Στην πρώτη συνέντευξη Τύπου -μετά την περίοδο της πανδημίας- η Εθνική Λυρική Σκηνή, την 1η Δευτέρα του Ιουλίου, παρουσίασε το καλλιτεχνικό της πρόγραμμα με την υπογραφή του Καλλιτεχνικού Διευθυντή Γιώργου Κουμεντάκη και παρουσία του Προέδρου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Αντρέα Δρακόπουλου.
Σε μια προσπάθεια κατανόησης και ενσυναίσθησης της θεατρικής πράξης καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι και συνεργάτες παρακολουθήσαμε τη συνέντευξη Τύπου όχι από την πλατεία, ως είθισται, αλλά από τη σκηνή. Μια συμβολική κίνηση που όπως ανέφερε ο Γιώργος Κουμεντάκης δεν είχε σκοπό να καταλύσει τη σχέση καλλιτέχνη –θεατή αλλά να «κλέψει» λίγο από την αδρεναλίνη που νιώθουν οι δημιουργοί όταν εκτίθενται στο κοινό.
Υπερβαίνοντας τα όρια
Με το πρόγραμμα της καλλιτεχνικής περιόδου 2024/25, η Εθνική Λυρική Σκηνή φέρνει τη μελλοντική εκδοχή της όπερας του 21ου αιώνα στο ανήσυχο σήμερα, ανοίγοντας έναν φωτεινό δρόμο για το φιλόδοξο αύριο. Το πολυσυλλεκτικό, ευρείας απεύθυνσης πρόγραμμα 2024/25, με την υπογραφή του Γιώργου Κουμεντάκη και με υπότιτλο «Υπερβαίνοντας τα όρια», περιλαμβάνει πρώτες παρουσιάσεις, άγνωστα αριστουργήματα, κορυφαία καλλιτεχνικά στοιχήματα, διεθνείς συμπαραγωγές, κλασικό και σύγχρονο χορό και εμβληματικούς καλλιτέχνες.
Το ζήτημα της υπέρβασης των ορίων δεν σχετίζεται μόνο με την επιλογή των έργων που θα παρουσιαστούν το 2024/25, αλλά κυρίως με τις τολμηρές αποφάσεις, την ανάληψη του ρίσκου, το καλωσόρισμα της νέας εποχής. Στόχος είναι η ρήξη με τον συντηρητισμό, τις στείρες αντιλήψεις του παρελθόντος και την αναπαραγωγή στερεοτυπικών απόψεων.
Από την προαιώνια κατάρα του οίκου των Ατρειδών και την ανείπωτη μοίρα της Ιφιγένειας ως την ψυχική κατάρρευση της Λουτσίας ντι Λαμμερμούρ, από το πλημμυρισμένο με αίμα πεπρωμένο του Κυανοπώγωνα και του Αλέκο ως τα όρια της εκδίκησης στη Δύναμη του πεπρωμένου και τον Ριγολέττο, από την εγκλωβισμένη ζωή και τον τραγικό θάνατο του Τσαϊκόφσκι και τα αδιέξοδα της Χρυσής εποχής ως τις σκοτεινές όψεις του μύθου της Τουραντότ, οι ιστορίες των έργων που θα παρουσιαστούν στη νέα σεζόν της ΕΛΣ σηματοδοτούν την οδυνηρή υπέρβαση των ψυχικών ορίων.
Για τις καινούριες παραγωγές του 2024/25, η Εθνική Λυρική Σκηνή προσκαλεί, συνομιλεί και συνδημιουργεί με σπουδαίους σκηνοθέτες, σκηνογράφους, ενδυματολόγους και χορογράφους από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο όπως, μεταξύ άλλων, τους Φανί Αρντάν, Ντμίτρι Τσερνιακόφ, Ροδούλα Γαϊτάνου, Γιάννη Σκουρλέτη – bijoux de kant, Αντρέι Σερμπάν, Χλόη Ομπολένσκι, Κωνσταντίνο Ρήγο, Καγιετάνο Σότο, Γιώργο Σουγλίδη και Πιερ-Αντρέ Βάιτς.
