Στις 18 Οκτωβρίου το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε τις βασικές διατάξεις ενός νομοσχεδίου που θα έφερνε μια σειρά από θετικές αλλαγές στον εξωδικαστικό μηχανισμό –υποχρεωτική έγκριση των ρυθμίσεων για τους ευάλωτους από τους πιστωτές, αύξηση του ποσοστού «κουρέματος» για ορισμένες κατηγορίες χρεών με εμπράγματες εξασφαλίσεις, μείωση επιτοκίου, πλαίσιο κανόνων που θα προστατεύει τους οφειλέτες από τις αυθαιρεσίες των servicers–, επισημαίνοντας μάλιστα ότι θα ψηφιστεί μέσα στον Νοέμβριο.
Ωστόσο επί 20 μέρες δεν έδινε το πλήρες κείμενο του νομοσχεδίου στη διαβούλευση, καθώς στο παρασκήνιο λάμβανε χώρα ένα παζάρι μεταξύ του υπουργείου και των servicers, οι οποίοι ως αντιστάθμισμα για τους κανόνες και τα όρια στην αυθαιρεσία τους, τα οποία πρώτη φορά θα υποχρεώνονταν να αποδεχτούν, ζητούσαν άλλες αλλαγές στον εξωδικαστικό: να ενταχθούν δρακόντεια μέτρα κατά των οφειλετών, που θα έκαιγαν κόσμο και κοσμάκη.
Οι απαιτήσεις των servicers
Οι πληροφορίες ανέφεραν ότι οι servicers ζητούσαν να καταστεί υποχρεωτική μια προκαταβολή ύψους 10% για να εγκριθεί η ρύθμιση μιας οφειλής και να αποκτήσουν οι ρυθμίσεις του εξωδικαστικού ισχύ εκτελεστού τίτλου. Το δεύτερο σημαίνει ότι για κάθε οφειλέτη που πήρε ρύθμιση και την αποδέχτηκε αλλά έπαψε κατόπιν να πληρώνει ο servicer θα μπορεί αυτόματα και χωρίς άλλες διαδικασίες να προχωρά σε αναγκαστικά μέτρα και πλειστηριασμό. Αυτό σήμερα δεν μπορεί να γίνει, καθώς απαιτούνται νέες νομικές διαδικασίες που συνεπάγονται πρόσθετο χρόνο και κόστος.
Το σκεπτικό με το οποίο οι servicers δικαιολογούσαν τα δύο αυτά αιτήματά τους, έλεγαν οι πληροφορίες, ήταν ότι υπάρχει υψηλό ποσοστό αθέτησης στις ρυθμίσεις οφειλών μέσω του εξωδικαστικού, ότι δηλαδή το 30-40% των οφειλετών, ή ένας στους τρεις που ρυθμίζει το δάνειό του, παύει τις πληρωμές ύστερα από ένα τρίμηνο. Ετσι μεγάλο μέρος των δανείων που ρυθμίζονται «ξανακοκκινίζει» αμέσως, οπότε κατά τους servicers χρειαζόταν η θέσπιση μεγάλης προκαταβολής και η απόδοση ισχύος εκτελεστού τίτλου σε κάθε απόφαση ρύθμισης ως μέτρα αποτροπής κατά των «στρατηγικών κακοπληρωτών».
Aδειασε τους ευάλωτους
Την περασμένη Πέμπτη, 9 Νοεμβρίου, το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε το πλήρες κείμενο του νομοσχεδίου χωρίς να συμπεριλάβει τα συγκεκριμένα δύο μέτρα που απαιτούσαν οι servicers – έκανε όμως κάτι χειρότερο. Πήρε πίσω τη ρηξικέλευθη διάταξη που είχε εξαγγείλει περί υποχρεωτικής συμμετοχής των πιστωτών στις ρυθμίσεις οφειλών για τους ευάλωτους (7.000 ευρώ συν 3.500 ευρώ για κάθε ανήλικο τέκνο με ανώτατο όριο 21.000 ευρώ), δηλαδή τους φτωχούς, για τους οποίους ο αλγόριθμος του εξωδικαστικού παράγει μεγάλα «κουρέματα» χρέους, γι’ αυτό και τράπεζες και funds αρνούνται να δεχτούν ρυθμίσεις.
