενεργήθηκαν για τον θάνατό του. Η πρώτη, ανάμεσα στο 2005 και το 2006, κατέληξε στο ότι αιτία του θανάτου του ήταν ο απαγχονισμός. Η συμπληρωματική έρευνα, μεταξύ 2012 και 2014 επιβεβαίωσε τα συμπεράσματα της αρχικής έρευνας, αν και δύο από τους τρεις ιατροδικαστές που προετοίμασαν την ιατροδικαστική έκθεση κατέληξαν συμπέραναν ότι τα αίτια του θανάτου του παραμένουν αδιευκρίνιστα.
»Η προσφεύγουσα οικογένεια δεν πίστεψε ότι ο συγγενής της είχε αυτοκτονήσει, υποστηρίζοντας ότι τόσο η αρχική όσο και η συμπληρωματική έρευνα είχαν σοβαρές ελλείψεις.
»Το δικαστήριο συμπέρανε ότι οι ελληνικές αρχές απέτυχαν να διεξαγάγουν μια επαρκή και αποτελεσματική έρευνα για τον θάνατο του Κώστα Τσαλικίδη. Συγκεκριμένα συμπέρανε ότι οι ελληνικές αρχές αποφάσισαν να κλείσουν την συμπληρωματική έρευνα απλά παραθέτοντας όλα τα βήματα που ακολουθήθηκαν και κάνοντας αναφορές σε νέες εκθέσεις, χωρίς να διερευνηθούν οι ανακρίβειες που εντοπίστηκαν, όπως η έλλειψη των τραυματισμών που συνήθως συνδέονται με το κρέμασμα και τις αντιφάσεις στο σημάδι που άφησε το σχοινί στο λαιμό του θύματος.
»Δεν διερευνήθηκαν και άλλες ανακρίβειες, όπως η χτυπητή αντίθεση στα συμπεράσματα ανάμεσα στην ιατροδικαστική έκθεση στην προκαταρκτική και τη συμπληρωματική έρευνα, η έλλειψη κίνητρου για αυτοκτονία και το σπασμένο οζώδες οστό, εύρημα που παραπέμπει σε στραγγαλισμό. Δεν είναι ξεκάθαρο με βάση ποια λογική ο Εισαγγελέας δεν άσκησε δίωξη ούτε ζήτησε περεταίρω έρευνα καθώς και την απόφασή του να κλείσει την έρευνα.
» Για να καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα, το δικαστήριο έλαβε κυρίως υπόψη ότι ο εισαγγελέας, κατά την αρχική έρευνα, είχε αναφέρει ότι ο θάνατος είχε συνδεθεί αιτιωδώς με την υπόθεση των υποκλοπών. Για το λόγο αυτό ήταν πολύ σημαντικό να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διερευνηθεί ο θάνατος του Κώστα Τσαλικίδη», καταλήγει η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.