Τις παραγωγές θα διευθύνουν διεθνώς αναγνωρισμένοι αλλά και νεότεροι Έλληνες και ξένοι αρχιμουσικοί όπως, μεταξύ άλλων, οι Μίχαελ Χόφστεττερ, Φαμπρίτσιο Βεντούρα, Ζακ Λακόμπ, Πάολο Καρινιάνι, Κωνσταντίνος Τερζάκης, Λουκάς Καρυτινός, Πιερ Τζόρτζιο Μοράντι, Φιλίπ Φορζέ και Ντέρρικ Ίνουι.
Μαζί με τους πρωταγωνιστές της ΕΛΣ Δημήτρη Πλατανιά, Τάση Χριστογιαννόπουλο, Τσέλια Κοστέα, Βασιλική Καραγιάννη, Γιάννη Χριστόπουλο, Διονύση Σούρμπη, Τάσο Αποστόλου, Πέτρο Μαγουλά, Γιάννη Γιαννίση, Δημήτρη Τηλιακό στις παραγωγές του 2024/25 θα έχουμε τη χαρά να δούμε και να ακούσουμε διεθνώς καταξιωμένους Έλληνες και ξένους ερμηνευτές όπως, μεταξύ άλλων, τους Κορίν Γουίντερς, Εκατερίνα Σέμεντσουκ, Κάθριν Φόστερ, Βερονίκ Ζανς, Αλεξάντρ Ντυαμέλ, Στανισλάς ντε Μπαρμπεράκ, Αρσέν Σογκομονιάν, Ρικκάρντο Μάσσι, Μυρσίνη Μαργαρίτη και Άννα Στυλιανάκη.
Η σεζόν 2024/25 θα ανοίξει με τη μεγάλη διεθνή συμπαραγωγή με το φημισμένο φεστιβάλ όπερας του Αιξ αν Προβάνς και την Εθνική Όπερα του Παρισιού, πάνω σε ένα σπάνιο καλλιτεχνικό στοίχημα: την παρουσίαση σε μια βραδιά των δύο οπερών του Γκλουκ πάνω στον αρχαιοελληνικό μύθο των Ατρειδών, της Ιφιγένειας εν Αυλίδι και της Ιφιγένειας εν Ταύροις, σε σκηνοθεσία του κορυφαίου Ρώσου σκηνοθέτη Ντμίτρι Τσερνιακόφ.
Οι καινούριες παραγωγές της σεζόν περιλαμβάνουν τη σπανίως παρουσιαζόμενη όπερα Αλέκο του Ραχμάνινοφ σε σκηνοθεσία της μοναδικής Φανί Αρντάν, τη Δύναμη του πεπρωμένου του Βέρντι –27 χρόνια μετά την τελευταία φορά που την ανέβασε η ΕΛΣ– σε σκηνοθεσία Ροδούλας Γαϊτάνου, το άγνωστο διαμάντι του Σπυρίδωνος Σαμάρα Flora mirabilis σε σκηνοθεσία Γιάννη Σκουρλέτη και το κύκνειο άσμα του Πουτσίνι Τουραντότ σε σκηνοθεσία Αντρέι Σερμπάν και σκηνικά και κοστούμια της διεθνούς Ελληνίδας Χλόης Ομπολένσκι.
Το Μπαλέτο της ΕΛΣ θα παρουσιάσει δύο νέες παραγωγές –τον Τσαϊκόφσκι σε χορογραφία Καγιετάνο Σότο και τη Χρυσή εποχή σε σκηνοθεσία, σκηνικά και χορογραφία Κωνσταντίνου Ρήγου–, καθώς και μια αναβίωση του κλασικού μπαλέτου Δον Κιχώτης σε χορογραφία Τιάγκο Μπορντίν.
