Η πλειονότητα των παραποιημένων προϊόντων προέρχονται από την Κίνα, με την ανάπτυξη του δρόμου του μεταξιού και την αυξανόμενη χρήση σιδηροδρομικών και θαλάσσιων μεταφορών μεταξύ της Κίνας και της ΕΕ, να αποτελούν τις νέες απειλές στο τοπίο των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ).
Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει από την κοινή έκθεση ΟΟΣΑ/ Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO) σχετικά με τη «χαρτογράφηση των πραγματικών διαδρομών του εμπορίου των απομιμήσεων».
H έκθεση είναι η πρώτη από το EUIPO και τον Οργανισμό Διεθνούς Συνεργασίας και Ανάπτυξης ΟΣΑ, η οποία χαρτογραφεί τις διεθνείς εμπορικές διαδρομές σε δέκα βασικούς τομείς απομίμησης, που εκτιμάται ότι αποτελούν περισσότερο από το ήμισυ του συνολικού παγκόσμιου εμπορίου απομιμήσεων.
Η έκθεση παρουσιάζει τους «δρόμους» που ακολουθούν οι διακινητές και οι παραγωγοί προϊόντων «μαϊμού». Συγκεκριμένα, από την ανάλυση προκύπτει ότι η Κίνα είναι ο κορυφαίος παραγωγός παραποιημένων προϊόντων, ενώ το Χονγκ Κονγκ (Κίνα), τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σιγκαπούρη είναι παγκόσμιοι κόμβοι για το εμπόριο παραποιημένων αγαθών.
Επιπλέον, αρκετές ασιατικές οικονομίες, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας, της Ταϊλάνδης, της Τουρκίας, της Μαλαισίας, του Πακιστάν και του Βιετνάμ, είναι σημαντικοί παραγωγοί σε πολλούς τομείς, μολονότι ο ρόλος τους είναι πολύ μικρότερος από ό, τι της Κίνας. Η Τουρκία φαίνεται να είναι σημαντικός παραγωγός σε ορισμένους τομείς απομιμητικών προϊόντων, όπως τα δερμάτινα, τα τρόφιμα και τα καλλυντικά, τα οποία αποστέλλονται οδικώς στην ΕΕ.
Να σημειωθεί ότι υπάρχουν ορισμένα σημαντικά περιφερειακά σημεία διέλευσης. Για παράδειγμα, οι οικονομίες της Μέσης Ανατολής (όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία και η Υεμένη) είναι σημαντικά σημεία διέλευσης για την αποστολή πλαστών προϊόντων στην Αφρική. Τέσσερα σημεία διέλευσης, η Αλβανία, η Αίγυπτος, το Μαρόκο και η Ουκρανία, έχουν ιδιαίτερη σημασία για την ανακατανομή των απομιμήσεων που προορίζονται για την ΕΕ και τέλος, ο Παναμάς, αποτελεί σημαντικό σημείο διέλευσης για απομιμήσεις καθ΄ οδόν προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Για το εμπόριο παραποιημένων και πειρατικών προϊόντων προωθείται η διακίνηση μέσω σύνθετων διαδρομών, με πολλά ενδιάμεσα σημεία. Τα σημεία διέλευσης χρησιμοποιούνται για να διευκολύνουν την πλαστογράφηση των εγγράφων κατά τρόπο που να καμουφλάρει το αρχικό σημείο της αναχώρησης. Δημιουργούνται κέντρα διανομής για εμπορεύματα παραποίησης/απομίμησης και πειρατικά, για να ανασυσκευάζουν ή να επαναπροωθούν προϊόντα. Επιπλέον, ενώ οι εισαγωγές παραποιημένων προϊόντων εμπίπτουν στην επιβολή του νόμου, τα εμπορεύματα υπό διαμετακόμιση συχνά δεν εμπίπτουν στο ίδιο πεδίο.
Τα στοιχεία δείχνουν, ότι οι μικρές αποστολές και δέματα τείνουν να κυριαρχούν σε πολλές εμπορικές διαδρομές, αντανακλώντας το συρρικνούμενο κόστος των αποστολών ταχυδρομείου και ταχυμεταφορών και την αυξανόμενη σημασία του διαδικτύου και του ηλεκτρονικού εμπορίου στο διεθνές εμπόριο. Αποστολές με λιγότερα από δέκα αντικείμενα αντιπροσώπευαν το 43% περίπου όλων των αποστολών, κατά μέσο όρο.
Οι δέκα κύριοι τομείς που είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στην παραχάραξη, καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα προϊόντων υψηλής έντασης, εμπορεύσιμων προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των ταχέως μεταφερόμενων καταναλωτών προϊόντων, όπως τα τρόφιμα ή τα καλλυντικά ή τα προϊόντα μεταξύ επιχειρήσεων, όπως πχ ανταλλακτικά και τσιπ υπολογιστών.
Το συνδυασμένο εμπόριο απομιμήσεων στους τομείς αυτούς αντιπροσωπεύει 284 δισ. δολάρια ΗΠΑ το 2013 (208 δισ. ευρώ το 2013), περισσότερο από το ήμισυ του συνολικού εκτιμώμενου εμπορίου σε πλαστά αγαθά.
Η ανάλυση επιδιώκει να ανοίξει ένα διάλογο μεταξύ των επιμέρους κυβερνήσεων σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, για την πρόληψη, τη μείωση και την αποτροπή του εμπορίου των παραποιημένων και των πειρατικών εμπορευμάτων, αλλά, και να βοηθήσει στον σχεδιασμό πιο προσαρμοσμένων πολιτικών για την αντιμετώπιση αυτού του κινδύνου με παρεμβάσεις σε τρεις τομείς:
– ο ρόλος των ζωνών ελεύθερου εμπορίου στις μεταφορτώσεις
– το πρόβλημα ανίχνευσης που δημιουργείται από μικρές αποστολές
Τα οικονομικά χαρακτηριστικά των οικονομιών προέλευσης, η ποιότητα της διακυβέρνησης και της ακεραιότητας του δημόσιου τομέα.
