Η ΕΕ αποκάλυψε την Τετάρτη λεπτομέρειες ενός παγκόσμιου επενδυτικού σχεδίου 300 δισεκατομμυρίων ευρώ, που περιγράφεται ως «αληθινή εναλλακτική λύση» στην επενδυτική στρατηγική της Κίνας, Ζώνη και Δρόμος (Belt and Road Initiative – BRI). Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι το σχέδιο Global Gateway (Παγκόσμια Πύλη) θα γίνει «μια πλατφόρμα με την οποία η Ευρώπη θα φτιάξει πιο ανθεκτικούς δεσμούς με τον κόσμο».
Με το BRI, η Κίνα έχει χρηματοδοτήσει έργα υποδομών σε όλο τον λεγόμενο παγκόσμιο νότο, όπως σιδηροδρόμους, δρόμους και λιμάνια, αλλά έχει κατηγορηθεί ότι χρησιμοποιεί το χρέος για να δρέψει πολιτικά οφέλη. Η πρόεδρος της Κομισιόν είπε ότι οι χώρες χρειάζονται «έμπιστους εταίρους» για να σχεδιάσουν έργα που θα είναι βιώσιμα.
Η ΕΕ εξετάζει πώς μπορεί να αξιοποιήσει δισεκατομμύρια ευρώ, που αντλούνται από τα κράτη μέλη, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τον ιδιωτικό τομέα. Αυτό θα λάβει σε μεγάλο βαθμό τη μορφή εγγυήσεων ή δανείων και όχι επιχορηγήσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες του BBC, η Αφρική θα είναι το κύριο επίκεντρο του προγράμματος.
Η στρατηγική της Κίνας έχει φτάσει και στην Αφρική, την Ασία, τον Ινδο-Ειρηνικό και την ΕΕ. Η κινεζική εταιρεία Cosco κατέχει τα δύο τρίτα του τεράστιου ελληνικού λιμανιού εμπορευματοκιβωτίων στον Πειραιά και η China Road and Bridge Corporation έχει κατασκευάσει μια βασική γέφυρα στην Κροατία.
Σε μια ενημέρωση τον περασμένο μήνα, ο πρεσβευτής της Κίνας στην ΕΕ, Ζανγκ Μινγκ, είπε ότι το Πεκίνο χαιρετίζει τη στρατηγική της ΕΕ για την Παγκόσμια Πύλη εάν είναι ανοιχτή και μπορεί να βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες. Αλλά προειδοποίησε επίσης ότι «οποιαδήποτε προσπάθεια μετατροπής έργων υποδομής σε γεωπολιτικό εργαλείο θα απογοήτευε τις προσδοκίες της διεθνούς κοινότητας και θα έβλαπτε τα δικά του συμφέροντα».
Το BRI επίκεντρο της κινεζικής εξωτερικής πολιτικής.
Ενώ η Κίνα έχει αναπτύξει εμπορικούς δεσμούς με τις επενδύσεις σε νέους δρόμους, λιμάνια, σιδηροδρόμους και γέφυρες, έχει επίσης επικριθεί ότι χρησιμοποιεί αυτές τις επενδύσεις ως μέσο παροχής «επαχθών δανείων» σε αυτό που ονομάζεται «διπλωματία της παγίδας του χρέους». Υπάρχουν όμως και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η εικόνα είναι πιο περίπλοκη και ότι ο δανεισμός μεγάλων χρηματικών ποσών δεν είναι ακίνδυνος. Επιπλέον, η Κίνα αντιμετώπισε μια ανάγκη για την οποία κανείς άλλος δεν ήταν διατεθειμένος να κάνει κάτι.
Είτε έτσι είτε αλλιώς, το οικονομικό και γεωπολιτικό αποτύπωμα της Κίνας έχει αυξηθεί καθώς αυξάνονται οι εντάσεις με τη Δύση. Η Ευρώπη συμμετέχει με τις όποιες δυνάμεις της σε αυτό που αποκαλείται από τις ΗΠΑ «πέρασμα στην Ασία», ένα αφήγημα εξωτερικής πολιτικής που έχει ως κέντρο ενδιαφέροντος την Ασία.
Αν αυτή η πρωτοβουλία δεν χαθεί σε ατέρμονες γραφειοκρατικές μάχες όπως συνηθίζεται, μένει να αποδειχθεί αν θα αυξήσει τον ανταγωνισμό με τον εταίρο της ΕΕ, ΗΠΑ, που έχει λανσάρει μια παρόμοια εκστρατεία, το «Build Back Better World». Επίσης, με την Παγκόσμια Πύλη, η ΕΕ αναμένεται να μάθει εν τοις πράγμασι τη θέση της στον κόσμο και πόσο κύρος έχει στην παγκόσμια πολιτική σκηνή.