Λαμβάνοντας υπόψη την ισχυρή επιθυμία του κοινού της, η ΕΛΣ αναβιώνει τη σπουδαία συμπαραγωγή της με τη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου Λουτσία ντι Λαμμερμούρ στην εμβληματική σκηνοθεσία της Κέιτι Μίτσελ, την Μποέμ του σπουδαίου Γκρέιαμ Βικ, τον Πύργο του Κυανοπώγωνα του Θέμελη Γλυνάτση και τον Ριγολέττο της Κατερίνας Ευαγγελάτου.
Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Γιώργος Κουμεντάκης σημειώνει: «Με το βλέμμα στο μέλλον και έχοντας ως οδηγό την όπερα του 21ου αιώνα, επιθυμούμε για τη σεζόν 2024/25 της Εθνικής Λυρικής Σκηνής να ανοίξουμε συζητήσεις, να προτείνουμε νέους δρόμους, να διαρρήξουμε τις εδραιωμένες σχέσεις με καθετί παλιό και συντηρητικό και να εστιάσουμε την προσοχή μας στα επείγοντα ζητήματα της εποχής μας. Το ψηφιδωτό του προγράμματος 2024/25 παίζει με τα όρια και τις ισορροπίες ανάμεσα στο μπελ κάντο, τον βερισμό, τον κλασικισμό, την Επτανησιακή Σχολή, το κλασικό μπαλέτο και τον σύγχρονο χορό, και επιδιώκει –μέσα από τον απόλυτο σεβασμό στη μουσική– τον πειραματισμό, την επανεφεύρεση και την επαναπροσέγγιση των μεγάλων αριστουργημάτων και των κρυφών διαμαντιών της λυρικής τέχνης και του χορού. Φέτος έχουμε τη χαρά και την τιμή να καλωσορίζουμε στην οικογένεια της Λυρικής παλιούς και καινούριους συνοδοιπόρους, για να μοιραστούμε μαζί τους τη δημιουργική περιπέτεια και τις δύσκολες προκλήσεις ενός προγράμματος πολυσυλλεκτικού με μεγάλο νοιάξιμο προς το κοινό – τόσο το παραδοσιακό όσο και το καινούριο» και συνεχίζει «Με την πολύτιμη στήριξη της δωρεάς του ΙΣΝ κατά τα έτη 2019-2023, η ΕΛΣ κατάφερε να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό της και να δημιουργήσει μια αναγνωρίσιμη καλλιτεχνική ταυτότητα, απευθυνόμενη πλέον στο παγκόσμιο κοινό, είτε από τις εγκαταστάσεις της στο ΚΠΙΣΝ είτε από το διαδικτυακό της κανάλι, την GNO TV. Είμαστε ευγνώμονες στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την τόσο δημιουργική συμπόρευση, την κατανόηση, τη συνύπαρξη. Μετά την ολοκλήρωση και τον επιτυχημένο απολογισμό της δωρεάς 2019-2023, ύψους 20.000.000€, το ΙΣΝ ενέκρινε προς την Εθνική Λυρική Σκηνή νέα διετή δωρεά ύψους 11.000.000€ για τη συνέχιση και την τελειοποίηση της προσπάθειάς μας για την καλλιτεχνική εξωστρέφεια».
ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΩΡΕΑΣ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑΣ 2019-2023
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Αντρέας Δρακόπουλος, υποσχέθηκε πως πρόθεση του ΙΣΝ είναι να συνεχίσει να στηρίζει την Ελληνική Λυρική Σκηνή με νέα διετή δωρεά ύψους 11 εκατ. ευρώ, με βασικό στόχο την περαιτέρω στήριξη της εξωστρέφειάς της σε Ελλάδα και εξωτερικό επισημαίνοντας: « Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που συνεχίζουμε μια δημιουργική συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ), χτίζοντας μέσα στα χρόνια μια σχέση εμπιστοσύνης που μετρά ήδη πάνω από μία δεκαετία. Με εκκίνηση αυτής της συνεργασίας το 2012, ενόψει της μετέπειτα μεταφοράς του οργανισμού, το 2017, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), η διαχρονική υποστήριξη του ΙΣΝ προς την ΕΛΣ έχει καλύψει πλέον μια πληθώρα πρωτοβουλιών, συνολικού ύψους €39 εκατομμυρίων – συμπεριλαμβανομένης της νέας δωρεάς» και συνεχίζει «Επιπλέον, η δημιουργία του ΚΠΙΣΝ και οι υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις που σχεδίασε ο Ρέντσο Πιάνο θέλουμε να πιστεύουμε πως έχουν συνεισφέρει ώστε η ΕΛΣ να οδηγηθεί προς μια νέα εποχή. Είναι πάντοτε τιμή μας να μπορούμε να συμβάλλουμε στις διαρκείς προσπάθειες για εξέλιξη του Οργανισμού που καταβάλλει όλη η ομάδα της ΕΛΣ, υπό την ηγεσία του Καλλιτεχνικού της Διευθυντή Γιώργου Κουμεντάκη».
Υπενθυμίζεται πως η συνολική υποστήριξη του ΙΣΝ προς την ΕΛΣ διαμορφώνεται σε περίπου 39 εκατομμύρια ευρώ μέχρι τα μέσα του 2026. Επιπλέον το ΙΣΝ με τη δημιουργία του ΚΠΙΣΝ έχει προσφέρει τις σύγχρονες, υψηλής ποιότητας και προδιαγραφών εγκαταστάσεις της ΕΛΣ συνεισφέροντας στη μετάβασή της σε μια νέα εποχή.
Με την επιτυχημένη τετραετή δωρεά του ΙΣΝ για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας, ύψους 20.000.000€, η ΕΛΣ κατάφερε να δημιουργήσει μια νέα καλλιτεχνική ταυτότητα και να προβάλει το έργο της σε όλο τον κόσμο.
Συγκεκριμένα, με τη στήριξη της δωρεάς του ΙΣΝ, η ΕΛΣ:
- Παρουσίασε μια σειρά από μεγάλες διεθνείς συμπαραγωγές και συνεργασίες με κορυφαία λυρικά θέατρα και φεστιβάλ όπως, μεταξύ άλλων, Μετροπόλιταν Όπερα Νέας Υόρκης, Όπερα του Καναδά, Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, Λυρική Όπερα του Σικάγου, Εθνική Όπερα του Παρισιού, Κωμική Όπερα του Παρισιού, Κρατική Όπερα Βαυαρίας (Μόναχο), Κρατική Όπερα της Βιέννης, Λα Μονναί (Βρυξέλλες), Φεστιβάλ Μπάντεν-Μπάντεν, Βασιλική Όπερα της Δανίας, Όπερα του Γκαίτεμποργκ (Σουηδία), Γερμανική Όπερα του Βερολίνου, Θέατρο Σαν Κάρλο Νάπολης, Εθνική Όπερα Νορβηγίας.
- Προσκάλεσε κορυφαίους διεθνείς καλλιτέχνες, της όπερας, του χορού, του κινηματογράφου και της μόδας για να συμμετέχουν στο πρόγραμμά της όπως, μεταξύ άλλων, τους Ρόμπερτ Ουίλσον, Μαρίνα Αμπράμοβιτς, Έμμα Στόουν, Κριστόφ Βαρλικόφσκι, Φανί Αρντάν, Ντέιβιντ ΜακΒίκαρ, Ολιβιέ Πυ, Τζων Φούλτζεϊμς, Στήβεν Λάνγκριτζ, Φούρα Ντελς Μπάους, Άννα Νετρέμπκο, Ανίτα Ρατσβελισβίλι, Ερμονέλα Γιάχο, Γιουσίφ Εϊβάζοφ, Λιζέτ Οροπέσα, Αλεξάντερ Βινογκράτοφ, Άννα Πιρότσι, Κάθριν Φόστερ, Ραμόν Βάργκας, Κριστίνε Οπολάις, Λιάνα Χαρουτουνιάν, Φραντσέσκο Ντεμούρο, Πάολο Καρινιάνι, Πιερ Τζόρτζιο Μοράντι, Πιερ Ντυμουσσώ, Φιλίπ Ωγκέν, Οχάντ Ναχαρίν, Ζακ Λακόμπ, Ντανιίλ Σίμκιν, Μάια Μακατέλι, Μαίρη Κατράντζου, Μιλένα Κανονέρο, Τομπίας Χόαϊζελ, Λέσλι Τράβερς κ.ά.
