To πράσινο φως για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, έλαβαν η Ουκρανία και η Μολδαβία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παράλληλα, για τη Γεωργία η Επιτροπή συνιστά τη χορήγηση καθεστώτος υποψήφιας χώρας, ενώ για την Βοσνία-Ερζεγοβίνη η Eυρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, μόλις επιτευχθεί ο απαραίτητος βαθμός συμμόρφωσης με τα κριτήρια ένταξης.
«Σήμερα είναι μια ιστορική μέρα», δήλωσε η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Παρά τις τεράστιες κακουχίες και τραγωδίες από τον πόλεμο της Ρωσίας, που συνεχίζει να αντιμετωπίζει η Ουκρανία, «η χώρα μεταρρυθμίζεται βαθιά», τόνισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία είχε επισκεφτεί το Κίεβο πριν πέντε ημέρες.
Η Ουκρανία, όπως και η Μολδαβία έλαβαν το καθεστώς υποψήφιας χώρας τον Ιούνιο του 2022. Η Επιτροπή είχε θέσει επτά κριτήρια που έπρεπε να πληρούνται για να χορηγηθεί στην Ουκρανία το άνοιγμα ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Η Πρόεδρος της Επιτροπής ανέφερε ότι η Ουκρανία ολοκλήρωσε πάνω από το 90% των απαραίτητων βημάτων που πέρυσι είχε ορίσει Επιτροπή.
Ειδικότερα, η φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι έχει επιτευχθεί «πρόοδος» στη μεταρρύθμιση της συνταγματικής δικαιοσύνης, στην επιλογή του Ανώτατου Συμβουλίου Δικαιοσύνης, στο πρόγραμμα κατά της διαφθοράς, στην καταπολέμηση νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, σε σημαντικά μέτρα για τον περιορισμό των ολιγαρχών στη δημόσια ζωή, στο νέο νόμο για τα μέσα ενημέρωσης και στην πρόοδο στο θέμα των εθνικών μειονοτήτων.
«Οι υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις βρίσκονται ήδη στο δρόμο τους -αυτό είναι καλό- και η Επιτροπή επαινεί αυτές τις προσπάθειες», πρόσθεσε η φον ντερ Λάιεν. Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή πρότεινε σήμερα στο Συμβούλιο να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις, συνιστώντας παράλληλα να εγκριθεί ένα πλαίσιο διαπραγμάτευσης μόλις η Ουκρανία πραγματοποιήσει τις συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις. Επ’ αυτού, η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση στο Συμβούλιο έως τον Μάρτιο του 2024.
Για τη Μολδαβία – «μια χώρα η οποία υποφέρει από τις συνέπειες του πολέμου στη Ουκρανία» – η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι «αποτελεί αντικείμενο συνεχών προσπαθειών αποσταθεροποίησης κατά της δημοκρατίας της». Η Μολδαβία υποδέχεται μεγάλο αριθμό Ουκρανών προσφύγων, ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται αντιμέτωπη με εκβιασμό σχετικά με το ενεργειακό της σύστημα, τονίζει η Επιτροπή. Παράλληλα, επισημαίνει ότι η Μολδαβία έχει αναλάβει σημαντικές μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στον τομέα του δικαστικού συστήματος, έχει επιταχύνει τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος και έχει προχωρήσει σε νομοθετικές αλλαγές για την καταπολέμηση των κεκτημένων συμφερόντων. Η Επιτροπή συνιστά στο Συμβούλιο να αρχίσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Μολδαβία και στη συνέχεια να οριστικοποιήσει το διαπραγματευτικό πλαίσιο. Η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση σχετικά με την πρόοδο στο Συμβούλιο έως τον Μάρτιο του 2024.
