Ας το πάρουμε από την αρχή. Η Νέα Δημοκρατία, ως αντιπολίτευση, ασκούσε δριμεία κριτική στους χειρισμούς του ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα του προσφυγικού, δίνοντας υποσχέσεις για αποσυμφόρηση των προσφυγικών δομών.
Ωστόσο, από την θέση της κυβέρνησης πλέον, η ΝΔ δεν τήρησε τα όσα διατυμπάνιζε περί αποσυμφόρησης, ενώ μάλιστα, επί των ημερών της, το πρόβλημα άρχισε να διογκώνεται με αύξηση χιλιάδων ανθρώπων στις δομές των νησιών μας.
Ίσως να υπήρξε, πραγματικά, κυβερνητική πρόθεση περί μεταφοράς προσφύγων στην ενδοχώρα και δημιουργίας μικρών δομών ανά την Ελλάδα, ώστε να ανασάνουν τα νησιά και οι κάτοικοι τους. Όμως, στην πράξη αποδείχθηκε ότι ο κ. Μητσοτάκης και οι αρμόδιοι Υπουργοί του, δεν κατάφεραν να συνεργαστούν και να βρουν χρυσές τομές με τους Περιφερειάρχες. Παρεμπιπτόντως, όλοι οι Περιφερειάρχες, πλην της Περιφέρειας Κρήτης, είναι εκλεγμένοι με το χρίσμα της Νέας Δημοκρατίας. Εντούτοις, κατάφεραν να ασκήσουν τέτοιες πιέσεις στην κυβέρνηση, που το σχέδιο περί μεταφοράς στην ενδοχώρα εγκαταλείφθηκε.
Και μετά απ’ όλα αυτά ήρθε και ο κορονοϊός. Όλοι ξέραμε ότι ο νέος αυτός ιός λατρεύει τον συνωστισμό. Επίσης, είναι ευρέως γνωστό, ότι όπου υπάρχει προσφυγική δομή υπάρχει και συνωστισμός. Αφού η κυβέρνηση δεν κατάφερε να κάνει πράξη την επιτακτική ανάγκη για αποσυμφόρηση, τότε καθένας θα περίμενε τουλάχιστον να θωρακίσει υγειονομικά τις προσφυγικές δομές. Όμως, για άλλη μια φορά, θριάμβευσαν η κυβερνητική αδράνεια και η αναποτελεσματικότητα.
Στο Κέντρο Ταυτοποίησης και Υποδοχής της Μόριας διέμεναν περισσότεροι από 12 χιλιάδες άνθρωποι, ενώ σχεδιάστηκε για τις ανάγκες λιγότερων από 3 χιλιάδες. Λίγοι ζούσαν στα κοντέινερ και οι περισσότεροι ζούσαν σε αυτοσχέδιες, ως επί το πλείστον, σκηνές μέσα στη λάσπη. Οι συνθήκες διαβίωσης ήταν απάνθρωπες και αυτό είναι γνωστό σε όλους. Εκεί μέσα χανόταν κάθε αξία της ανθρώπινης ζωής, καταπατούνταν όνειρα, συνειδήσεις, αξιοπρέπεια. Παρελθοντικός χρόνος γιατί το ΚΥΤ Μόριας κάηκε σχεδόν ολοσχερώς.
Μια μέρα, ένας 40χρονος Σομαλός αποφάσισε να κατευθυνθεί προς την Αθήνα και να ψάξει για την τύχη του. Ωστόσο, το σύγχρονο «κυνήγι της ευτυχίας» για τον Σομαλό δεν καρποφόρησε, δεν κατάφερε να βρει εργασία, ούτε ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του. Έτσι, αποφάσισε να επιστρέψει πίσω, ξέροντας ότι τουλάχιστον θα έχει ένα πιάτο φαγητό. Μετά από λίγες μέρες εμφάνισε ύποπτα συμπτώματα, έκανε το τεστ και βρέθηκε θετικός. Αυτή ήταν η κορονοιστορία του πρώτου κρούσματος στη Μόρια.
