Η εκδήλωση της προηγούµενης ∆ευτέρας του ΠΑΣΟΚ-Κίνηµα Αλλαγής και του InSocial ανάδειξε την άµεση ανάγκη µιας µεγάλης µεταρρύθµισης στον τοµέα της παιδείας µέσω εξαντλητικού διαλόγου. Ανοιχτού, δηµόσιου διαλόγου στον οποίο θα µετέχουν γονείς, µαθητές, φοιτητές και εκπαιδευτικό προσωπικό. Μια τέτοια µεταρρύθµιση είναι εθνική προτεραιότητα, απαιτεί συναίνεση, τη µέγιστη δυνατή, πολιτική και κοινωνική, όχι συναίνεση «εκβιαστική» όπως µας έχει συνηθίσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Η Ν∆ µετά την αποτυχία της πανεπιστηµιακής αστυνοµίας φέρνει προς ψήφιση άλλο ένα πρόχειρο νοµοσχέδιο, επιδιώκοντας να ξεπεράσει συνταγµατικούς περιορισµούς, κάνοντας λόγο προσχηµατικά για «µη κερδοσκοπικά» εκπαιδευτικά ιδρύµατα. Τα ιδρύµατα αυτά µόνο κατ’ όνοµα είναι «µη κερδοσκοπικά», καθώς δεν θα είναι τίποτε άλλο από παραρτήµατα κερδοσκοπικών ιδρυµάτων διασυνδεδεµένων µε κερδοσκοπικά funds.
Η Ελλάδα τού σήµερα έχει την ανάγκη ενός ισχυρού δηµόσιου πανεπιστηµίου, αλλά έχει και τη δυνατότητα ίδρυσης µη κερδοσκοπικών, µη κρατικών πανεπιστηµίων και όχι παραρτηµάτων. Πανεπιστήµια που θα λειτουργούν βάσει αυστηρού ρυθµιστικού πλαισίου, µε όρους ποιότητας και εθνικού σχεδιασµού και µε ασφαλιστικές δικλίδες για τον πραγµατικά µη κερδοσκοπικό χαρακτήρα τους. Ο χαρακτήρας αυτός έγκειται στην επανεπένδυση των κερδών στο ίδιο το πανεπιστήµιο και όχι στη διανοµή τους ως µερισµάτων. Ετσι δύναται να διασφαλιστούν ο δηµόσιος χαρακτήρας και η ποιότητα της παιδείας ως κοινωνικά αγαθά.
Η ίδρυση µη κρατικών, µη κερδοσκοπικών ιδρυµάτων µετουσιώνεται στο σκανδιναβικό παράδειγµα, το οποίο στηρίζεται σε τέσσερις πυλώνες. Πρώτον, στον µη κερδοσκοπικό χαρακτήρα των µη κρατικών ιδρυµάτων, που είναι υποχρεωτικός προς όφελος της διδασκαλίας, της έρευνας και των φοιτητών. ∆εύτερον, στην οµαλή ένταξη των µη κερδοσκοπικών ιδρυµάτων στο σύστηµα της ανώτατης εκπαίδευσης, ενισχύοντας την αποκέντρωση και αποφεύγοντας τον κορεσµό σε αντικείµενα σπουδών. Τρίτον, στην αναγνώριση της αξίας των µη κρατικών φορέων στην παροχή επαγγελµατικής και τεχνικής εκπαίδευσης. Τέλος, τόσο τα δηµόσια όσο και τα µη κρατικά ιδρύµατα οφείλουν να ανήκουν σε ένα κοινό πλαίσιο διασφάλισης ποιότητας, ώστε να προστατεύονται ο χρόνος, οι πόροι και η προσπάθεια των φοιτητών.
Πρωτίστως, όµως, ως πολιτεία οφείλουµε να ενισχύσουµε το δηµόσιο πανεπιστήµιο, όχι απλώς αυξάνοντας τη χρηµατοδότησή του. Εξάλλου είναι χαρακτηριστικό της αντιµετώπισης που έχει η τριτοβάθµια εκπαίδευση στην Ελλάδα ότι η χώρα µας επενδύει το 2,8% του ΑΕΠ στην παιδεία και µόλις το 0,7% στην τριτοβάθµια εκπαίδευση. Ο ευρωπαϊκός µέσος όρος είναι 1,5% για τα πανεπιστήµια και 5-5,5% συνολικά για την παιδεία. Ηρθε η ώρα να θεραπευτούν χρόνιες παθογένειες, να εξαλειφθούν ο νεποτισµός και ο συγκεντρωτισµός, να ακολουθηθεί µια προσέγγιση µε τον φοιτητή στο επίκεντρο και να προωθηθεί η αξιοκρατία.
Με τις θέσεις αυτές θα προσέλθουµε στις συζητήσεις του νοµοσχεδίου. Θέτουµε τις προτάσεις µας για ένα ισχυρό και ανταγωνιστικό δηµόσιο πανεπιστήµιο σε πλαίσιο διαφάνειας, εργαλείο κοινωνικής κινητικότητας και όχι κερδοσκοπίας. Ανοίγουµε τον διάλογο για µια ουσιαστική εκπαιδευτική µεταρρύθµιση, συνέχεια της µεγάλης εκπαιδευτικής µεταρρύθµισης του ’82, των µεταρρυθµίσεων των κυβερνήσεων Κώστα Σηµίτη και Γιώργου Παπανδρέου. ∆εν αποφεύγουµε τη δύσκολη συζήτηση. Αντίθετα, την επιδιώκουµε. Και πρέπει να την κάνουµε µε βάση το ευρωπαϊκό παράδειγµα, λαµβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής κοινωνίας και δουλεύοντας ώστε να εξαλείψουµε τις χρόνιες παθογένειές της.
