Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με τους ανανεωμένους κανόνες για τη μείωση, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των συσκευασιών, την αύξηση της ασφάλειας και την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας.
Τα νέα μέτρα αποσκοπούν στο να καταστήσουν τις συσκευασίες που χρησιμοποιούνται στην ΕΕ ασφαλέστερες και πιο βιώσιμες, απαιτώντας όλες οι συσκευασίες να είναι ανακυκλώσιμες, ελαχιστοποιώντας την παρουσία επιβλαβών ουσιών, μειώνοντας τις περιττές συσκευασίες, ενισχύοντας τη χρήση ανακυκλωμένου περιεχομένου και βελτιώνοντας τη συλλογή και την ανακύκλωση.
Λιγότερες συσκευασίες και περιορισμοί στις συσκευασίες
Η συμφωνία θέτει στόχους μείωσης των συσκευασιών (5% έως το 2030, 10% έως το 2035 και 15% έως το 2040) και απαιτεί από τις χώρες της ΕΕ να μειώσουν, ιδίως, την ποσότητα των πλαστικών αποβλήτων συσκευασίας.
Σύμφωνα με τη συμφωνία, ορισμένες μορφές πλαστικής συσκευασίας μίας χρήσης, όπως οι συσκευασίες για μη επεξεργασμένα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, οι συσκευασίες για τρόφιμα και ποτά που γεμίζονται και καταναλώνονται σε καφετέριες και εστιατόρια, οι ατομικές μερίδες (π.χ. για καρυκεύματα, σάλτσες, κρέμες γάλακτος, ζάχαρη), οι συσκευασίες μίνιμουμ διαμονής για προϊόντα περιποίησης και το συρρικνωμένο περιτύλιγμα για βαλίτσες στα αεροδρόμια, θα απαγορευτούν από την 1η Ιανουαρίου 2030.
Οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν επίσης την απαγόρευση την πολύ ελαφριάς σακούλας μεταφοράς (κάτω των 15 μικρομέτρων), εκτός εάν απαιτούνται για λόγους υγιεινής ή παρέχονται ως πρωτογενής συσκευασία για χύμα τρόφιμα για να βοηθήσουν στην πρόληψη της σπατάλης τροφίμων.
Απαγόρευση της χρήσης “χημικών ουσιών για πάντα” (forever chemicals)
Για την πρόληψη δυσμενών επιπτώσεων στην υγεία, το Κοινοβούλιο εξασφάλισε την εισαγωγή απαγόρευσης της χρήσης των λεγόμενων “χημικών ουσιών για πάντα” (υπερ- και πολυφθοριωμένες αλκυλικές ουσίες ή PFAS) στις συσκευασίες που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα.
Ενθάρρυνση της επαναχρησιμοποίησης και επαναπλήρωσης
Οι διαπραγματευτές συμφώνησαν να θέσουν συγκεκριμένο στόχο για επαναχρησιμοποιούμενες συσκευασίες για αλκοολούχα και μη αλκοολούχα ποτά (εκτός π.χ. γάλα, κρασί, αρωματισμένο κρασί, οινοπνευματώδη ποτά) έως το 2030 (τουλάχιστον 10%). Τα κράτη μέλη μπορούν να χορηγήσουν πενταετή παρέκκλιση από τις απαιτήσεις αυτές υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Οι τελικοί διανομείς ποτών και φαγητού προς εξαγωγή στον τομέα της εστίασης θα είναι υποχρεωμένοι να προσφέρουν στους καταναλωτές τη δυνατότητα να φέρουν το δικό τους δοχείο. Θα πρέπει επίσης να προσπαθήσουν να προσφέρουν το 10% των προϊόντων σε μορφή επαναχρησιμοποιήσιμης συσκευασίας έως το 2030.
Επιπλέον, κατόπιν αιτήματος του Κοινοβουλίου, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να δώσουν κίνητρα στα εστιατόρια, τις καντίνες, τα μπαρ, τις καφετέριες και τις υπηρεσίες τροφοδοσίας να σερβίρουν νερό από τη βρύση, (όπου υπάρχει, δωρεάν ή με χαμηλό τέλος παροχής υπηρεσιών) σε επαναχρησιμοποιούμενη ή επαναγεμιζόμενη μορφή.
Ανακυκλώσιμες συσκευασίες, συλλογή και ανακύκλωση αποβλήτων
Οι διαπραγματευτές συμφώνησαν ότι όλες οι συσκευασίες θα πρέπει να είναι ανακυκλώσιμες και να πληρούν αυστηρά κριτήρια που θα καθοριστούν μέσω της δευτερογενούς νομοθεσίας. Προβλέπονται ορισμένες εξαιρέσεις για το ελαφρύ ξύλο, τον φελλό, τα υφάσματα, το καουτσούκ, τα κεραμικά, την πορσελάνη ή το κερί.
Άλλα συμφωνηθέντα μέτρα περιλαμβάνουν:
– στόχοι ελάχιστου ανακυκλωμένου περιεχομένου για κάθε πλαστικό μέρος της συσκευασίας,
– ελάχιστους στόχους ανακύκλωσης κατά βάρος των παραγόμενων αποβλήτων συσκευασίας και αυξημένες απαιτήσεις ανακυκλωσιμότητας,
– το 90% των πλαστικών και μεταλλικών δοχείων ποτών μίας χρήσης (έως τρία λίτρα) να συλλέγονται χωριστά έως το 2029 (συστήματα κατάθεσης και επιστροφής).
Διαβάστε επίσης:
Μαρία Καρυστιανού: «Φυσικά και θα αλλάξουμε τον νόμο περί ασυλίας»
Ερωτήματα από την επίσκεψη Μητσοτάκη στην Ουκρανία: Πόσο «ασφαλής» είναι η εξωτερική πολιτική