Ανθρωποι από κάθε γωνιά της γης έρχονται κάθε καλοκαίρι για να προστατεύσουν το σπάνιο είδος της θαλάσσιας χελώνας κατά την εποχή της αναπαραγωγής του.
Εχουν περάσει περίπου τέσσερα χρόνια από την πρώτη φορά που ο Αλεξ Χότζις άκουσε για τον Σύλλογο για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας ΑΡΧΕΛΩΝ, ο οποίος εδώ και 30 χρόνια υλοποιεί προγράμματα καταγραφής της αναπαραγωγικής δραστηριότητας και προστασίας των φωλιών της καρέτα καρέτα στην Ελλάδα. «Ημουν στο πανεπιστήμιο και μια εθελόντρια μας παρουσίασε συνοπτικά το έργο του συλλόγου. Εντυπωσιάστηκα από το πρώτο λεπτό!» διηγείται στο Documento. Το ίδιο καλοκαίρι βρέθηκε στην Κρήτη ως εθελοντής του συλλόγου να παρακολουθεί την ωοτοκία της καρέτα (Caretta caretta), να προστατεύει τις φωλιές και να ενημερώνει το κοινό.
«Θυμάμαι ακόμη την πρώτη φορά που είδα θαλάσσια χελώνα στο Ρέθυμνο. Σε μια νυχτερινή υπηρεσία μάλιστα τις είδα για πρώτη φορά να φτιάχνουν τις φωλιές τους. Ηταν απίστευτο το συναίσθημα πως με τη δουλειά σου μπορείς να κάνεις τη διαφορά και να βοηθήσεις αυτά τα μοναδικά πλάσματα» αναφέρει.
Εκτοτε δεν έχει περάσει ούτε ένα καλοκαίρι που να μη συμμετείχε στα προγράμματα, φέρνοντας μάλιστα και αρκετούς φίλους του. Φέτος, ως αρχηγός πλέον του προγράμματος στο Ρέθυμνο, έχει μαζί του 30 εθελοντές. Το αντίστοιχο πρόγραμμα στα Χανιά έχει 17 εθελοντές και στη Μεσσαρά δέκα. Από τις τρεις περιοχές, οι περισσότερες φωλιές καταγράφονται στον κόλπο του Ρεθύμνου που φιλοξενεί τον τρίτο μεγαλύτερο αναπαραγωγικό πληθυσμό της καρέτα στην Ελλάδα.
«Η ανταπόκριση του κόσμου είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Ερχονται εθελοντές από όλο τον κόσμο προκειμένου να βοηθήσουν στο έργο μας» σχολιάζει ο υπεύθυνος του Προγράμματος Κρήτης του ΑΡΧΕΛΩΝ Οδυσσέας Παξινός. Σύμφωνα με τα στοιχεία του συλλόγου, πέρυσι συμμετείχαν συνολικά 510 εθελοντές στη διεξαγωγή προγραμμάτων προστασίας.
Η πρώτη φωλιά στο Ρέθυμνο
Στις αρχές του μήνα κατέγραψαν και την πρώτη φωλιά, γεγονός που σήμανε την αρχή της περιόδου ωοτοκίας. Η πρώτη φωλιά βρέθηκε στην παραλία του Αδελιανού Κάμπου στον κόλπο του Ρεθύμνου το Σάββατο 1 Ιουνίου. Λίγες μέρες μετά, στις 5 Ιουνίου, βρέθηκε η πρώτη φωλιά στην παραλία του Κάτω Σταλού στον κόλπο Χανίων και στις 10 Ιουνίου η πρώτη φωλιά στον Κομμό του κόλπου της Μεσσαράς. Από την επίσημη έναρξη της περιόδου ωοτοκίας στην Κρήτη μέχρι τις 17 Ιουνίου οι ερευνητές του συλλόγου ΑΡΧΕΛΩΝ έχουν καταγράψει και προστατεύσει 25 φωλιές στο Ρέθυμνο, 14 στα Χανιά και πέντε στον κόλπο της Μεσσαράς.
«Μια σημαντική πρόκληση που αντιμετωπίζουμε σχετίζεται με το γεγονός ότι οι εν λόγω περιοχές είναι πολύ τουριστικές. Ευτυχώς στην πλειονότητά τους οι επιχειρηματίες συνεργάζονται μαζί μας, δείχνουν κατανόηση και προσαρμόζονται στα ειδικά μέτρα που πρέπει να ληφθούν» αναφέρει ο κ. Παξινός.
Εξάλλου, με ειδική κοινή υπουργική απόφαση έχουν οριστεί συγκεκριμένα μέτρα προστασίας των βιοτόπων αναπαραγωγής της καρέτα. Συγκεκριμένα: α) Απομακρύνονται τα έπιπλα θαλάσσης κατά τη δύση του ηλίου και τοποθετούνται σε σημείο εκτός της αμμώδους ακτής, ούτως ώστε να μην αποτελούν εμπόδιο για τις θαλάσσιες χελώνες που επιχειρούν να ωοτοκήσουν. β) Δεν τοποθετούνται ξύλινοι διάδρομοι. γ) Εξασφαλίζεται ελεύθερη ζώνη πλάτους πέντε μέτρων στο πίσω μέρος της παραλίας ώστε να υπάρχει ελεύθερος χώρος για ωοτοκία. δ) Δεν ξεπλένονται τα έπιπλα θαλάσσης πάνω στην παραλία. ε) Εχουν μειωθεί δραστικά τα φώτα που φέγγουν πάνω στην παραλία το βράδυ (φωτορύπανση). στ) Δεν γίνεται καθαρισμός παραλιών με βαρέα οχήματα από την 1η Μαΐου έως την 31η Οκτωβρίου. ζ) Δεν κινείται κανένα τροχοφόρο στις παραλίες. η) Δεν διεξάγονται beach parties το βράδυ.
Ανταπόκριση αλλά όχι από όλους
«Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι το 68% των επιχειρηματιών συμμορφώθηκε πέρυσι. Φέτος ελπίζουμε να πάμε πολύ καλύτερα» καταλήγει ο κ. Παξινός. Μάλιστα, ο Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς και Κυπαρισσιακού Κόλπου μαζί με τον σύλλογο ΑΡΧΕΛΩΝ έχουν ήδη εκδώσει ανακοίνωση εφιστώντας την προσοχή των κατοίκων και των επισκεπτών καθώς, όπως αναφέρουν, στο πλαίσιο έναρξης του προγράμματος παρακολούθησης (monitoring) με πεζή περιπολία στις παραλίες του εθνικού πάρκου κατέγραψαν πολλαπλά περιστατικά με τροχοφόρα οχήματα μεγάλου κυβισμού (τζιπ, αγροτικά 4×4) να κινούνται εντός του αιγιαλού και της παραλίας, συμπιέζοντας την άμμο και αλλοιώνοντας την εύθραυστη ισορροπία του οικοσυστήματος των αμμοθινών.
