Οι ευρωβουλευτές της επιτροπής πολιτικών ελευθεριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (LIBE) συμφώνησαν την Τρίτη να διευρύνουν τις εξουσίες της υπηρεσίας επιβολής του νόμου της ΕΕ, Europol. Σε ψηφοφορία την Τρίτη, οι ευρωβουλευτές του LIBE ψήφισαν υπέρ μιας πρότασης που θα ενισχύσει την ικανότητα της Europol να επεξεργάζεται μεγάλα σύνολα δεδομένων και να ανταλλάσσει πληροφορίες με ιδιωτικές εταιρείες.
Ο εισηγητής του νομοσχεδίου, Χαβιέ Θαρθαλέχος του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) χαιρέτισε το «πολυαναμενόμενο βήμα προς τα εμπρός στις δυνατότητες της Europol» σε μια ηλεκτρονική ανακοίνωσή του.
Σαράντα επτά ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ του τελικού κειμένου, με ολόκληρες τις αντιπροσωπείες του ΕΛΚ, του κεντρώου Renew και των κεντροαριστερών Σοσιαλιστών και Δημοκρατικών να υποστηρίζουν το ψήφισμα. Υπήρξαν 16 βουλευτές που ψήφισαν κατά του κειμένου, συμπεριλαμβανομένων των αντιπροσωπειών των Πράσινων και των Αριστερών.
Σύμφωνα με έγγραφο που έλαβε το POLITICO, η πρόταση του Κοινοβουλίου προσφέρει ενισχυμένες εγγυήσεις για τις αυξημένες εξουσίες της Europol και μεγαλύτερο ρόλο για την εσωτερική ρυθμιστική αρχή της ΕΕ, τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων (ΕΕΠΔ), σε σύγκριση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής και τη θέση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που συμφωνήθηκε τον Ιούνιο.
Όμως δεν είναι όλοι πεπεισμένοι ότι οι νέες εξουσίες της Europol ρυθμίζονται επαρκώς. Η Σάσκια Μπρίκμοντ των Πρασίνων, η ομάδα της οποίας ψήφισε ομόφωνα κατά της πρότασης, είπε ότι η μεταρρύθμιση «εγείρει πολλές ανησυχίες» όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα και την προστασία των δεδομένων. «Ο οργανισμός αποκτά εκτεταμένες εξουσίες χωρίς ανεξάρτητη εποπτεία», είπε. Η Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο πρέπει τώρα να διαπραγματευτούν την τελική εκδοχή του νομοσχεδίου.
Προβλήματα απορρήτου
Ο ΕΕΠΔ «επέπληξε» την Europol τον Σεπτέμβριο του 2020 για συλλογή προσωπικών δεδομένων ατόμων που δεν είχαν σχέσεις με εγκληματικές δραστηριότητες. Στο σχέδιο δράσης της για την αντιμετώπιση των ανησυχιών του επόπτη, η Europol επεσήμανε ιδίως την αναθεώρηση της νομικής της βάσης που θα της επέτρεπε να συνεχίσει τις πρακτικές επεξεργασίας δεδομένων της, κατά παρέκκλιση των γενικών κανόνων της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων.
Ωστόσο, στη γνώμη του για την επέκταση της δικαιοδοσίας της, ο ΕΕΠΔ προειδοποίησε ότι «οι εξαιρέσεις από τους ισχύοντες κανόνες προστασίας δεδομένων, που ισχύουν για την Europol, θα μπορούσαν να γίνουν στην πραγματικότητα ο κανόνας», ανησυχία που συμμερίζονται πολλοί στις Βρυξέλλες.
Ένα βασικό μέρος της νέας πρότασης συνίσταται στην παροχή στην Europol της ικανότητας επεξεργασίας δεδομένων από κάθε είδους ιδιωτικές οντότητες, συμπεριλαμβανομένων εταιρειών διαδικτύου και τρίτων χωρών που επιλέγουν εθελοντικά να τα παράσχουν. Όσοι ανησυχούν για την προστασία δεδομένων σημειώνουν ότι ελάχιστα πράγματα μπορεί να κάνει η Europol για να επαληθεύσει την προέλευση αυτών των δεδομένων, τα οποία μπορεί επίσης να προέρχονται από χώρες εκτός ΕΕ που δεν πληρούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα απορρήτου.