«Σήμερα είναι μέρα γιορτής στη Γεωργία», δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία ωστόσο τόνισε ότι αυτή η χώρα πρέπει ακόμη να προχωρήσει σε «σημαντικές μεταρρυθμίσεις», που αντιστοιχούν στις «φιλοδοξίες της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών της για ένταξη στην ΕΕ”. Σύμφωνα με την Επιτροπή, αυτές οι “φιλοδοξίες” πρέπει να αντικατοπτρίζονται καλύτερα από τις Αρχές οι οποίες καλούνται να συνεργάζονται περισσότερο με την αντιπολίτευση και την κοινωνία των πολιτών σε θέματα εθνικού ενδιαφέροντος. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι απαιτείται περαιτέρω πρόοδος από την κυβέρνηση σχετικά με τις 12 προτεραιότητες που προσδιορίστηκαν πέρυσι. Παράλληλα, η Επιτροπή αναγνωρίζει ορισμένα θετικά βήματα, όπως τον αυξημένο έλεγχο της αντιπολίτευσης στο κοινοβουλευτικό έργο, το σχέδιο δράσης για την αποολιγαρχία και τη σύσταση Γραφείου Καταπολέμησης της Διαφθοράς. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή συνιστά τη χορήγηση καθεστώτος υποψήφιας χώρας στη Γεωργία, δεδομένου ότι η κυβέρνηση λαμβάνει σημαντικά μεταρρυθμιστικά βήματα.
Όσον αφορά στην Βοσνία Ερζεγοβίνη η Επιτροπή αναγνωρίζει μια σειρά θετικών πολιτικών και νομικών βημάτων. Για παράδειγμα, την ταχεία έναρξη των καθηκόντων ενός νέου Συμβουλίου Υπουργών τον Ιανουάριο του 2023 και τη δέσμευση όλων των πολιτικών κομμάτων στον στόχο της ένταξης στην ΕΕ. Επιπλέον, σημειώνεται «πρόοδος» στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της τρομοκρατίας. Ωστόσο, η Επιτροπή σημειώνει «με ανησυχία» τους διάφορους αντισυνταγματικούς νόμους που εγκρίθηκαν από τους εκπροσώπους της οντότητας της Δημοκρατίας Σέρπσκα. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή συνιστά στο Συμβούλιο την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων μόλις επιτευχθεί ο απαραίτητος βαθμός συμμόρφωσης με τα κριτήρια προσχώρησης. Η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση στο Συμβούλιο σχετικά με την πρόοδο έως τον Μάρτιο του 2024.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαιρέτισε «τη σωστή» απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία συνέστησε την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ουκρανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Το κράτος μας πρέπει να είναι μέσα στην ΕΕ. Οι Ουκρανοί το αξίζουν», δηλώνει ο Ζελένσκι σε βίντεο που ανήρτησε στην πλατφόρμα Telegram. Ο ουκρανός πρωθυπουργός Ντένις Σμιγκάλ δεσμεύθηκε από την πλευρά του να κάνει την Ουκρανία «ισότιμο» και «ισχυρό» μέλος της ΕΕ.
Η αντιπρόεδρος της ουκρανικής κυβέρνησης Όλια Στεφανίσινα έπλεξε επίσης το εγκώμιο της απόφασης της ΕΕ. «Είναι το αποτέλεσμα της τεράστιας ποσότητας δουλειάς που έγινε από την εμπόλεμη χώρα», ανέφερε σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα X.Η πρόεδρος της Μολδαβίας Μάγια Σάντου χαρακτήρισε από την πλευρά της «σημαντικό ορόσημο» την απόφαση της Κομισιόν για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με το Κισινάου.
«Η Μολδαβία βρίσκεται σταθερά στο δρόμο για την ένταξη στην ΕΕ και θα συνεχίσει να εργάζεται ακατάπαυστα για το σκοπό αυτό», ανέφερε η Σάντου σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα X.Η πρόεδρος της Γεωργίας Σαλομέ Ζουραμπισβίλι, για τη χώρα της οποίας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε να δοθεί το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη χώρας, εξέφρασε τη «χαρά» της. «Χαίρομαι μαζί με το γεωργιανό λαό και χαιρετίζω τη θετική σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με τη χορήγηση στη Γεωργία καθεστώτος υποψήφιας χώρας», έγραψε η φιλοδυτική πρόεδρος στην πλατφόρμα X. Η Σαλομέ Ζουραμπισβίλι υποσχέθηκε πως θα συνεχίσει «περισσότερο από ποτέ να διαδραματίζει το ρόλο της ως φιλοευρωπαίας ηγέτη ώστε να ευνοήσει την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων που είναι ακόμα απαραίτητες».