- Δημιούργησε ένα μεγάλης κλίμακας επετειακό πρόγραμμα για τη συμπλήρωση των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση, σε Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος και Εναλλακτική Σκηνή, με αναθέσεις νέων έργων, μεγάλες παραγωγές όπερας και χορού, συναυλίες, μεικτά θεάματα κ.ά.
- Έδωσε αναθέσεις νέων έργων σε Έλληνες συνθέτες, σκηνοθέτες, εικαστικούς για την Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος (Πάπισσα Ιωάννα, Μέσα χώρα, Βληχή, A Summer Evening), για την Εναλλακτική Σκηνή (Στρέλλα) αλλά και για τα διαδικτυακά της φεστιβάλ.
- Περιόδευσε στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μεταξύ άλλων, το Μπαλέτο της ΕΛΣ ταξίδεψε σε Θεσσαλονίκη και Κύπρο, η Βληχή του Γιώργου Λάνθιμου, στο πλαίσιο του The Artist on the Composer –σε συμπαραγωγή με τον ΝΕΟΝ–, προβλήθηκε στη Νέα Υόρκη, ενώ το ντοκιμαντέρ για τη Μαρία Κάλλας προβλήθηκε, μεταξύ άλλων, σε Θεσσαλονίκη, Βερολίνο, Γαλλική τηλεόραση και Λος Άντζελες.
- Δημιούργησε την GNO TV για την παρουσίαση του έργου της σε όλο τον κόσμο. Έως σήμερα στην GNO TV έχουν προβληθεί διεθνώς παραγωγές όπερας όπως, μεταξύ άλλων, οι Οθέλλος, Μαντάμα Μπαττερφλάι, Ντον Τζοβάννι, Αντρέα Σενιέ κ.ά., παραγωγές της Εναλλακτικής Σκηνής όπως, μεταξύ άλλων, τα Φτηνά τσιγάρα, Synthesis, Human Behaviour, ΗΠΑΡ, καθώς και τα έξι διαδικτυακά φεστιβάλ που δημιούργησε η ΕΛΣ μέσα στην πανδημία.
- Πρόβαλε το έργο της στο εξωτερικό, μέσα από συστηματικές καμπάνιες επικοινωνίας σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα, μέσω των social media και μέσα από δημοσιεύματα σε μεγάλα διεθνή ΜΜΕ.
- Έκανε δύο έρευνες κοινού για την αξιολόγηση της σχέσης της με το κοινό.
- Ανέπτυξε στρατηγική συνεργασία με το διεθνές κανάλι της όπερας Mezzo TV, στο πλαίσιο της οποίας προβλήθηκαν σε όλο τον κόσμο οι παραγωγές Βότσεκ, Ο θρίαμβος της Ιουδίθ, Φόνισσα, Μαντάμα Μπαττερφλάι, καθώς και ντοκιμαντέρ για τη σχέση της ΕΛΣ με το ΙΣΝ.
- Έδωσε υποτροφίες σε αριστούχους σπουδαστές της Ανώτερης Επαγγελματικής Σχολής Χορού της ΕΛΣ.
- Για τις ανάγκες του Μπαλέτου της ΕΛΣ συνεργάστηκε με δεκαέξι νέους χορευτές μπαλέτου και με οκτώ δασκάλους χορού.
