Πόσες δεκάδες χιλιάδες Ελληνες (ίσως κι εκατοντάδες χιλιάδες διαχρονικά) γνώρισαν το απάνθρωπο μέτρο της «διοικητικής εκτόπισης» ή, πιο λαϊκά, της εξορίας; Ή το χωροφυλακίστικο: «Κάτσε φρόνιμα γιατί θα σε στείλω στα νησιά».
Πόσες χιλιάδες βασανίστηκαν άγρια στη Μακρόνησο, πόσες εκατοντάδες φαντάροι δολοφονήθηκαν τον Μάρτη του 1948 και τους φουντάρησαν στη θάλασσα; Πόσοι άφησαν τα κόκαλά τους στον Αϊ-Στράτη και στην Ανάφη από πείνα και αρρώστιες. Πόσοι Ακροναυπλιώτες παραδόθηκαν από τους δεσμοφύλακες στους ναζί κατακτητές. Πόσα ζευγάρια χωρίστηκαν, πόσες οικογένειες καταστράφηκαν, πόσες μανάδες είδαν να φορτώνουν τα παιδιά τους στα καμιόνια της Φρειδερίκης.
Σε μια εποχή που η μνήμη εξασθενεί, επιτρέποντας σε επίσημα –και ασεβή– χείλη να κάνουν λόγο για «τοπόσημα διχασμού που μετατρέπονται σε ορόσημα ενότητας», απαραίτητη είναι η υπενθύμιση όλων των τόπων της φρίκης από τη μια άκρη της Ελλάδας στην άλλη.
Το 100σέλιδο βιβλίο Hot.Doc History που θα βρίσκεται την Κυριακή μαζί με το Documento αυτό τον σκοπό υπηρετεί, με όλον τον απαιτούμενο σεβασμό. Είναι αφιερωμένο σε όλους αυτούς τους κομμουνιστές, τους αριστερούς, τους δημοκράτες που γνώρισαν την αγριότητα του κράτους της Δεξιάς. Στους ηττημένους που τιμωρήθηκαν γιατί αντέξανε τις στερήσεις και τα βάσανα.
Σε αυτούς –εγγράμματους ή αγράμματους– που θεώρησαν τιμή τους που τους «δέσανε μαζί με τον δάσκαλο Γληνό». Σε όλους αυτούς που οργάνωσαν τη στερημένη διαβίωσή τους μέσα στις κολεκτίβες της ανάγκης. Σ’ αυτούς που είχαν το κουράγιο να πουν: «Ξαπλώσαμε στο δροσερό τσιμέντο και σκεφτόμασταν τη νέα μας ζωή».
