Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η χώρα μας, όπως και όλες οι άλλες χώρες παγκοσμίως, βρίσκεται σε πόλεμο με τον SARS-CoV-2 και προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις παρεπόμενες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις του.
Μια μεγάλη κρίσιμη μάχη σε αυτό τον πόλεμο είναι να μείνει σε λειτουργία η παραγωγική μηχανή της χώρας χωρίς να επιβαρυνθούν δυσανάλογα οι υγειονομικοί δείκτες.
Σε αυτήν τη μάχη είναι σημαντικό να ενισχυθεί η ρευστότητα των επιχειρήσεων, των επαγγελματιών και των αγροτών, ώστε να αντισταθμιστεί στοιχειωδώς η πτώση του τζίρου τους και να έχουν κεφάλαια κίνησης για την ανάκαμψη όταν αρθούν τα σχετικά περιοριστικά μέτρα.
Σε αυτό τον παγκόσμιο πόλεμο δεν είμαστε μόνοι. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος που εκτελεί, έχει χορηγήσει στην Ελλάδα κατά το πρώτο εννιάμηνο του 2020 –μέσω των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων– ρευστότητα ύψους λίγο πάνω από 31 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό δεν είναι ευκαταφρόνητο, αφού ισούται με τις επιχορηγήσεις και τα δάνεια που θα λάβει η χώρα από το Ταμείο Ανασυγκρότησης τα επόμενα έξι χρόνια.
Κάθε σεντ αυτού του ποσού είναι μια σφαίρα που πρέπει να φτάσει στην παραγωγική μηχανή της χώρας.
Βεβαίως αυτή η ρευστότητα είναι δανεική και θα επιστραφεί μακροπρόθεσμα, αλλά η διαχείρισή της από το τραπεζικό σύστημα, με τις ευλογίες και τις παρεμβάσεις της κυβέρνησης, είναι ενδεικτική των κυβερνητικών προτεραιοτήτων.
Ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) Θεόδωρος Μητράκος σε παρέμβασή του σε διαδικτυακή συζήτηση στις 20/10/2020 ανέφερε ότι οι καταθέσεις των εμπορικών τραπεζών στην ΤτΕ ανέρχονται σε περίπου 21 δισ. ευρώ, «ενώ τα υποχρεωτικά διαθέσιμα που οφείλουν να τηρούν στην Τράπεζα της Ελλάδος δεν ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ»! Ενα μεγάλο μέρος της ρευστότητας που εισήλθε στη χώρα δηλαδή παραμένει στο πιστωτικό σύστημα προς μελλοντική χρήση άγνωστης κατεύθυνσης.
Από εκεί και πέρα η ρευστότητα που τελικά διοχετεύτηκε από τις τράπεζες και δεν απορροφήθηκε από το δημόσιο κατανεμήθηκε εντελώς ανισοβαρώς στον ιδιωτικό τομέα. Οι καθαρές ροές χρηματοδότησης το α’ εννιάμηνο του 2020 ήταν:
• Μόλις 93 εκατ. ευρώ για πάνω από 1.000.000 ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις και 1,3 δισ. ευρώ για τις περίπου 20.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις που υπολογίζεται ότι αθροιστικά τους αντιστοιχεί το 88% της απασχόλησης του ιδιωτικού τομέα.
• Περίπου 3,7 δισ. για τις περίπου 300 μεγάλες (άνω των 250 εργαζομένων) επιχειρήσεις της χώρας, στις οποίες αντιστοιχεί το 12% της απασχόλησης.
Αλλά ακόμη και τη μερίδα του λέοντος δεν τη μοιράζονται αναλογικά τα «λιοντάρια». Ο κ. Μητράκος επισήμανε ότι περίπου τη μισή αύξηση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων μεγάλου μεγέθους την απορρόφησαν μετά τον Μάρτιο μόλις έξι εταιρείες!
Μάλιστα, η ανισοκατανομή αυτή επιδοτήθηκε από το κράτος, αφού στις νέες χρηματοδοτήσεις περιλαμβάνονται και δάνεια ύψους 3,3 δισ. ευρώ που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο των προγραμμάτων εγγυοδοσίας και ΤΕΠΙΧ ΙΙ της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.
Βεβαίως κάποιοι θα πουν ότι η επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους περίπου 3 δισ. ευρώ είναι τα πολεμοφόδια της ρευστότητας που εξασφάλισε η κυβέρνηση για 529.889 ΑΦΜ, σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέθεσε ο κ. Σταϊκούρας στη Βουλή χωρίς άλλες διευκρινίσεις.
Αλλά είναι προφανές ότι η κυβέρνηση, ως στρατηγός στον πόλεμο αυτό, εξασφαλίζει για κάποιους πυραύλους και για τους υπόλοιπους πέτρες για σφεντόνες. Κάποιοι είναι πιο αναλώσιμοι. Και αν πέσουν, δεν υπάρχει πρόβλημα. Ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας θα φροντίσει να μη χαθούν για το τίποτε. Τα περιουσιακά τους στοιχεία θα συγκεντρωθούν από τους εύρωστους, πάντα με τις πλάτες της κυβέρνησης.
Ο Απόστολος Κρυωνίδης είναι αναπληρωτής γραμματέας τομέα οικονομικών του ΚΙΝΑΛ