Για την ακρίβεια, η αρχικά ανακοινωθείσα διάταξη υπέρ των φτωχών παραμένει αλλά αδειάζει από ουσία, καθώς σε αντίθεση με ό,τι είχε ανακοινωθεί πριν από 20 μέρες, ότι δηλαδή οι πιστωτές θα ήταν υποχρεωμένοι να δεχτούν τις ρυθμίσεις που έβγαζε ο αλγόριθμος για τους ευάλωτους και θα είχαν τη δυνατότητα να προσφύγουν κατά της ρύθμισης μόνο εφόσον μπορούσαν να αποδείξουν πως ο ευάλωτος δίνει ψευδή στοιχεία για την οικονομική του κατάσταση, η νέα διάταξη αναφέρει ότι οι πιστωτές θα έχουν τη δυνατότητα να προσβάλλουν τη ρύθμιση αν θεωρούν πως τα χρήματα που τους
Οι πιέσεις τραπεζών και funds που αρνούνται να δεχτούν ρυθμίσεις απέδωσαν και εξαλείφεται η θετική διάταξη υπέρ των πλέον φτωχών για μεγάλα «κουρέματα» χρέους αποδίδει ο αλγόριθμος για να λάβουν είναι λιγότερα από όσα θα πάρουν αν βγάλουν το σπίτι του στο σφυρί. Οπως ακριβώς γινόταν δηλαδή και πριν.
Κατά συνέπεια, όχι μόνο δεν υπάρχει βελτίωση στον εξωδικαστικό για τους φτωχούς, αλλά αντίθετα υπάρχει επιδείνωση, καθώς για να γίνει το χατίρι των funds το κείμενο του νομοσχεδίου περιλαμβάνει ακόμη μία παγίδα σε βάρος τους. Ορίζει ότι εφόσον τα ακίνητα των φτωχών έχουν πολεοδομικές παραβάσεις που δεν μπορούν να τακτοποιηθούν, ο ειδικός φορέας απόκτησης και επαναμίσθωσης δεν έχει υποχρέωση να το αγοράσει, οπότε το σπίτι καταλήγει σε πλειστηριασμό και ο φτωχός στον δρόμο. Η νέα διάταξη συνιστά επιδείνωση σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις του εξωδικαστικού που ανέφεραν ότι τα σπίτια των φτωχών θα κατέληγαν υποχρεωτικά στον ειδικό φορέα κι εκείνοι θα έμεναν δώδεκα χρόνια μέσα πληρώνοντας ενοίκιο, μέρος του οποίου ωστόσο θα επιδοτούνταν από το κράτος.
Απείλησαν με τον «Ηρακλή»
Ετσι, μέσα σε 20 μέρες, κουνώντας το περίφημο φόβητρο της κατάπτωσης των εγγυήσεων ύψους 18 δισ. ευρώ του σχεδίου «Ηρακλής» –εφόσον συμβεί θα αυξήσουν το δημόσιο χρέος–, funds και servicers έπεισαν τον Κωστή Χατζηδάκη να πάρει πίσω τις αρχικές εξαγγελίες του υπουργείου Οικονομικών υπέρ των ευάλωτων και να νομοθετήσει άλλη μια φορά υπέρ τους.
Και επειδή αν γίνει αυτό δεν θα είναι η πρώτη φορά, περιμένουμε αν δούμε αν θα ικανοποιηθεί εντέλει και το άλλο αίτημα των servicers περί απόδοσης ισχύος εκτελεστού τίτλου στις αποφάσεις της ρύθμισης, μέσω τροπολογίας που θα έρθει να ενσωματωθεί στο νομοσχέδιο τελευταία στιγμή, ώστε να μην αφήσει χρόνο να οργανωθούν αντιστάσεις από την πλευρά του νομικού κόσμου, των καταναλωτικών οργανώσεων και της αντιπολίτευσης. Αν συμβεί κι αυτό, θα έχουμε μια δραματική αλλαγή για τους «κόκκινους» δανειολήπτες και περισσότερους πλειστηριασμούς το 2024.
Διαβάστε επίσης: Πλειστηριασμοί: Εξάμηνη αναστολή για τους πλημμυροπαθείς της Θεσσαλίας
Εξωδικαστικός: Απαντούν με… μπαλώματα στο τσουνάμι των πλειστηριασμών
«Τσουνάμι» πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας από τον Σεπτέμβριο