Αμέσως σήμανε συναγερμός, υπό τον φόβο έξαρσης της πανδημίας σε έναν μικρό χώρο όπου κινούνται χιλιάδες άνθρωποι. Έγινε μια κάποια ιχνηλάτηση (τι ιχνηλάτηση να κάνεις σε τέτοιο χώρο) και συνολικά διενεργήθηκαν περίπου 2 χιλιάδες τεστ, όπου βρέθηκαν 35 φορείς του covid-19. Αυτοί οι άνθρωποι ενημερώθηκαν ότι πρέπει να μπουν σε απομόνωση, μακριά απ΄ όλους τους άλλους. Ξέσπασαν συγκρούσεις, άναψαν φωτιές και end of story. Η Μόρια κάηκε…
Φυσικά, οι κυβερνητικές ευθύνες είναι τεράστιες. Μπορούσε να διασφαλιστεί ότι κανένα κρούσμα κορονοϊού δεν θα εισέλθει σε προσφυγική δομή; Ναι, μπορούσε. Μάσκες μοιράστηκαν, ίσως έβαζαν και αντισηπτικό στα χέρια των διαμένων αλλά, προφανώς, όλα αυτά αχρηστεύονται όταν σε λίγα μόλις στρέμματα, κατοικούν πάνω από 12 χιλιάδες άνθρωποι. Το μόνο χρήσιμο, ίσως και σωτήριο, μέτρο που έπρεπε να ληφθεί ήταν ο έλεγχος. Ο έλεγχος για όσους μπαίνουν και όσους βγαίνουν και όχι μια ανεξέλεγκτη κατάσταση. Για παράδειγμα, ο 40χρονος Σομαλός έφυγε και κανένας δεν τον ρώτησε που πάει. Γύρισε και κανένας δεν το ρώτησε από που έρχεται.
Ας πάρουμε ως δεδομένο, ότι δεν ήταν δυνατόν να γίνουν προληπτικά 12 χιλιάδες τεστ σε όσους διέμεναν εκεί. Ακόμη και να υπήρχε αυτή η δυνατότητα, μάλλον θα ήταν παντελώς άχρηστη. Τεστ όφειλαν να γίνονται σε όσους επιθυμούν να εισέλθουν στη δομή, συνδυαστικά με την δημιουργία ενός χώρου αναμονής αυτών των ανθρώπων για 24 ώρες (το αποτέλεσμα του τεστ βγαίνει εντός 24 ωρών). Εάν το τεστ έβγαινε αρνητικό θα μπορούσε να εισέλθει εντός, ενώ αν έβγαινε θετικό οι αρμόδιοι θα κινούσαν τα υγειονομικά πρωτόκολλα, χωρίς να έρθει το θετικό κρούσμα σε επαφή με κανέναν. Τόσα απλά, τόσο εύκολα. Με χαμηλό κόστος, έγκαιρες και αποτελεσματικές ενέργειες.
Η Λέσβος περνάει την χειρότερη της στιγμή. Η Μόρια κάηκε. Οι πρόσφυγες μάζεψαν τα λιγοστά υπάρχοντα τους, έβαλαν τα μωρά στα καρότσια και στις αγκαλιές και έτρεξαν να σωθούν από την πύρινη λαίλαπα. Κάποιοι χάθηκαν στα γύρω βουνά και χωράφια, οι περισσότεροι δημιούργησαν ένα κύμα ανθρώπων πάνω στο κεντρικό δρόμο. Αυτή την στιγμή στη Λέσβο υπάρχει μια κινούμενη υγειονομική βόμβα, καθώς με απλά μαθηματικά αντιλαμβανόμαστε ότι αφού σε 2 χιλιάδες τεστ βρέθηκαν 35 θετικά κρούσματα, τότε στους 10 χιλιάδες που δεν έγινε τεστ κυκλοφορούν τουλάχιστον 150 θετικοί.
Εξαθλιωμένοι άνθρωποι, άλλοι ξυπόλυτοι, άλλοι με προβλήματα υγείας, άλλοι νέοι, άλλοι ηλικιωμένοι, περιμένοντας μια σανίδα σωτηρίας για να πιαστούν, κυνηγώντας την επιβίωση, ζώντας μια καθημερινή κόλαση, με τόσα προβλήματα, στα οποία δυστυχώς προστίθεται και ο κορονοϊός. Και τι φταίνε αυτοί οι άνθρωποι; Τι ευθύνες να τους ρίξεις;
Φταίει η κυβέρνηση, φταίνε οι αρμόδιοι φορείς. Φταίχτες υπάρχουν, οι ευθύνες έχουν συγκεκριμένη και ξεκάθαρη κατεύθυνση. Άφησαν υγειονομικά ανοχύρωτες τις προσφυγικές δομές, όπως ανοχύρωτα άφησαν και τα γηροκομεία, ελπίζοντας να μην βρεθεί κρούσμα. Ασκώντας πάλι την πολιτική του βλέποντας και κάνοντας. Μόνο που αυτή την φορά, απέβη μοιραία και την Μόρια την «κάψανε». Με την απραξία, την αδράνεια, την μεταφορά ευθυνών και το διαρκές κρυφτούλι. Δυστυχώς, την Μόρια την «κάψανε»…
Υ.Γ. η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων του νησιού έδειξε και πάλι έμπρακτα την αλληλεγγύη της, προσφέροντας λίγο νερό, λίγη τροφή και πολλή αγάπη στους ανθρώπους που είδαν ξανά τα «σπίτια» τους να καίγονται και τις «περιουσίες» τους να καταστρέφονται.
Ο Θεόκριτος Αργυριάδης είναι φοιτητής Πολιτικών Επιστημών στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
